جمشید مشایخی: جهان از فاجعه بمب اتم درس نگرفته است

به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشست خبری اولین جشنواره «هنر؛ ضد خشونت و افراطی‌گری» با حضور جمشید مشایخی بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون، نادر مشایخی فرزند جمشید مشایخی و موسیقی‌دان مطرح کشور، مهدی نادری کارگردان سینما و دبیر جشنواره و اشکان خطیبی بازیگر و مدیر مجموعه پردیس «چهارسو» ظهر امروز در پردیس چهارسو برگزار شد.

پس از بیان مقدمه‌ای بهناز شیربانی مسئول روابط عمومی جشنواره، از جمشید مشایخی دعوت به سخنرانی شد. این بازیگر پیشکسوت بیان کرد: افتخار می‌کنم که این دوستان مرا در جمع خود پذیرفته‌اند که از دانش و بینش آن‌ها استفاده کنم. آنچه بنده در این 81 سال زندگیم دیدم، از جنگ جهانی دوم تا به امروز همیشه در دنیا جنگ بوده است. وقتی ناکازاکی و هیروشیما بمباران اتمی شد، دانشمندان نمی‌دانستند با این اختراع بشر چه اتفاقاتی خواهد افتاد؛ اما فاجعه‌ای رخ داد که فکر می‌کردیم دنیا از این فاجعه درس بگیرد، اما تشکیل سازمان ملل و هیچ نهاد جهانی دیگری فایده‌ای نداشت.

وی افزود: سال‌های پیش حضرت سعدی بیتی را سرود که در حال حاضر می‌تواند کاربرد داشته باشد که «به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست/ عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست» یا شعر حافظ که سروده «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا». دو نیرو در وجود انسان است به نام اهریمنی و اهورایی که بعضی مواقع اهریمنی که شیطانی است، بر اهورایی پیروز می‌شود و ما از راه درست منحرف می‌کند. چه چیزی باعث شده یک دانشمند اختراعی کند که ضد بشر است و مردم دنیا را نابود می‌کند.

وی با بیان این مطلب گفت: چندین سال است که در خاورمیانه جنگ می‌شود و کودکان و آدم‌های بی‌گناه از جنگ و گرسنگی می‌میرند. من انسانم و با مردم اروپا، آفریقا و همه جهان هم‌خون و هم‌دل هستم. آدم‌ها می‌توانند حتی اگر زبان هم را نفهمند، با نگاهشان با هم صحبت کنند. وظیفه هنرمندان این است که در رشته‌های مختلف هنری آثاری را خلق کنند که جهانی شود و مردم را تحت تأثیر قرار دهد.

مشایخی با اشاره به کارخانه‌های اسلحه‌سازی گفت: شاید پنج و یا شش میلیون نفر در جهان باشند که از راه کارخانه‌های اسلحه‌سازی ثروتمند هستند و جنگ‌افروزی می‌کنند. من اسم هیچ کشوری را نمی‌آورم؛ چون مردم تمام کشور‌ها را دوست دارم اما کشتن انسان‌ها چه لذتی دارد.

پس از صحبت‌های مشایخی مهدی نادری دبیر جشنواره گفت: استاد مشایخی این روز‌ها جایی نمی‌روند و افتخار ماست که در این مراسم حضور دارند. یکی از الگو‌های رفتاری من در زندگی استاد مشایخی است که سمبل مهربانی بی‌ریا و دانش بوده‌اند.

وی با بیان این مطلب عنوان کرد: خیلی وقت‌ها افکاری در ذهن دارم که به نتیجه نمی‌رسد؛ چون برای آن موانعی است. افکاری هم که در خصوص این جشنواره داشته‌ام فکر می‌کنم، از دو سال پیش در ذهنم آمد و باز هم موانعی برای آن بود. امیدوارم که این ایده جهانی شود و به یک حرکت دسته جمعی بینجامد و برای یک بار  هم که شده همه ما به یک چیز فکر کنیم و یک موضوع را دنبال کنیم.

وی با بیان اینکه برای این طرح دو هزار کیلومتر سفر کرده ‌ام گفت: این جشنواره بدون حمایت مالی تشکیل شده و بدون این که از طرف نهاد یا شخصی حمایت شود کار خود را شروع کرده است. 

وی با اشاره به مشارکت انجمن سینمای جوانان ایران و شبکه مستند و مجموعه پردیس چهارسو گفت: از طرف این عزیزان برای نمایش آثار وعده همکاری داده شده که در خدمت این جشنواره خواهم بود.

اشکان خطیبی نیز بیان کرد: مصادیق خشونت و افراطی‌گری را آقای مشایخی در سطح کلان توضیح داد. اما خرده خشونت‌هایی وارد زندگی ما شده که آن‌ها را نمی‌بینیم. به خاطر وجود چنین پدیده‌ای مهدی نادری مرا در جریان گذاشت تا با همکاری هنرمندان چنین جشنواره‌ای را تشکیل دهیم. من قول دادم که هر کاری از دستم بر می‌آید انجام دهم، اما بجز در اختیار گذاشتن پردیس چهارسو کار دیگری نتوانستم انجام دهم. نه فقط مهدی نادری بلکه هر آرتیست دیگری که متفاوت فکر کند، ما در خدمتش خواهیم بود.

خطیبی در ادامه عنوان کرد: شاید اگر آقای مشایخی و فرزندش نبودند، ما این کار را نمی‌توانستیم انجام دهیم. ما با حضور در دفتر آقای مرادخانی ایشان را واقعا غافلگیر کردیم.

مهدی نادری هم مثل تمام آرتیست‌هایی که چیزی سرشان می‌شود، کار‌های نکرده‌اش بیشتر از کار‌های انجام داده‌اش است. ای کاش همه هنر‌مندان ما واقعاً آرتیست بشوند و اخلاق آرتیستی داشته باشند.

وی بیان کرد: پردیس چهارسو شاید برای برخی از اجرا‌ها مناسب نباشد؛ اما گالری آریانا ویژگی‌هایی دارد که مناسب اجرا‌های پرفورمنس هستند. امیدوارم جریان‌های دیگر نیز  به این جشنواره بپیوندند؛ چون امید بستن به ارگان‌های مختلف کارساز نیست. طبیعتاً  ذات انسان پاک و بی‌آلایش است اما در جوامعی که ساختار غلطی دارند، آموزش خشونت و افراطی‌گری داده می شود. 

نادری افزود: ما داریم در مورد انسان متمدن صحبت می‌کنیم و با گفتن و امر هنر می‌توان انسان متمدن را آگاه‌تر کرد. بیشتر از آن که رویکردمان اصلاح باشد، در مورد استفاده درست از هنر است. خشونت و افراطی‌گری در منطقه به حد اعلای خود رسیده است. به طوری که با نام اسلام دست به اقدامات افراطی می‌زنند که همه ایران باید به این مسئله واکنش نشان دهند. 

نادر مشایخی فرزند استاد جمشید مشایخی بیان کرد: وقتی مهدی نادری صحبت این طرح را کرد فهمیدم فضایی به وجود می‌آید که استثنایی خواهد بود. من با عنوان جشنواره مخالفم اما از این جشنواره استقبال کردیم این شرایط جدید است و اگر بخواهیم با دوره‌های قبل مقایسه کنیم می‌بینیم که دغدغه‌های دهه‌های قبل در جوانان امروزی نیست و این را باید بگویم که اقدامات ضد خشونت همیشه به نفع همه است.

مشایخی در ادامه عنوان کرد: واکنش به موضوع جدید نگاه و ابزار نو لازم دارد، نمی‌توان با همه موضوعات و جریان‌ها با یک روش برخورد کرد. در خصوص واکنش به خشونت نیز باید دید ما با موسیقی دقیقاً چه کاری ضد خشونت می‌توانیم انجام دهیم. ما باید در قضاوت‌هایمان از وجدان استفاده کنیم چون وجدان قضاوت درست را به ما می‌دهد.

یاسر خاسب در ادامه سخنان مشایخی افزود: روش و کار من در آثار ضد خشونت با استفاده از خود خشونت است که یک تلنگر و یک ضربه و یک تکان به مخاطب می‌دهد که ببیند کجاست و چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ بشر از ذات خودش فاصله گرفته و این دوری و فاصله از ذات موجب سردرگمی می‌شود.

خاسب افزود: در وجود همه انسان‌ها چهار عنصر روح، جسم، جان و انرژی در کنار هم هستند و اگر این چهار عنصر همکاری و تعامل مناسب داشته باشند انسان دچار سردرگمی و عدم تعادل نمی‌شود.

وی با بیان این مطلب اظهار داشت: یک پرفورمنس در خصوص بیماری که با مار است قرار است در این جشنواره انجام شود که در جشنواره فجر هم حضور خواهد داشت. ما می بینیم که انسان‌ها حتی با اشیا و ابزار‌هایی که در اختیار دارند نسبت به هم خشونت به خرج می‌دهند مثل ماشین‌ها در خیابان که به هم برخورد می کنند و راه باز می‌کنند. در روستا‌ها انسان‌ها چون می‌دانند زندگی‌ آن‌ها با طبیعت است با طبیعت مهربانند و به هم خشونت ندارند اما فضای شهری متفاوت است و خشونت در آن دیده می‌شود.

خاسب در ادامه با ابراز تأسف از شیوع بیماری سرطان گفت: یک دوست باوفا به نام سرطان داریم که دست از سر جوانان ما بر نمی‌دارد. سرطان بزرگترین جنگی است که جامعه ما با آن درگیر است ما مجید بهرامی و بهرام ریحانی عزیز را به همین دلیل در سال گذشته از دست دادیم. اسلحه‌های شیمیایی قوی‌تر از اسلحه‌های کارخانه‌ها عمل می‌کنند و بیماری ها و هزینه‌ها جان خیلی از افراد را در جهان می‌گیرد. امیدوارم به جای این بیماری خطرناک یک موج شادی در جامعه جریان پیدا کند. وقتی انسان‌ها چیزی را بخواهند شدنی است.

نادری در ادامه عنوان کرد: ما دستمان به سمت هر انسان پاکی که به جهان عاری از خشونت فکر می‌کند دراز کرده‌ایم. ما به دنبال ساز  و کار اداری و دوندگی‌های آن نیستیم اما اگر از جایی پیشنهاد کمک شود استقبال می‌کنیم و دلیل آن هم فقط گسترده شدن این حرکت است. خیلی جاها که بحثش را مطرح کردیم همه فاصله گرفتند چون فکر می‌کردند که ما به دنبال پول هستیم.

نادر مشایخی گفت: مردم ایران در همه جا تعارف و رودربایستی دارند به جز هنگامی رانندگی وقتی می‌خواهیم وارد یک رستوران شویم چندین دقیقه به همدیگر تعارف می‌کنیم ولی در رانندگی هیچ تعارفی نداریم. من طرحم این است که عکس راننده‌ها را روی شیشه‌ها بزنیم که تا همه ببینند که شخص راننده کیست.

نادری با بیان اینکه جشنواره چند اتفاق غافل‌گیرکننده خواهد داشت، گفت: باید در بعضی موقعیت‌ها بخشش داشته باشیم، عده‌ای فکر می‌کنند که من فیلمم را به خاطر لج بازی از جشنواره بیرون آوردم اما خدا می‌داند که به خاطر تراکم فیلم‌ها بود و اینکه باید بگویم قناعت چیز خوبی است.

وی با اشاره به کامبیز درمبخش به عنوان طراح پوستر جشنواره گفت: شاید این جریان هنر ضد خشونت و افراطی‌گری دایره جهانی شود و تأثیراتی داشته باشد. خواهید دید که چه هنرمندانی در این جشنواره شرکت می‌کنند.

این کارگردان در پاسخ به سوال یک خبرنگار مبنی بر ترویج خشونت از طریق ابزار سینما گفت: همیشه همه فیلم‌های خشونت بار بد نیستند ممکن است از طریق نشان دادن همین خشونت کارگردان بخواهد ضد آن را در جامعه رواج دهد. بعضی فیلم‌ها کارکرد‌هایی دارند که شما را علیه آن پرورش می‌دهند.

نادر مشایخی در ادامه عنوان کرد: موسیقی فی ذاته ضد خشونت است حداقل زمانی که موسیقی گوش می‌دهیم نسبت به همدیگر خشونتی ندارید، وحدت مقابل منیت است در اجتماع با وجود سلایق مختلف باید دنبال تفاوت‌ها برویم نه شباهت‌ها چون درک یک موضوع در مواجه با اختلاف سلایق بیشتر انجام پذیر است تا سلایق یک نواخت.

علی قنبری  شاعر، نویسنده و مترجم بیان کرد:‌من به عنوان یک شخص غیر رسانه‌ای عمداً به این مراسم آمده‌ام تا بگویم باید اجراهایی مثل پرفورمنس که هزینه و تشکیلات تئاتر را ندارد رسانه‌ای شود تا مردم با آن بیشتر آشنا شوند و ارتباط برقرار کنند. خوشحالیم که هنرمندان ما وابسته به سرمایه نیستند.

گفتنی است؛ جشنواره هنر ضد خشونت و افراطی‌گری از 30 دی تا 2 بهمن در سه شهر تهران،‌یزد و شیراز برگزار می‌شود که مکان آن در شهر تهران پردیس چهارسو و گالری آریانا است.

انتهای پیام/