فضایل بی بدیل حضرت فاطمه(س)درقرآن و سنت

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، واژه‌ها از شرح فضایل حضرت فاطمه زهرا(س) قاصر است. چگونه می‌توان در مدح بانویی سخن گفت که بزرگان جهان اسلام از بیان ویژگی‌های شخصیتش بازمانده‌اند؟ چگونه می‌توان به شرح بلندای جایگاه الهی بانویی پرداخت که رئیس مکتب جعفری، حضرت امام صادق(ع)، در باره او فرموده است:«و انّما سَمَّیت فاطمة، لأنَّ الخلقِ فطموا عَن معرفتها؛ فاطمه، برای آن فاطمه نامیده شد که مردم از شناخت او دورند [و ناتوان].»(علامه مجلسی ؛ص65) مرحوم آیت‌ا... سید محمد کاظم قزوینی، در کتاب ارزشمند «فاطمة الزهرا علیهاالسلام، من المهد الی اللحد» می‌نویسد: «فاطمه(س) شخصیت فرزانه و انسان والایی است که نشان و فضیلت زن بودن را به همراه دارد، تا هم نشان قدرت آشکار و بی‌همتای خداوند متعال و توانایی شگرف او در کران تا کران هستی باشد و هم، شاهکار بدیع آفرینش بر تارک تاریخ بشر؛ چرا که خدای توانا، بنده برگزیده‌اش محمد(ص) را آفرید تا نشان اقتدار و توان بی‌همانند او در میان همه پیامبران باشد و آن‌گاه، دخت فرزانه و پاره تن او، فاطمه علیهاالسلام را از او پدید آورد، تا نشان اقتدارش، در آفرینش بانویی بی‌همتا باشد؛ انسان والایی که عصاره‌ای از فضیلت‌ها و مجموعه‌ای از موهبت‌هاست و هرآنچه از ارزش‌های الهی وجود دارد، در او تجسم یافته‌است.»( فاطمةالزهرا علیهاالسلام، من المهد الی اللحد؛ص9) آنچه درباره فضایل بانوی دوعالم به رشته تحریر در ‌آمده، قطره‌ای ناچیز از دریای بیکران خصایل الهی در سیره آن بزرگوار است.
 
 
حضرت فاطمه(س) از منظر قرآن کریم
 
 
بی‌تردید، اگر قرار باشد برای شیفتگان شناخت شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س)، سندی متقن و معتبر ارائه کنیم، بهتر و گویاتر از کلام وحی نخواهیم یافت. «محمد سند»، نویسنده و پژوهشگر معاصر هم، در کتاب «مقامات فاطمةالزهرا(س) فی الکتاب و السنه»، به این امر اذعان می‌کند و می نویسد:«قرآن کریم شرح بخشی از فضایل فاطمه(س) را برعهده گرفته است. اگر امکان داشته باشید که در این‌باره، در کتاب خدا به جست‌وجو بپردازید تا آنچه را درباره شأن و فضیلت دختر گرامی پیامبر اسلام(ص) وجود دارد، بیابید، بیش از 60 آیه را خواهید یافت که بر فضیلت و مقام بلند او در دین و اعتقاد، شهادت می‌دهند. حال اگر این آیات را در کنار سایر آیاتی که درباره مناقب اهل‌بیت(ع) وجود دارد، قرار دهید؛ مجموعه‌ای در برابر شماست که از بررسی سایر منابع بی‌نیازتان می‌کند.»
 
 
سرور بانوان دو جهان
 
 
«قاضی نورا... شوشتری» در جلد 33 کتاب «احقاق الحق»، شرح مبسوطی درباره مرتبت ایمان حضرت فاطمه زهرا(س) ارائه کرده و مانند بسیاری از بزرگان و دانشمندان جهان اسلام، آن حضرت را، به استناد حدیثی معتبر از پیامبراسلام(ص)، «سیدة نساء العالمین»، از ابتدای خلقت تا پایان جهان دانسته است. این مقام زهرای اطهر(س) در ایمان و اخلاص، بازتابی تمام در آیات قرآن کریم دارد. چنان‌که بر اساس آیه مباهله(آیه 61 سوره آل‌عمران) دعای آن حضرت، همواره مقبول درگاه پروردگار است و طبق آیه تطهیر(آیه 33 سوره احزاب)، حضرت فاطمه(س) در زمره اهل‌بیت پیامبر(ص) و در مقام عصمت قرار دارد. بر اساس روایتی از امام باقر(ع)، بانوی دوعالم در روز رستاخیز، به واسطه جایگاهش در ایمان و اخلاص، شفیع دوستداران اهل‌بیت(ع) خواهد بود.(مجلسی؛ 219)
 
 
ایثار و از خودگذشتگی
 
 
ایثار و از خودگذشتگی، یکی از مهم ترین ویژگی‌های شخصیتی حضرت فاطمه زهرا(س) است. روایت سه روز روزه گرفتن آن حضرت و همسر بزرگوارش، امیرالمؤمنین(ع) و واگذاری غذای ساده افطارشان به «مسکین»، «اسیر» و «یتیم»، یکی از مصادیق بارز جایگاه ایثار در سیره دختر گرامی رسول‌خدا(ص) محسوب می‌شود. درباره این ایثار و از خود گذشتگی، آیات 5 تا 22 سوره «انسان» نازل شده است.(برگزیده تفسیر نمونه؛ص353) ایثار حضرت فاطمه(س) تنها به امور مادی و دنیوی محدود نمی‌شد. آن بانوی بزرگوار در عرصه معنویات هم، انسانی ایثارگر و از خودگذشته بود و همواره بر مقدم داشتن دیگران بر خود، تأکید می‌کرد. روایت مشهوری که «شیخ صدوق» در جلد نخست کتاب «علل‌الشرایع»، از امام حسن مجتبی(ع) نقل کرده، نمونه آشکاری از این ایثار معنوی است. آن حضرت می‌فرماید:«مادرم فاطمه(س) را دیدم که در جمعه شبی، در محراب عبادت ایستاده و تا سپیده‌دم، به رکوع و سجود مشغول بود و می‌شنیدم که مؤمنان را، از مرد و زن، دعا می کرد و از آنها نام می‌برد؛ اما برای خودش دعایی نکرد. به ایشان گفتم: مادرجان! چرا برای خودتان مانند دیگران دعا نمی‌کنید؟ فرمود: پسرم؛ اول همسایه، بعد خانه.»(علل‌الشرایع؛ ص182)
 
 
ساده‌زیستی
 
 
حضرت فاطمه(س) ،فرزند پیامبر گرامی اسلام(ص) بود و همسر بزرگوار آن حضرت، از فرماندهان و شخصیت‌های برجسته در میان مسلمانان به شمار می‌آمد؛ اما دختر گرامی رسول‌خدا(ص)، هیچ‌گاه ساده‌زیستی و قناعت را ترک نکرد. زندگی مشترک آن حضرت، با  کمترین امکانات  و به ساده‌ترین شکل ممکن آغاز شد. آیت‌ا... جعفر سبحانی در جلد نخست کتاب ارزشمند «فروغ ابدیت» پس از ارائه مطالبی درباره جهیزیه ساده حضرت فاطمه(س)، به موضوع مهریه آن حضرت اشاره می‌کند و می‌نویسد:«مهر او[حضرت فاطمه(س)]، مهرالسنة است که همان پانصد درهم می‌باشد. در حقیقت این ازدواج برای دیگران سرمشق است؛ برای دختران و نیز پسرانی که از بار سنگین مهریه می‌نالند و به همین دلیل، گاه قید ازدواج را می‌زنند.»(فروغ ابدیت؛ص 525)  آن حضرت، در شب عروسی، پیراهن خود را به فقیری بخشید و به لباس کهنه خود اکتفا کرد. در منزل او، کوچک ترین اثری از تجملات وجود نداشت و حضرت فاطمه(س) می‌کوشید در همه حال، ساده زیستی خود را حفظ و بر اساس آموزه‌های پیامبرخدا(ص) عمل کند. آن بانوی بزرگوار، هیچ‌گاه خود را به دلیل وابستگی به پیامبراکرم(ص)، برتر از دیگران نمی‌شمرد. هنگامی که امیرالمؤمنین(ع) در خانه حضور نداشت یا به دلایلی مانند جهاد و ... از مدینه خارج می‌شد، حضرت فاطمه(س)، افزون بر وظایف خانه‌داری و نگهداری از فرزندان، مسئولیت‌های بیرون از خانه را هم برعهده می‌گرفت؛ با مشک آب می‌آورد و با دستان مبارکش، گندم‌ها را آرد می‌کرد.
 
 
ایفای وظایف اجتماعی و سیاسی
 
 
حضرت فاطمه(س)، اسوه و الگوی عفاف و پاکدامنی است. حجاب آن حضرت نمونه کامل حجاب یک زن مسلمان محسوب می‌شود. با این حال، این اهتمام به رعایت حجاب و عفاف، مانع ایفای وظیفه حضرت فاطمه(س) در لحظات خطیری همچون زمان جنگ و جهاد نمی‌شد. آن حضرت در عرصه فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، حضوری بسیار پررنگ داشت. «ابن سعد» در  جلد 8 کتاب «طبقات الکبری»، از نقش محوری حضرت فاطمه(س) در تهیه آذوقه و نان مسلمانان در جریان جنگ احزاب سخن گفته است. آن حضرت در فعالیت‌های اجتماعی بانوان مدینه، نقش محوری داشت؛ یکی از این فعالیت‌های مهم، رسیدگی به امور خانواده‌های شهدا و بر طرف کردن نیازهای آنها بود. افزون بر این، حضرت فاطمه(س) نقش مهمی در تبیین احکام دینی برای بانوان مدینه داشت. بسیاری از افرادی که در محضر آن حضرت شاگردی کردند، بعدها در زمره بانوان راوی حدیث قرار گرفتند و شهرت فراوانی در میان محدثان پیدا کردند. یکی از این شاگردان، «فضة نوبیة» است که «ابن اثیر»، در جلد 7 کتاب «اسدالغابة فی معرفة الصحابة»، به تفصیل درباره وی و نیز، احادیثی که روایت کرده، سخن گفته است.
 
منبع: خراسان
 
انتهای پیام/