به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، پس از انتشار نخستین نتایج سرشماری سال 90 بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی تحدید نسل را یک تهدید برای کشورمان برشمردند و در مورد خطرات کاهش جمعیت هشدارهایی دادند و اعلام کردند هر اقدامی برای کاهش جمعیت باید پس از رسیدن جمعیت کشور به 150 میلیون نفر صورت گیرد.

این چنین بود که نهادهایی چون "شورای عالی انقلاب فرهنگی" و "مجلس شورای اسلامی" برای پیروی از منویات رهبری به تکاپو افتادند تا با تدوین راهکارهایی دغدغه ایشان را مرتفع سازند و بلاخره در سال 91 طرحی با عنوان "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" از سوی کمیسیون بهداشت و درمان به مجلس پیشنهاد شد که این طرح با بررسی‌های صورت‌ گرفته به یک طرح 55 ماده‌ای تبدیل شد و از اواخر مهر 91 در دستور کار مجلس قرار گرفت.

همه منتظر بودند که این طرح سریعاً در بهارستان بررسی و نهایی شود اما روند تدوین این طرح پس از انتقادی که رهبر انقلاب و برخی کارشناسان جمعیتی به آن داشتند، تغییر کرد و پس از یک سال بررسی، طرحی تقدیم مجلس شد که طبق برآوردها حدود 12 هزار میلیارد تومان برای دولت هزینه دارد و همین بار مالی بسیار سنگین روند تصویب و اجرایی‌شدن آن را تا به امروز با چالش جدی مواجه کرده است.


بعد از مدت‌ها وقفه، از اوایل سال 94 بررسی مجدد طرح مذکور در دستور مجلس قرار گرفت اما مدام به تعویق می‌افتاد تا این‌ که بالاخره طلسم ورود طرح جمعیت و تعالی خانواده به بهارستان شکسته شد و وکلای ملت در جلسه روز یازدهم آبان خود با اکثریت آراء شامل 144رأی موافق، 25 رأی مخالف و 6 رأی ممتنع طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده را تصویب کردند، اما چون بار مالی این طرح هنوز در ابهام است قرار شد که در کمیسیون فرهنگی کارگروهی تشکیل شود و موادی که دارای بار مالی هستند را بررسی کنند تا بار مالی یا برطرف و یا تأمین شود.

علی طاهری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در هنگام بررسی این طرح در صحن علنی مجلس با اشاره به اینکه بحث جمعیت یکی از مطالبات رهبری بوده، گفت: با این وجود دولت هیچ اقدامی در خصوص آن انجام نداده است و به همین دلیل کمیسیون فرهنگی اقدامات لازم را در دستور کار خود قرار داده است.

وی با تأکید بر اینکه دولت باید لایحه‌ای در خصوص افزایش جمعیت به مجلس ارائه می‌داد، افزود: با وجود درخواست‌های مکرر مجلس، هیچ لایحه‌ای از سوی دولت در این باره به مجلس ارسال نشده است.

نمایندگاه موافق و مخالف" طرح جمعیت و تعالی خانواده" چه گفتند؟

حسینی: معاش، علت ازدواج نکردن جوانان

"هادی حسینی" نماینده مردم قائمشهر، اولین مخالف طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده بود و اظهار داشت که علت ازدواج نکردن جوانان معاش است و اگر هم ازدواج باشد به همین دلیل فرزندآورری کم است.

وی همچنین گفت که در این طرح مواردی مانند انتقال ژن نخبه و ازدواج فرهیختگان آمده است که نمی‌توان آن‌ها را پذیرفت ضمن اینکه تأکید کرد که این طرح بار مالی زیادی دارد که بر اساس قانون، مجلس نمی‌تواند طرح‌های دارای بار مالی را بدون تعیین منابع به تصویب برساند.

آریایی نژاد: جنگ‌های خاورمیانه به دنبال کاهش جمعیت است


اما احمد آریایی‌نژاد، نماینده مردم ملایر با این طرح موافق بود و گفت که مخالفان در جزئیات بحث دارند، البته ما هم به دنبال جمعیت باکیفیت هستیم ولی نمی‌توان افزایش جمعیت را در نظر نگرفت،  ضمن اینکه هدف جنگ‌های خاورمیانه این است که جمعیت مسلمانان کم شود، از این رو ما باید به دنبال افزایش جمعیت مسلمانان باشیم.

ندیمی: اشتغال نباید جنسیتی شود

ابوذر ندیمی، نماینده مردم لاهیجان،  دیگر نماینده مخالف با طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده اظهار داشت که ازدواج و افزایش جمعیت موضوعی بخشی نیست که فقط یک کمیسیون آن را بررسی کند از این رو از هیئت رئیسه خواست که این طرح را به کمیسیون‌های دیگر ارجاع دهد.

این نماینده مجلس تأکید داشت که طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده تبعیض نارواست، چرا که بر اساس دلایل بسیاری زنان و دختران باید درآمد داشته باشند، اینکه بخواهیم اشتغال را جنسیتی کنیم شایسته نیست و بازتاب خوبی در جامعه ندارد.

سالک: طرح جمعیت و تعالی خانواده، به دنبال خانواده پایدار است


احمد سالک نماینده اصفهان موافق بعدی طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده بود و گفت که این طرح به دنبال خانواده پایدار است و اقتصاد خانواده و تربیت فرزند و تعالی خانواده در این طرح مورد توجه قرار گرفته است و محل استفاده اعتبارات که مورد انتقاد مخالفان است، در این طرح دیده شده است.

لاهوتی: ایران تا 70 سال آینده 150 میلیون جمعیت دارد


مهرداد لاهوتی، نماینده مردم لنگرود، در مخالفت با طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده اظهار داشت که نرخ رشد جمعیت در کشور4 درصد از متوسط رشد جهانی بالاتر است، در حالت بدبینانه جمعیت ایران تا 70 سال آینده 150 میلیون نفر می‌رسد و تأکید کرد که این طرح تبعیض نارواست، چرا که قیودی مانند منع به‌ کارگیری از افراد مجرد در هیئت‌های علمی در آن آمده است که صحیح نیست.

تامینی لیچائی: ازدواج و طلاق ارتباطی به جمعیت ندارد

حسن تامینی لیچانی، نماینده مردم رشت نیز مخالف این طرح بود و اظهار داشت که ازدواج و طلاق ارتباطی به جمعیت ندارد، چه بخواهیم و چه نخواهیم رشد جمعیت ایران در حال کاهش است و این یک زنگ خطر است که باید به آن توجه شود.

این نماینده مجلس تصریح کرد که سن ازدواج در حال افزایش است و این خطرناک است و باید برای باروری مشوق‌هایی در نظر گرفت چون در بسیاری از کشورها اینگونه است و ما هم باید اینگونه عمل کنیم.

افتخاری: طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده منجر به کاهش جمعیت می‌شود

لاله افتخاری نیز مخالف این طرح بود و با اخطار قانون اساسی و با استناد بر اصول 10، 20 و 75 این قانون گفت که قطعاً هیچ یک از همکاران و مردم مخالفتی با افزایش جمعیت و تحقق منویات رهبری ندارد اما توجیه این طرح چیزی است که منجر به کاهش جمعیت در اثر یک سری تبعیض‌های ناروا خواهد شد.

نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه بحث ژن نخبگی که در طرح مذکور دیده شده از جمله مسائلی است که دارای ابهام بوده و شدنی نیست، اظهار داشت که  پیشنهاد من این است که به کلیات طرح مذکور رأی بدهیم اما اجازه دهیم با ارجاع به کمیسیون بررسی بیشتری در خصوص آن صورت بگیرد تا بار مالی آن نیز برداشته شود.

در هیمن زمان باهنر که ریاست مجلس را برعهده داشت، پس از بیان این جملات طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده را به رأی گذاشت که نمایندگان مجلس شورای اسلامی با کلیات این طرح موافقت کردند و این طرح پس از تصویب کلیات به کمیسیون فرهنگی ارجاع شد.

تحلیل سخنان موافقان و مخالفان

با نگاهی به اظهارات مخالفان این طرح به این مسئله می‌رسیم که آن‌ها بر این اعتقاد بودند که به جای ارائه طرحی برای افزایش جمعیت، بهتر است که مشکل معاش خانواده‌های جوان حل شود چرا که همین موضوع باعث افزایش جمعیت می‌شود، همچنین این افراد بر این اعتقاد بودند که این طرح بار مالی سنگینی برای دولت دارد که این مسئله مخالف اصل 75 قانون اساسی است.

در عین حال موافقان این طرح با تأکید بر این که رهبر معظم انقلاب خواستار افزایش جمعیت در کشور هستند، اظهار داشتند که در آینده کشور به سمت پیری حرکت خواهد کرد و باید برای این مشکل چاره‌‎ای اندیشید.

سخن آخر

طبق اظهارات علی طاهری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی  بخش عظیمی از اجرای طرح مذکور، منوط به تأمین بودجه از سوی دولت است و به همین دلیل ممکن است که این طرح امسال اجرایی نشود و در نتیجه به مجلس نهم نرسد، اما با توجه به اینکه در این طرح نگاه جامعی به مسائلی چون اشتغال، مسائل آموزشی، کاهش سن ازدواج، کاهش طلاق و حمایت از فرزندآوری و... شده است، تأخیر بیش از این  جایز نیست در غیر این صورت با مخاطراتی که در اثر بلاتکلیفی این طرح در کشورمان به وجود می‌آید، روبرو خواهیم شد.


در واقع با توجه به اینکه این طرح پس از کش و قوس‌های فراوان برای بررسی و تصویب به هیئت رئیسه مجلس ارائه شده است، باید هر چه زودتر ایرادات و موانع آن حل و فصل شود و اصلاحات لازم صورت گیرد تا این طرح از بلاتکلیفی خارج شود، در هر صورت باید منتظر ماند و دید  که این طرح پر فراز و نشیب در بهارستان به کجا می‌رسد؟ آیا تلاش نمایندگان در تصویب این طرح اهداف مورد نظر رهبی مبنی بر افزایش جمعیت را محقق خواهد کرد یا فقط رفع تکلیف بوده و مشکلی به مشکلات خانواده ها اضافه خواهد کرد؟ 

گزارش از زهرا علیدادی

انتهای پیام/

برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.