گزارش/
نشست مونیخ مسیری برای برون رفت از "بحران منطقه"
در نشست امنیتی مونیخ در مورد بحران سوریه پیرامون توقف درگیری‌ها و ارسال فوری کمک‌های بشر دوستانه به مناطق تحت محاصره توافق شد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی با شگاه خبرنگاران جوان، اعضای شرکت کننده در نشست امنیتی مونیخ در مورد بحران سوریه پیرامون توقف درگیری‌ها ظرف یک هفته در این کشور و ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به مناطق تحت محاصره توافق کردند. گروه بین المللی حمایت از سوریه هفته گذشته نشستی را با هدف بررسی راه‌های حل و فصل بحران این کشور در مونیخ برگزار کرد به طوریکه شرکت کنندگان در این نشست با طرحی برای حل این بحران توافق کردند. این طرح شامل توقف درگیری‌ها در سوریه ظرف یک هفته و ارسال فوری کمک‌های بشردوستانه به تمامی مناطق محاصره شده از طریق زمین و هوا است.
کشورهای شرکت کننده بر لزوم از سرگیری هرچه سریعتر مذاکرات صلح سوریه در ژنو تاکید کرده و بار دیگر پایبندی خود را به روند سیاسی اعلام کردند. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه - جان کری، وزیر خارجه آمریکا و استفان دی میستورا، فرستاده سازمان ملل به تاکید دارند که،توافق نامه توقف درگیری‌ها در سوریه شامل داعش و جبهه النصره نیست.
وزیر خارجه روسیه بر لزوم از سرگیری مذاکرات میان هیئت نظام و مخالفان سوریه بدون هیچ پیش شرطی و با هدف اجرای قطعنامه شورای امنیت اهتمام دارد و معتقد است: باید تمامی گروه‌های مخالف به این مذاکرات دعوت شوند. روسیه و آمریکا بر مقدمات اجرای آتش بس در سوریه نظارت خواهند داشت و روسیه همچنان به حملات هوایی خود علیه داعش و النصره ادامه خواهد داد. لاوروف تصریح کرد: این مردم سوریه هستند که سرنوشت کشور خود را تعیین می کنند.
سابقه کنفرانس امنیتی مونیخ
کنفرانس امنیتی مونیخ در سال 1962 و توسط یک ناشر آلمانی به نام ایوالد فون کلیست در این شهر پایه‌گذاری شد. نام این کنفرانس در ابتدا کنفرانس مشتریان نظامی بود که بعدها به کنفرانس سیاست امنیتی تغییر نام داد. وزرا، اعضای پارلمان، افسران عالی رتبه نظامی، اندیشمندان و روزنامه‌نگاران از جمله مدعوین این کنفرانس به شمار می‌روند. کنفرانس مونیخ از ابتدا به بررسی مسائلی مانند چالش‌های سیاست‌های امنیتی و خارجی در روابط اروپا و آمریکا در چارچوب ناتو تمرکز داشت، اما با پایان جنگ سرد و افزایش ارتباط میان کشورهای مختلف و همچنین متنوع تر شدن مباحث امنیتی، دیگر کشورها از جمله کشورهای سابق بلوک شرق نیز در مباحث آن مشارکت پیدا کردند.
پس از پایان دوران جنگ سرد این کنفرانس که به طور بی‌وقفه و سالانه ادامه داشت در دو نوبت و دو سال برگزار نشد؛ ابتدا در سال 1991 بود که در پی وقوع جنگ خلیج‌فارس امکان تشکیل جلسات این کنفرانس میسر نشد و در سال 1997 نیز به واسطه نامشخص بودن جانشین رئیس کنفرانس، این اجلاس به تعویق افتاد. در سال 1998بر اساس پیشنهاد هلموت کهل، صدراعظم وقت آلمان ریاست این کنفرانس به مشاور خارجی و امنیتی وی ـ هورست تلچیک که همچنان ریاست کنفرانس را بر عهده دارد ـ سپرده شد. پس از صدراعظمی گرهارد شرودر نیز روند حمایت دولت از این نهاد ادامه یافت و دولت آلمان از لحاظ مالی تلاش کرد تا کنفرانس را کاملاً تحت پوشش خود قرار دهد.
حضور جمهوری اسلامی در اجلاس مونیخ
با تغییر رویه برگزارکنندگان کنفرانس امنیتی مونیخ مبنی بر دعوت از کشورهای دیگری به جز کشورهای اروپایی و آمریکا در نشست‌های سالانه آن، از چند سال قبل ایران نیز این فرصت را یافت تا به عنوان عضوی با اهمیت از جامعه جهانی در این کنفرانس شرکت کند. نمایندگان رسمی ایران تا کنون که در جلسات کنفرانس مذکور شرکت کرده اند که مشارکت ایران در سطح معاون بین الملل وزارت امور خارجه بود. از جمله در سی و نهمین کنفرانس امنیتی مونیخ در سال 2003 از آقای کمال خرازی، وزیر امور خارجه وقت ایران دعوت شد تا در جلسات این کنفرانس که مهمترین مسائل مورد توجه آن اوضاع منطقه خاورمیانه و اشغال عراق توسط آمریکا بود، شرکت کند. به جای وزیر امور خارجه، آقای غلامعلی خوشرو، معاون حقوقی و بین‌الملل سابق وزارت امور خارجه در این اجلاس حضور یافت و به ایراد سخنرانی در زمینه چالش جهانی تروریسم بین‌الملل پرداخت.
راه برون رفت از بحران؛ مسیری سخت و ناهموار
آنچه که واضح است روند سیاسی باید براساس توافق مشترک میان دولت و مخالفان سوریه باشد. انتظار می رود طی روزهای آینده ما شاهد اقدامات عملی بر روی خاک سوریه باشیم. بدون انتقال سیاسی از راه مسالمت آمیز ونه از راه خشونت و تروریسم تحقق صلح در سوریه بسیار دور از ذهن خواهد بود. در راستای تحقق اهداف این نشست؛ با تسریع در فراهم آوردن کمک‌های بشر دوستانه و گسترش دامنه رساندن این کمک‌ها به تمامی مناطق توافق کرده و یک کارگروه با ریاست سازمان ملل تشکیل شده که از روز پنج شنبه فعالیت خود را درباره توزیع کمک‌های بشردوستانه آغاز کرده و هر هفته گزارشاتی را در این باره ارائه خواهد کرد.
در طول پنج سالی که از جنگ سوریه می‌گذرد، بارها بحث راه‌حل سیاسی به میان آمده که البته تا امروز فقط در حد حرف باقی‌مانده است؛ طرحی که از فرط تکرار خود به مشکلی مستقل بدل شده است.در جنگ سوریه که طرفین چندین و چندضلعی آن را از منظر اید‌ئولوژیکی و ژئوپلتیکی در کنار گروه‌های تروریستی نمایندگی می‌کنند، هنگامی که بحث مشروعیت پیش می‌آید، پای عنوان‌های دهان‌پرکنی چون راه‌حل سیاسی، مذاکره بر سر صلح یا آتش‌بس به قول معروف می‌لنگد و همچنان که در نشست ژنو3 نماینده ویژه سازمان ملل، هر قدر به در و دیوار کوبید نتوانست از میان انواع و اقسام گروه‌های مخالف از میانه‌رو گرفته تا وابسته به ترکیه، عربستان، قطر و قابل تحمل برای دمشق و جدا کردن آنها از تروریست‌ها موفقیتی به دست آورد گو اینکه ما نمی دانیم که تروریست تروریست است دیگر تند و میانه رو ندارد.
از طرفی دولت دمشق هم با وجود پیروزی‌های نظامی قابل ملاحظه هنوز نتوانسته مشروعیت سرزمینی خود را بر تمام خاک سوریه گسترش دهد.در چنین شرایطی هنگامی که جمعه گذشته خبر توافق مسکو و واشنگتن برای آتش‌بس گسترده در سوریه منتشر شد، بدبینی‌های تجربه شده اجازه نداد تا لبخند شادمانی بر لب سوری‌ها بنشیند. مخالفت بشار اسد با آتش‌بس تا زمانی که تروریست‌ها نابود نشوند از طرفی و شرط قطع بمباران روسیه از سوی دیگر از جانب غربی در کنار خبری مبنی بر دستیابی برخی مخالفان دمشق به موشک‌های زمین به زمین، چاره‌ای جز بدبینی درخصوص راه افتادن آتش‌بس باقی نمی‌گذارد.
جالب است که هنوز جوهر موافقت روسیه و آمریکا برای آتش‌بس سوریه هنوز خشک نشده، شواهد و قرائن از شکست زودهنگام آن حکایت می‌کند. جنگ سوریه با این همه خسارت جانی و مالی، مرگ و ویرانی و آوارگی به نظر می‌رسد قرار است وارد بازی تازه‌ای به‌نام آتش‌بس سراسری شود.در این میان اما موج مرگ و ویرانی و آوارگی ادامه دارد! در سوی دیگر میدان، ترکیه از احتمال عملیات نظامی آنکارا و ریاض در سوریه خبر می‌دهد و باید اذعان کرد که، مادامی که هوش سیاه تروریسم و افراط در سوریه عرصه ای برای جولان دارد نمی توان چندان به موفقیت جامع مذاکرات پیرامون حل بحران سوریه امیدوار بود.
راهکار جمهوری اسلامی برای رسیدن صلح منطقه ای
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این نشست با اشاره به موفق بودن توافق هسته‌ای بین ایران و غرب از طریق مذاکره گفت: این موفقیت می‌تواند الگویی برای حل تمام مسایل منطقه باشد. ظریف که در پنجاه و دومین کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کرد: معتقدیم هیچ چیز نمی‌تواند در منطقه وجود داشته باشد که نتوان آن را حل‌وفصل کرد. ظریف به این گفته فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اشاره کرد که نمی‌توان بدون حفظ امنیت دیگران از امنیت برخوردار شد.
وزیر امور خارجه کشورمان از فرقه‌گرایی به عنوان یک چالش مهم در کنار بحران پناهندگی یاد کرد و افزود: با همکاری برادران‌مان در عربستان سعودی و ترکیه خواهیم توانست مسایل و مشکلات منطقه را حل کنیم. ظریف در سخنان خود همچنین خواستار همکاری عربستان برای برقراری صلح در منطقه شد. وی گفت: ایران و عربستان سعودی از منافع مشترکی در سوریه برخوردارند و لازم است که تهران و ریاض با هم همکاری کنند. ظریف گفت: آماده همکاری با عربستان‌سعودی هستیم.
رایزنی ظریف در حاشیه اجلاس مونیخ
وزیران خارجه ایران و امریکا درباره نحوه اجرای برجام با یکدیگر گفت‌وگو کردند. ظریف و جان کری در این دیدار در مورد جزئیات و اجرای بندهای مختلف برجام مذاکره کردند. ظریف همچنین در برنامه‌هایی دیگر در خلال برگزاری نشست مونیخ با برت کویندرز وزیر خارجه هلند، پاول کلیمکین وزیر خارجه اوکراین، کوفی عنان دبیرکل سابق سازمان ملل متحد، بروت پاهور رئیس جمهوری اسلوونی و یان الیاسون معاون دبیرکل سازمان ملل متحد دیدار و درباره مسائل مورد علاقه گفت‌وگو کرد.
همچنین وزیر امور خارجه ایران در سخنان خود در مورد مسایل منطقه ای با تأکید بر اینکه «به هیچ وجه نمی‌توان به قیمت ناامن کردن اوضاع برای دیگران، به امنیت رسید»، ایران، عربستان و ترکیه را مواجه با تهدیدها و چالش‌های مشترک در منطقه دانست و گفت: «باید به دنبال بازتعریف روابط باشیم و گذشته را کنار بگذاریم.
ارزیابی حضور ایران در کنفرانس امنیتی مونیخ
حضور مقام‌های موثر و معتدل کشورمان (بر اساس خط مشی کلی نظام جمهوری اسلامی ایران)در محافل و کنفرانس‌های بین‌المللی و بیان دقیق و منطقی در چارچوب گفتمان‌های رایج بین‌المللی می‌تواند در یافتن راه حلی برای خروج از شرایط کنونی موثر باشد. کنفرانس امنیتی مونیخ یکی از مهمترین نشست‌های بین‌المللی است که سخنرانی‌ها و تبادل نظر میان مقام‌ها و کارشناسان بین‌المللی در آن زمینه مناسبی را برای مذاکرات دوجانبه و چند جانبه و حتی تحقق برخی اهداف منطقه‌ای و جهانی فراهم می‌کند.
در زمینه حضور ایران در این کنفرانس نیز اظهاراتوزیر خارجه کشورمان که به صورت روشن و منطقی مواضع ایران را در مسائل گوناگون و به ویژه ضرورت بیش از بیش همکاریهای منطقه ای در حل مسئله سوریه گامی مثبت تلقی می‌شود که می‌تواند بر ایجاد اعتماد بیشتر به نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران در جامعه بین‌المللی کمک کند. هر چند که نباید انتظار داشت که صرف یک سخنرانی مناسب در یکی از محافل بین‌المللی تأثیر اساسی بر مواضع و دیدگاه‌هایی پدید آورد که در طرف مقابل وجود دارد.
از این رو، ابتکارهای مشابه و مشارکت بیشتر مقام‌های رسمی در این‌گونه محافل و از این مهمتر ارائه مواضع رسمی ایران که از انسجام و یکپارچگی لازم در قبال مسائل مختلف برخوردار است و اینکه تهران همواره بر تعهد بر اجرای معاهدات بین المللی اهتمام ورزیده ضروری خواهد بود.
محمدرضاشجاعیان
انتهای پیام/
