چند خبر از جشنواره شعر فجر/ تدریس زبان فارسی در 40 دانشگاه هند

دانلود PDF

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ملی اسلامی دهلی‌نو با بیان اینکه 40 دانشگاه هند، رشته زبان فارسی را تدریس می‌کنند، گفت: ما هندی‌ها به زبان فارسی نیاز داریم؛ چون بخشی از هویت تاریخی ما مربوط به این زبان است.

به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از روابط عمومی بنیاد شعر و ادبیات داستانی، مهدی باقرخان که از مهمانان دعوت شده به جشنواره بین‌المللی شعر فجر است، صبح امروز در نشست هم‌اندیشی استادان زبان فارسی که در قطب علمی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، افزود: زبان فارسی متعلق به کل شبه قاره است و بیش از 800 سال زبان رسمی و دیوانی کشور هند بوده است؛ به طوری که آثار زیادی از آن هنوز در زبان اردو و هندی دیده می‌شود.

او خروجی ادبیات فارسی به‌ویژه شعر فارسی را با مضامین عرفانی و سازنده برای جامعه، مفید دانست و خاطرنشان کرد: زبان فارسی اشتراکات زیادی با زبان هندی دارد. نه تنها در زبان اردو بلکه در سایر زبان‌های بومی هندوستان، کلمات مشترک فارسی دیده می‌شود. به همین دلیل، زبان فارسی برای ما خیلی بیگانه نیست.

این استاد دانشگاه که مدرس دوره‌های سه ماهه آموزش زبان فارسی در خانه فرهنگ ایران در هند است، درباره وضعیت آموزش زبان فارسی در کشورش توضیح داد: در بیش از 40 دانشگاه هند، زبان فارسی به عنوان گروه مستقل فعالیت می‌کند و در برخی ایالت‌ها زبان فارسی، رشته مستقلی در دبیرستان‌هاست. همچنین در تمام مدارس و مراکز آموزش‌های دینی در مسلک‌های اسلامی هند، بوستان و گلستان سعدی تدریس می‌شود.

باقرخان این شرایط را زمینه‌ای برای توجه بیشتر و تقویت همدلی‌ها در توسعه زبان فارسی دانست و گفت: این شرایط، ظرفیت رشد و توسعه بیشتر دارد.

وی با اشاره به راه‌اندازی بنیاد فارسی هند که از حدود 6 ماه پیش آغاز به فعالیت کرده، اظهار داشت: جوان‌هایی در هند هستند که از نظر سواد و آشنایی با زبان و فرهنگ فارسی، به روزند، اما نیاز به حمایت و توجه دارند. امیدوارم برای دانشجویانی که در مقاطع دکترای زبان و ادبیات فارسی در هند درس می‌خوانند، محافلی برگزار شود تا بیشتر با این زبان انس بگیرند. خود ما تلاش می‌کنیم که هر محفلی، جنبه آموزشی هم داشته باشد تا محصول آن یک فضای آزاد گفتگو برای دانشجویان زبان فارسی باشد.

استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ملی اسلامی دهلی‌نو با بیان اینکه تاریخچه هندوستان به زبان فارسی پیوند خورده است، پیشنهاد داد که از طریق نهادها و نمایندگی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در هندوستان و برگزاری محافل تخصصی زبان فارسی، انگیزه‌ای برای به‌روز کردن متون درسی رشته زبان فارسی در دانشگاه‌های هند ایجاد شود؛ چرا که سرفصل‌های درسی این رشته در دانشگاه‌های هندوستان، قدیمی است.

به گفته دکتر باقرخان، دانشجویی که تا مقطع دکترا درس می‌خواند، زبان فارسی را کاربردی یاد نمی‌گیرد؛ به طوری که شاید نتواند یک سطر هم ترجمه کند.

وی ادامه داد: من به عنوان استاد زبان فارسی تلاش می‌کنم، اما از شما می‌خواهم که زمینه‌های آشنایی بیشتر دانشجویان هند را با ادبیات معاصر فراهم سازید که قطعا مثمر ثمر خواهد بود.

این استاد زبان فارسی در شبه قاره در پایان خواستار استفاده از ظرفیت تعاملی شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی برای توسعه و تقویت روابط میان فارسی زبان‌های کشورهای مختلف شد.

کاظمی: قلمرو وطن فارسی، مرز نمی‌شناسد

نشست هم‌اندیشی استادان زبان فارسی از 7 کشور جهان، ظهر امروز در قالب یکی از برنامه‌های جنبی یازدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر در قطب علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در آغاز این نشست، دکتر محمدجعفر یاحقی، رئیس قطب علمی شاهنامه‌پژوهی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد توضیحاتی درباره فعالیت این مرکز مطالعاتی به مهمانان خارجی ارائه داد و خواستار ارائه راهکارهایی برای توسعه زبان فارسی در کشورهای همسایه و شبه قاره توسط استادان خارجی زبان فارسی شد.

محمدکاظم کاظمی، دبیر علمی جشنواره شعر فجر در سخنانی گفت: هرجا مهمانانی از وطن فارسی به ایران آمده‌اند زمینه‌های خوب هم‌اندیشی در قطب علمی دانشگاه فردوسی مشهد ایجاد شده است.

او افزود: ما در این سال‌ها، بارها دوران جدایی هموطنان زبان فارسی را سپری کردیم و دوران سختی را پشت سر گذراندیم؛ دورانی که در منطقه جنگ و چالش بود. این جنگ‌ها باعث شد که میان فارسی‌زبان‌ها مرز کشیده شود.

کاظمی، نزاع و چالش بر سر مفاخر فرهنگی را امری نکوهیده دانست که موجب بیگانگی‌ فارسی‌زبان‌ها در چند دهه شده است. وی گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر از تنگ‌نظری‌ها دور شده‌ایم و امروز قلمروی وطن فارسی، مرزهای جغرافیایی را از بین برده است.

او به موفقیت شاعران افغانستانی در جشنواره‌های ادبی مختلف ایران اشاره کرد و افزود: از نخستین دوره برگزاری جشنواره شعر فجر، شاعران افغانستان حضور داشتند و دوره‌هایی هم عضو هیئت داوران جشنواره بوده‌اند. برای ما خوشایند است که بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان به عنوان متولی جشنواره، روز به روز در راستای بین‌المللی شدن این جشنوراه گام برمی‌دارد و برای تحقق آن برنامه‌ریزی عملیاتی دارد.

دبیر علمی جشنواره شعر فجر در پایان اظهار امیدواری کرد، روزی شاهد باشیم که این جشنواره با حضور همه شاعران و سخنوران قلمروی زبان فارسی جهان برگزار شود.

محقق: بنیاد حلقه واسطی برای ارتباط فارسی‌زبانان جهان است

معاون شعر بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان در این نشست ابراز امیدواری کرد: بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان به عنوان مجری جشنواره شعر فجر و داستان جلال، حلقه واسطی باشد که آنچه به زبان فارسی در سراسر جهان نوشته می‌شود را شناسایی و جمع‌آوری کند.

جواد محقق در سخنانی گفت: جشنواره شعر فجر بعد از 10 سال برگزاری در یازدهمین دوره تصمیم گرفت که حوزه فعالیت‌های خودش را به دیگر کشورهای فارسی‌زبان گسترش دهد؛ به همین دلیل در بخش ویژه جایزه ادبیات داستانی جلال آل احمد، آثار 8 سال گذشته کشور همزبان و همسایه افغانستان مورد بررسی و داوری قرار گرفت.

او افزود: این آثار با همکاری اتحادیه نویسندگان افغانستان جمع‌آوری و داوری اولیه شد و آثار منتخب برای داوری نهایی به دبیرخانه جشنواره در تهران ارسال شد.

محقق توضیح داد: امسال کتاب‌های شعر 10 سال افغانستان نیز توسط اتحادیه نویسندگان افغانستان، داوری اولیه شد و آثار برتر به ایران رسید که اسامی برگزیدگان فردا در مرسم اختتامیه جشنواره شعر فجر اعلام می‌شود.

او از بررسی آثار حوزه ادبیات داستانی و شعر تاجیکستان در دوره‌های آتی جایزه جلال و جشنواره شعر فجر خبر داد و گفت: بنا داریم در سال‌های بعد، آثار زبان فارسی در شبه قاره هند را مورد بررسی قرار دهیم و سپس همه آثاری که به زبان فارسی در جهان منتشر می‌شود.

سرور مولایی: از همگرایی فارسی‌زبانان بسیار شادمانم

سرور مولایی در نشست هم‌اندیشی استادان زبان فارسی که صبح امروز در قطب علمی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: اگر کاری سنجیده انجام شود، پاسخ مناسب دریافت می‌کند. به همین دلیل، واکنش‌ها نسبت به بخش ویژه افعانستان جایزه جلال و جشنواره شعر فجر بسیار خوب بوده است.

او که از داوران بخش ویژه افغانستان جشنواره شعر فجر است، خاطرنشان کرد: با وجود دید فراگیری که نسبت به وطن فارسی ایجاد شده، جمع اندکی هستند که هنوز ساز مخالف می‌زنند. البته ایرادی به آنها وارد نیست چون تعریف دقیقی از قلمروی زبان فارسی ندارند.

عضو هیات علمی یازدهمین جشنواره شعر فجر خاطرنشان کرد: امسال برایم بسیار خوشایند بود که در جایزه ادبیات داستانی جلال آل‌احمد 5 نفر از نویسندگان افغانستانی که کتاب‌هایشان از کابل با انصاف و دقت بررسی و انتخاب شده بود، جوایزی گرفتند و میزبانان همزبان و همدل ما در تهران، کار حرمت گذاشتن به همزبانان افغانستان را به نهایت عزت پیش گرفتند.

او با اظهار شگفتی از مجری مراسم اختتامیه جایزه جلال که اسامی تمام برگزیدگان افغانستانی را به دقت و صحت در ذهن سپرده و پشت تریبون اعلام کرد، گفت: برادران ایرانی ما، میهمانان افغانی را بر همه مقدم دانستند و معرفی نویسندگان برتر افغانستانی در اولویت بود. همچنین عالی‌ترین مقامات فرهنگی ایران هم در آن مراسم حضور داشتند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی اهل افغانستان، انتخاب محمدکاظم کاظمی به عنوان دبیر علمی جشنواره فجر را، گامی موثر برای ایجاد همدلی در بین شاعران ایرانی و افغانستانی دانست و افزود: از این شرایط بسیار خرسندم و به عنوان کسی که بیش از نیم قرن به کار پژوهش و تدریس نسبت به میراث گرانسنگ زبان و ادب فارسی مشغول هستم، یک گام از این مسیر برنمی‌گردم و پشیمان نیستم؛ چون کارهایی که انجام دادم در مقابل عظمت زبان فارسی بسیار اندک است.

مولایی در پایان، نوع نگاه به قلمروی زبان فارسی در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی را بسیار عالمانه و ارزشمند توصیف کرد.

عفت مستشارنیا، استاد زبان و ادبیات فارسی و همسر استاد مولایی گفت: بعد از آزادی افغانستان، برای اولین بار به این کشور رفتم و با ادبیات مشترکمان آشنا شدم.

او از نهایی شدن آخرین کتابش درباره زندگی و فعالیت زنان شاعر افغانستان خبر داد که در نوبت انتشار است.

علاقه‌مندی روسها برای یادگیری زبان فارسی

دکتر آنا بِرزینا که از مهمانان دعوت شده به جشنواره بین‌المللی شعر فجر است، صبح امروز در نشست هم‌اندیشی استادان زبان فارسی که در قطب علمی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد در سخنانی به تشریح وضعیت یادگیری زبان فارسی در روسیه پرداخت.

او گفت: در دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو که دانشگاهی دولتی و وابسته به وزارت خارجه روسیه است، 53 زبان تدریس می‌شود که به دلیل تنوع زبانهای خارجی، نام این دانشگاه در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است.

برزینا با اشاره به آغاز آموزش زبان فارسی از 60 سال پیش در روسیه افزود: اقبال مردم روسیه به یادگیری زبان فارسی روز به روز بیشتر می‌شود؛ به طوری که اکنون دو گروه در مقطع لیسانس و یک گروه در مقطع فوق لیسانس فقط در دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو مشغول به تحصیل در رشته زبان فارسی هستند.

او خاطرنشان کرد: فرصت و زمینه توسعه آموزش زبان فارسی در روسیه فراهم است؛ چون شاهد اهمیت و تاثیر ایران در جهان هستیم؛ اتفاقی که باعث علاقه‌مندی دانشجویان به یادگیری زبان فارسی شده است.

بِرزینا از تشکیل دو گروه زبان و ادبیات فارسی در سال تحصیلی جاری و گروه دیگری برای سال آینده تحصیلی خبر داد و گفت: این استقبال در دیگر دانشگاه‌های روسیه هم دیده می‌شود؛ ضمن اینکه دانشجویان ایرانی هم در دانشگاههای روسیه تحصیل می‌کنند که برای تقویت روابط فرهنگی، نقشی اثرگذار دارند.

او که دکترای زبان و ادبیات فارسی خود را از دانشگاه تهران گرفته است و چند مجموعه شعر و داستان ایرانی را به روسی ترجمه کرده است، گفت: همه تلاشم این است که قطره‌ای به دریای بیکران زبان و ادبیات فارسی بیفزایم.

این مترجم آثار فارسی به زبان روسی درباره جدیدترین فعالیت خود در این باره گفت: اخیرا ترجمه اشعار آقای قزوه را انجام دادم که به چاپ رسیده و ترجمه مجموعه اشعار محمدجواد آسمان را ویراستاری ادبی کردم. یک هفته پیش هم ترجمه روسی مجموعه داستان‌های کوتاه زنان ایران را به حوزه هنری ایران تحویل دادم که امیدوارم امسال منتشر شود.

او یادآور شد: همیشه دانشجویانم را تشویق کردم که آثار ادبی فارسی را به روسی ترجمه کنند.

انتهای پیام/

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات