انسان‌هایی با دو چهره!/ ریاکاری چیست و ریاکار کیست؟
ریاکاری،یکی از ناهنجاری های رفتاری است که شیوع آن،به مثابه تیشه ای بر ریشه اخلاق در هر جامعه ای است،دوگانگی که تشدید آن حس بی اعتمادی مخربی را در جامعه ایجاد می کند.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان،ریاکاری به معنی وانمودکردن به آنچه در انسان وجود ندارد و به واقع فرد با تظاهر آنچه را که در قالب و نهان شخصیتی او نیست را به شکل ظاهری عرضه می کند.
ریاکاری از رفتارهای ناپسندی محسوب می شود که برخی در شرایطی که مورد ارزیابی اخلاقی و رفتاری قرار می گیرند برای کسب منافع خود به آن روی می آورند.
در واقع امر اخلاق و عرف ریاکاری و تظاهر را نمی پسند اما متاسفانه برخی با اشاره به عنصر تقیه در مکتب شیعه،در صدد توجیه آن برمی آیند ، این تفسیر از تقیه به واقع سو استفاده از شیوه ای است که بزرگان شیعه به آن توصیه کرده اند و به واقع آنچه که در مذهب شیعه به آن اشاره شده،تفاوتی اساسی و بنیادی با ریاکای های روزمره عده ای در سطح جامعه دارد.
تقیه ای که شیعه به آن توصیه کرده،با هدف حفظ جان انجام می شود و به تعبیری در شرایطی که بازگو کردن حقیقت باعث وارد شدن آسیب به جان فرد می شود،تقیه نیز توصیه می شود اما این موضوع تفاوتی بنیادی با فریب اطرافیان برای کسب سود و منفعت مادی و یا پست و مقام دنیوی دارد.
رضا کرم ترابی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در خصوص این رفتار ناخوشایند و غیر اخلاقی اظهار کرد:گاهی انسان از ترس و هراس اینکه مورد قضاوت محیط پیرامونی خویش قرار گیرند مبادرت به دیگر نمایی می کند.
وی افزود:ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که سخت گیری ها و وسواس های فراتر از حد معمول نیز در بروز ریاکاری تاثیر گذار است و به عبارتی بستری را فراهم می کند که گرایش به ریاکاری افزایش می یابد.
کرم ترابی عنوان کرد:آنچه که در هر جامعه ای حائز اهمیت است قانون و هنجارهای مرسوم و پذیرفته شده اجتماعی است که جامعه بر پایه آن استوار است.
این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد:فرار و گریز از قانون با دیگر نمایی و تظاهر و فریب کاری ،رفتاری ناپسند است که شیوع آن باعث به مخاطره افتادن اخلاق و هنجارهای اجتماعی می شود.
به عبارتی می توان گفت کسانی که برای کسب جایگاه،مقام و ثروت به آنچه که نیستند تظاهر می کنند ارزش های اخلاقی و انسانی را مورد معامله و دادوستد غیر اخلاقی و دنیوی قرار می دهند.
**علت تشدید ریاکاری در برخی از فرهنگ ها
مهدیه کاظم آبادی ،کارشناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران،در تشریح علل تشدید شدن ریا در برخی از فرهنگ ها اظهار کرد:با مطالعه ای در فرهنگ جوامع مختلف،به روشنی در می یابیم که در برخی از فرهنگ ها و جوامع،گرایش به ریاکاری و تظاهر با شدت هر چه بیشتری همراه است.
وی افزود:اساسا برای بررسی رفتاری و اخلاقی جامعه،باید به پیشینه تاریخی و سرگذشت آن رجوع کنیم،زیرا رفتار و خلقیات در هر جامعه ای محصول هزاران سال زندگی بشری و فراز ونشیب هایی است که بر آن رفته و مجموع حوادث،رویدادها و رخدادها به مرور در رفتارها،عادات و اخلاق حاکم بر آن متجلی می شود که به تدریج و طبق یک قانون نانوشته به عادتی مرسوم و پذیرفته شده مبدل می شود.
کاظم آبادی گفت:معمولا جوامع و مناطقی که مورد تاخت و تاز،جنگ و تجاوز قرار می گیرند و همواره در طول تاریخ خود با هجمه های متعدد مواجه بوده،بیش از دیگر جوامع پذیرش و زمینه بروز چنین رفتارهایی را از خود نشان می دهند.
وی افزود:در چنین شرایطی،افراد برای حفظ جان خود،به دیگر نمایی ها و پنهان کاری هایی روی می آورده اند تا حیات خود را با مخاطره مواجه نسازند.
سیامک رنگرز جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در خصوص میزان سطح ریاکاری در جامعه عنوان کرد:اساسا در مسائل و معضلات اجتماعی نمی توان به آماری صحیح و دقیق دست یافت زیرا بسیاری از این معضلات رفتاری آشکارا نیست و بصورت پنهانی و زیرپوستی بروز پیدا می کند.
وی افزود:بر اساس شرایط هر جامعه ای،ریاکاری ها متفاوت است اما می توان با قاطعیت عنوان کرد در تمامی جوامع این معضل رفتاری مشاهده می شود و تنها تفاوت در شدت و ضعف موجود در آن است.
رنگرز گفت:اولویت ها،مطالبات و انتظارات در جوامع مختلف متفاوت است و بنابر شرایط،ممکن است در یک جامعه ریاکاری در مسائل اقتصادی بیشتر به چشم بخورد و در جامعه ای دیگر در حوزه سیاسی این نارسایی اخلاقی بر حوزه های دیگر تفوق داشته باشد.
وی افزود:می توان گفت دغدغه های اجتماعی تاثیر مستقیمی در میزان و موضوعیت تظاهرها دارد و به فراخور شرایط،کم و کِیف بروز این معضل اخلاقی نیز متفاوت خواهد بود.
** چه باید کرد؟
نفیسه میرگذر،روانشناس و کارشناس امور تربیتی در تشریح راهکارهای موثر در مهار و پیشگیری از این نقیصه اخلاقی عنوان کرد:اصلی ترین راهکار برای جلوگیری از بروز چنین نقصان های اخلاقی و رفتاری در جامعه،معطوف به فرهنگ سازی می شود.
وی افزود:به عبارتی می توان گفت مولفه فرهنگ سازی،عنصری است که در تمامی معضلات رفتاری مثمر ثمر واقع می شود.
روانشناس و کارشناس امور تربیتی عنوان کرد:اصلی ترین نهادهای فرهنگ ساز در جامعه،خانواده و مدرسه هستند که با برنامه ریزی صحیح و اصولی، می توانند ُزلال اخلاق را در جامعه تقویت کنند و ناخالصی رفتاری را در میان فرد فرد جامعه پالایش کنند.
میرگذر یادآور شد:در واقع امر این کلیت جامعه است که می تواند تا حدود بسیاری هنجارها و ناهنجاری های اجتماعی در جامعه را سمت و سو دهد و در جهت رفع یا تقویت آن گام بردارد و تحقق و تقویت چنین رویکردی نیز با فرهنگ سازی وآموزش میسر می شود.
انتهای پام/
ریاکاری از رفتارهای ناپسندی محسوب می شود که برخی در شرایطی که مورد ارزیابی اخلاقی و رفتاری قرار می گیرند برای کسب منافع خود به آن روی می آورند.
در واقع امر اخلاق و عرف ریاکاری و تظاهر را نمی پسند اما متاسفانه برخی با اشاره به عنصر تقیه در مکتب شیعه،در صدد توجیه آن برمی آیند ، این تفسیر از تقیه به واقع سو استفاده از شیوه ای است که بزرگان شیعه به آن توصیه کرده اند و به واقع آنچه که در مذهب شیعه به آن اشاره شده،تفاوتی اساسی و بنیادی با ریاکای های روزمره عده ای در سطح جامعه دارد.
تقیه ای که شیعه به آن توصیه کرده،با هدف حفظ جان انجام می شود و به تعبیری در شرایطی که بازگو کردن حقیقت باعث وارد شدن آسیب به جان فرد می شود،تقیه نیز توصیه می شود اما این موضوع تفاوتی بنیادی با فریب اطرافیان برای کسب سود و منفعت مادی و یا پست و مقام دنیوی دارد.
رضا کرم ترابی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در خصوص این رفتار ناخوشایند و غیر اخلاقی اظهار کرد:گاهی انسان از ترس و هراس اینکه مورد قضاوت محیط پیرامونی خویش قرار گیرند مبادرت به دیگر نمایی می کند.
وی افزود:ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که سخت گیری ها و وسواس های فراتر از حد معمول نیز در بروز ریاکاری تاثیر گذار است و به عبارتی بستری را فراهم می کند که گرایش به ریاکاری افزایش می یابد.
کرم ترابی عنوان کرد:آنچه که در هر جامعه ای حائز اهمیت است قانون و هنجارهای مرسوم و پذیرفته شده اجتماعی است که جامعه بر پایه آن استوار است.
این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد:فرار و گریز از قانون با دیگر نمایی و تظاهر و فریب کاری ،رفتاری ناپسند است که شیوع آن باعث به مخاطره افتادن اخلاق و هنجارهای اجتماعی می شود.
به عبارتی می توان گفت کسانی که برای کسب جایگاه،مقام و ثروت به آنچه که نیستند تظاهر می کنند ارزش های اخلاقی و انسانی را مورد معامله و دادوستد غیر اخلاقی و دنیوی قرار می دهند.
**علت تشدید ریاکاری در برخی از فرهنگ ها
مهدیه کاظم آبادی ،کارشناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران،در تشریح علل تشدید شدن ریا در برخی از فرهنگ ها اظهار کرد:با مطالعه ای در فرهنگ جوامع مختلف،به روشنی در می یابیم که در برخی از فرهنگ ها و جوامع،گرایش به ریاکاری و تظاهر با شدت هر چه بیشتری همراه است.
وی افزود:اساسا برای بررسی رفتاری و اخلاقی جامعه،باید به پیشینه تاریخی و سرگذشت آن رجوع کنیم،زیرا رفتار و خلقیات در هر جامعه ای محصول هزاران سال زندگی بشری و فراز ونشیب هایی است که بر آن رفته و مجموع حوادث،رویدادها و رخدادها به مرور در رفتارها،عادات و اخلاق حاکم بر آن متجلی می شود که به تدریج و طبق یک قانون نانوشته به عادتی مرسوم و پذیرفته شده مبدل می شود.
کاظم آبادی گفت:معمولا جوامع و مناطقی که مورد تاخت و تاز،جنگ و تجاوز قرار می گیرند و همواره در طول تاریخ خود با هجمه های متعدد مواجه بوده،بیش از دیگر جوامع پذیرش و زمینه بروز چنین رفتارهایی را از خود نشان می دهند.
وی افزود:در چنین شرایطی،افراد برای حفظ جان خود،به دیگر نمایی ها و پنهان کاری هایی روی می آورده اند تا حیات خود را با مخاطره مواجه نسازند.
سیامک رنگرز جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در خصوص میزان سطح ریاکاری در جامعه عنوان کرد:اساسا در مسائل و معضلات اجتماعی نمی توان به آماری صحیح و دقیق دست یافت زیرا بسیاری از این معضلات رفتاری آشکارا نیست و بصورت پنهانی و زیرپوستی بروز پیدا می کند.
وی افزود:بر اساس شرایط هر جامعه ای،ریاکاری ها متفاوت است اما می توان با قاطعیت عنوان کرد در تمامی جوامع این معضل رفتاری مشاهده می شود و تنها تفاوت در شدت و ضعف موجود در آن است.
رنگرز گفت:اولویت ها،مطالبات و انتظارات در جوامع مختلف متفاوت است و بنابر شرایط،ممکن است در یک جامعه ریاکاری در مسائل اقتصادی بیشتر به چشم بخورد و در جامعه ای دیگر در حوزه سیاسی این نارسایی اخلاقی بر حوزه های دیگر تفوق داشته باشد.
وی افزود:می توان گفت دغدغه های اجتماعی تاثیر مستقیمی در میزان و موضوعیت تظاهرها دارد و به فراخور شرایط،کم و کِیف بروز این معضل اخلاقی نیز متفاوت خواهد بود.
** چه باید کرد؟
نفیسه میرگذر،روانشناس و کارشناس امور تربیتی در تشریح راهکارهای موثر در مهار و پیشگیری از این نقیصه اخلاقی عنوان کرد:اصلی ترین راهکار برای جلوگیری از بروز چنین نقصان های اخلاقی و رفتاری در جامعه،معطوف به فرهنگ سازی می شود.
وی افزود:به عبارتی می توان گفت مولفه فرهنگ سازی،عنصری است که در تمامی معضلات رفتاری مثمر ثمر واقع می شود.
روانشناس و کارشناس امور تربیتی عنوان کرد:اصلی ترین نهادهای فرهنگ ساز در جامعه،خانواده و مدرسه هستند که با برنامه ریزی صحیح و اصولی، می توانند ُزلال اخلاق را در جامعه تقویت کنند و ناخالصی رفتاری را در میان فرد فرد جامعه پالایش کنند.
میرگذر یادآور شد:در واقع امر این کلیت جامعه است که می تواند تا حدود بسیاری هنجارها و ناهنجاری های اجتماعی در جامعه را سمت و سو دهد و در جهت رفع یا تقویت آن گام بردارد و تحقق و تقویت چنین رویکردی نیز با فرهنگ سازی وآموزش میسر می شود.
انتهای پام/
در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح شد؛
شرافتی: رانندگی مینیبوس در «نونخ۵» برای من چالشبرانگیز بود
