هنر اهل تئاتر به تفکر واداشتن تماشگران است

وی فعالیت هنری خود را از سال 1343 در دبیرستان حیات، کانون تئاتر فارس شروع کرد، سپس عضو کانون هنرهای دراماتیک به سرپرستی پدر تئاتر نوین شیراز، استاد مرحوم محی‌الدین لایق شد و از سال 1353 در دانشکده هنرهای دراماتیک مشغول به تحصیل شد.

کارگردانی نمایش‌های «قوهای وحشی»، «رستم و سهراب» همچنین بازی در نمایش‌های «شهر افسانه‌ها»، «پنجمین ضربه»، «سوداگر آیین»، «چهار صندوق»، «درانتظار گودو» از جمله آثاری هستند که طی سال‌ها فعالیت تئاتری در کارنامه هنری خود ثبت کرده است. 

دریافت جایزه بهترین کارگردان برای نمایش«کوچ بال و پر شکسته‌ها» در نخستین جشنواره انجمن‌های نمایش کشور، نویسنده و کارگردان نمایش «پژواک روح» و کسب جایزه بهترین اجرای پسکیو دارام از نخستین جشنواره سایکودرام، عنوان بهترین کارگردانی برای نمایش «قوهای وحشی» از هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، از جمله جوایز این هنرمند است.

 استاد احمد سپاسدار برای سال‌ها فعالیت در حوزه تئاتر، مدرک درجه یک هنری را دریافت کرده است.

نوگرایی در اجرا از ویژگی  برجسته نمایش های اوست ،موضوعی که تاثیر به سزایی در جذب مخاطب تئاتر دارد. آخرین اثر اوبه نام مده آ اثر اوریپید نمایش نامه نویس یونان باستان است که در فضاهای مختلف نگارخانه تاروپود سازمان اسناد فارس اجرا شد و با استقبال قابل توجه مخاطبان همراه بود. 

سین: تئاتر برای شما ازچه زمانی آغاز شد؟
جیم : از دوران کودکی. اما به طور جدی و مستمر، از زمانی که در دبیرستان حیات تحصیل می کردم، آن جا که استاد لایق تئاتر کار می کرد. او کسی بود که آن زمان شناختش از هرکسی درفارس نسبت به  بیشتر بود و برای اجرای تئاتر اصلا به دنبال پول در آوردن نبود ونگاهی عمیق به تئاتر داشت ،سعی می کرد برای اجرا نوآوری هایی داشته باشد که آن زمان برایم نامفهوم بود ولی بعد به ارزش کارهای او پی بردم . من دستیارش  بودم  با مرحوم  جمشید اسماعیل خانی ، مجید افشاریان ، حمید مظفری ،گروهی تشکیل دادیم و زیر نظر استاد محی الدین لایق مشغول به کار شدیم.

سین :با چه هدفی  وارد دانشگاه شدید؟
جیم : من با این انگیزه به دانشگاه رفتم که نسبت به تئاتر خیابانی شناخت پیدا کنم ،چون به این نتیجه رسیده بودم که تئاتر خیابانی آن قدرتاثیر گذار است که می تواند مخاطب را از خیابان به سالن بکشاند .اما! وقتی وارد دانشگاه شدم آن قدر با مقولات مختلفی درحیطه نمایش مواجه شدم که البته برایم جذابیت هم داشتند و از نمایش خیابانی واماندم. اما بعدا آن را دنبال کردم.

سین : پس حال و هوای دانشگاه جذابیت زیادی برای شماداشت ؟
جیم :بله اما جالبه  رئیس دانشگاهمان از ما می خواست تئاتر را تا زمان هنریک ایبسن مطالعه کنیم ، چون بعد از آن را قبول نداشت ، اما! سن جوانی و خصلت شخصی ام، به  نوگرایی تمایل داشت .

سین : اولین نمایشی  که در دانشکده اجرا کردید چه بود ؟
جیم : گوئر نیکای "آرابال" بود ، کاری که طلب می کرد تا با شیوه ای مدرن اجرا شود، نحوه  ورود و خروج بازیگرها ، برای تماشاگر جالب بود  ، کل دکور هم روزنامه بود .

سین : در آن زمان مهمترین انگیزه شما از به روی صحنه بردن یک نمایش چه بود  ؟
جیم :  از استادم سمندریان بزرگ آموخته بودم که مهمترین کار یک هنرمند و به ویژه تئاتر پیشه،  واداشتن تماشاگر به تفکر بود. می خواستم مخاطبم را تحت تاثیر قرار دهم و به نحوی او را مجذوب کنم و به اندیشیدن وادارم. به خود می گفتم اگر بخواهم شیوه ملودرام را تجربه مکرر کنم ، این کار را سینما به بهترین نحو،  انجام می دهد، درست است که تئاتر زنده است و با سینما تفاوت دارد ، اما من می خواستم کار متفاوتی انجام دهم که سینما قادر به انجام دادن آن نباشد. برای همین سعی می کردم با منطق، میزانسن های متفاوت را تجربه و عملیاتی کنم .

سین : پس نوگرایی در اجرای نمایش ها از آغاز باشما همراه بوده است ؟
جیم : اگر هر هنری به ویژه تئاتر، از نوگرائی و ابداع فاصله بگیرد پایان ان هنر فرا می رسد. عمدتا یکی ازتلاش های من این است که دراجرای نمایش  هایم  حتی اگر درقاب صحنه اجراشود یک رخداد اجرائی جدید، به مخاطب ارائه دهم.

سین :این نوگرایی در مده آ چه بود ؟
جیم : در شیوه اجرا، در مکان اجرا، در شیوه بازیگری. تماشاگر شاهد فضائی است که به این ترتیب اش، تاکنون شاهد نبوده است و یا لااقل چند نسل متاخر با آن مواجه نبوده است. مده ا این خصوصیت را داشت که از قاب صحنه و صحنه کف جدا شود و دریک ساختمان به شیوه یک  محیطی ، اما با المان های یک  قابل تامل باشد که خوشبختانه با استقبال تماشاگر همراه شد . ما برای اجرای این  از 6 صحنه مختلف استفاده کردیم.

 سین:علت استقبال مخاطبان از  مده آ چه بود ؟
جیم: من عوامل زیادی را در این موفقیت دخیل می دانم. 

عوامل مختلفی چون محتوا ، شیوه اجرا ، فضای اجرا و انصافا قدرت خوب بازیگران، با تجربه  بیش از 50 سال بازیگری در کنار بازیگران جوان با تکنیک ماشاگر راحفظ می کردند. علیرغم این که تماشاگر باید  50 دقیقه سرپا می ایستاد .من بین تماشاگران بودم و می دیدم که تماشاگر خوشبختانه از کار راضی بود و تقاضا می کرد این شیوه ادامه داشته باشد.

سین : چه برنامه ای برای آینده دارید؟
جیم : مطمئنا هرکسی قدم در وادی هنر بگذارد،آرزوهای  زیادی دارد ،البته بسیاری از این آمال دست نیافتنی است .

به نظر من هر فرد اهل تئاتری آرزو دارد کاری ازشکسپیر ،سوفوکل ،میلر ، اونیل ، بکت را به روی صحنه ببرد . اما! نمایش آنتیگونه اثرسوفوکل جایگاه ویژه ای برای من دارد ، از حدود سی سال پیش درصدد بودم این نمایش را به گونه ای تنظیم کنم که متناسب باجاهای مختلف باشد ، حتی من در ذهن این نمایش را در اتاقی محدود و کوچک ، یادر طبیعت و حتی در آب هم تنظیم کردم ، اما! تجربه مده آ به من گفت : باید با احتیاط گام بردارم ، چون اجرا در صحنه ای به جز سالن با دشواری های زیادی همراه است ، احساس می کنم بعد از نمایش مده آ به زمانی برای تفکر نیاز دارم تا کاری عمیق ارایه دهم . 

سین : به نظرتان مهمترین موفقیتی را که تا امروز کسب کردید چه بوده است ؟
جیم : موفقیت از نظر هرکسی تعریفی دارد ، اما! این را می دانم که موفقیت باعث انبساط خاطر می شود احساسی که مانعی برای پیری ذهن،محسوب می شود ،خوشحالم از اینکه در زندگی ام اتفاقاتی افتاده که نامش را می شود موفقیت گذاشت. من حدود 18 سال پیش نمایشی که نامش را سهراب و رستم گذاشتم  اجرا کردم ، همه بازیگران این نمایش زن بودند کسی ازمن نپرسید و معترض نشد چرا همه نقش ها را  بازیگران زن اجرا می کنند .

سین : چرا همه نقش ها را بازیگران زن اجرا می کردند ؟
جیم :شما دومین نفری هستید که این سوال را می پرسیدید ولی اگر نمایش را می دیدیدشایدشما هم  چنین سوالی نمی پرسیدید .

وقتی این نمایش در شهرستان داراب اجرا شد همه حواسم به تماشاگران بود، من می دیدم تماشاگر تئاتر سهراب و رستم، لحظه به لحظه با فراز و فرود نمایش،  همراه می شود. نفسش راحبس می کرد ، می خندید، نگران می شد .آن موقع احساس زیبایی رادرک کردم که می توانم نامش را موفقیت بگذارم .

این احساس را موقع نمایش مده آ هم در من ایجاد شد و چه مبارک حسی. من دربین تماشاگران بودم می دیدم تماشاگر عجله ای برای ترک سالن ندارد، بعد از اتمام نمایش باهم صحبت می کردند، حتی بعضی ها مرا پیدا می کردند و از من سوالاتی درباره نمایش می پرسیدند. سوالاتی که با انرژی مثبت همراه بود، این  را من نوعی موفقیت می دانم، البته موارد این چنینی  بسیار داشتم اما!این دو مورد بیش از همه در من نهادینه شده است . 

سین :به نظر شما استاد احمد سپاسدار کیست ؟
جیم :(باخنده) به سن زیاد فکر نمی کنم ،فردی بین شصت  تا هفتاد و پنج ساله که بخشی از وجودش در سن ده  دوازده سالگی مانده و ازاین حال لذت می برد.

انتهای پیام/س