کمیسیون "برجام" در هفته‌ای که گذشت

به گزارش خبرنگار مجلس گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، کمیسیون ویژه بررسی برجام هفته‌ شلوغی را سپری کرد که در این گزارش نگاهی به مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این جلسات خواهیم داشت

          

 ششمین نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام روز یکشنبه با حضور"عباس عراقچی"، "مجید تخت روانچی" و "حسن قشقاوی" از وزارت امور خارجه تشکیل شد.

 عراقچی در این جلسه با تاکید بر بیانات مقام معظم رهبری در ملاقات با نمایندگان مجلس خبرگان، تعبیر خودش را از بیانات ایشان بیان کرد و تصویب برجام در مجلس را صلاح ندانست.

عراقچی همچنین به نقش مجلس اشاره کرد و گفت: اگر مجلس به برجام به‌عنوان یک معاهده نگاه نکند، می‌تواند نقش قوی‌تری را ایفا کند چون وقتی که معاهده به تصویب مجلس برسد، قانون می‌شود و خودمان را به دست خودمان ملزوم کرده‌ایم.

 همچنین وی عنوان کرد که قطع‌نامه‌های قبلی ممکن است به لحاظ تحریم‌های اعمال شده، مهم نبوده باشند، ولی مجوزی برای اقدامات تحریمی سایر دولت‌ها مثل آمریکا و هم‌پیمانان آن‌ها بود.

به گفته این عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای، خروج از ذیل فصل هفتم یکی از دستاوردهای حقوقی قطع‌نامه 2231 است، بنابراین برنامه هسته‌ای که تهدید علیه امنیت و صلح جهانی می‌شد،‌ حالا مورد تایید قرار گرفته و نه تنها اقدام علیه صلح و امنیت جهانی محسوب نمی‌شود، بلکه آن را مورد تایید قرار می‌دهد و کشورها تشویق می‌شوند با ایران و برنامه هسته‌ای آن همکاری کنند.

سپس درباره برنامه موشکی دراین جلسه بحث شد وبه گفته عراقچی برنامه موشکی جمهوری اسلامی با سرعت بیشتر و بدون محدودیت پیش خواهد رفت و در حوزه نظامی و تسلیحاتی نیز مطابق قطع‌نامه 2231 آورده شد که خرید و فروش تسلیحاتی از ممنوعیت قطع‌نامه قبلی به محدودیت مورد به مورد برای مدت نیم‌ سال تبدیل شده که برای ما لازم‌الاجرا نیست و مدت آن نیز محدود است، در واقع آنچه که قبلا ممنوعیت داشته، به محدودیت تبدیل شده است.

در بخشی دیگر از این جلسه،اعضای کمیسیون به طرح سوالات و نقطه‌نظراتشان در ارتباط با ابعاد حقوقی برجام پرداختند و نبویان، بذرپاش، زارعی، کوثری، رسایی، کارخانه‌ای، امیرآبادی، زاهدی، آقامحمدی، ابوترابی فرد، منصوری آرانی از جمله نمایندگانی بودند که سوالات حقوقی خود را مطرح کردندوعراقچی پیرامون سوالات مطروحه توضیحات کاملی ارائه داد.

هفتمین نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام با حضور "سعید جلیلی"، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکره کننده قبلی، "فریدون عباسی" ، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و اعضای قبلی تیم مذاکره کننده هسته‌ای برای بررسی متن و محتوای توافق هسته‌ای و دنبال کردن مباحث حقوقی برجام برگزار شد.

سعید جلیلی در بخشی از صحبت های خود در این جلسه معتقد بود که جمهوری اسلامی از حدود 100 حق مسلم خود در برجام و اسناد ضمیمه صرف نظر کرده است.

جلیلی  سپس وارد بحث برجام شد و به استثنا شدن ایران اشاره کرد و گفت که استثنا شدن ایران بر خلاف خط قرمز جمهوری اسلامی هم در برجام و هم در قطعنامه آمده است و صراحت دارد، یعنی پذیرفتیم که حقوق کمتری در حوزه هسته‌ای داشته باشیم.

این عضو سابق تیم مذاکره کننده کشور همچنین توضیح داد که یکی از موارد قابل توجه، محدودیت‌های زمانی است که محدودیت هشت ساله، به عنوان هشت سال اول ذکر شده و مراحل بعدی هم برای آن در نظر گرفته شده که مشمول محدودیت‌های سنگینی شده که با نرم‌های غیر متعارفی همراه است و در طول مدت مذکور، آژانس در مورد ماهیت، دامنه، میزان غنی سازی و فعالیت های مربوط به تحقیق و توسعه غنی سازی نظر بدهد و موارد مذکور باید در کمیسیون مشترک (هشت کشور) هم ارائه گردد و بعد از هشت سال محدودیت‌های جدی و مهمی پذیرفته شده که بسیاری از امکانات را از ما می‌گیرد.

 ما در برجام دسترسی، نظارت و بازرسی های غیر متعارف را پذیرفتیم که برخلاف خطوط قرمز تعیین شده است همچنین  اجرای کامل درخواست‌های فراپروتکلی آژانس مطالبه غیر متعارفی است چرا که امکان دسترسی به خیلی از اطلاعات کشور را فراهم می‌کند.

 بازگشت پذیری تحریم‌ها علی رغم حفظ محدودیت‌های دراز مدت هسته‌ای، استثنا شدن ایران در قطعنامه، حفظ محدودیت‌ها و بازگشت پذیری به قطعنامه‌های قبلی از جمله موارد قطعنامه 2231 است.

 هشتمین جلسه کمیسیون ویژه برجام با حضور "علی شمخانی"، دبیر شورای عالی امنیت ملی و "علی اکبرصالحی"، رئیس سازمان انرژی اتمی جهت بررسی مسائل مربوط به مذاکرات در چند سال اخیر و متن و محتوای توافق هسته‌ای برگزار شد.

 در این جلسه شمخانی بررسی برجام در مجلس را فرصت خوبی جهت منافع ملی دانست و از این بابت ابراز خوشحالی کرد و گفت که مجلس به عنوان یک نهاد اثرگذار هم برای حال و هم برای‌ آینده باید در موضوع هسته‌ای حاضر باشد و ایفای نقش کند همچنان که تاکنون هم از مباحث هسته‌ای منقطع نبوده و این تعارضی هم ندارد که شورای عالی امنیت ملی و مجلس هر دو به این موضوع بپردازند.

 به گفته شمخانی ما از مرحله مذاکره عبور کرده‌ایم و باید آینده را سامان دهیم و آن را بر اساس مصلحت ملی کشور مدیریت کنیم. مجلس هم کمیسیونی تشکیل داده اما اگر بدون طرح و لایحه باشد اصول قانون اساسی چگونه باید عملی شود؟ از سوی دیگر ورود به جزئیات امکان پذیر نیست و مجلس می‌تواند به دولت مجوز اجرای برجام را بدهد یا ندهد، ما الان باید ضمانت‌های اجرایی برجام را فراهم کنیم زیرا بازگشت به عقب به صلاح نیست.

دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت که مجموعه زحمات گذشته منجر به رسیدن به نتیجه شده است، قدرت و توان مذاکره در گذشته تامین شده است . آمریکایی‌ها از حمله نظامی و تحریم ناامید شدند زیرا معتقد بودند هر دو راه مذکور ناکارآمد هستند و جلوی پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران را نمی‌گیرند، مسلم است که تیم هسته‌ای گذشته نقش مهمی ایفا کردند.

تاکید شمخانی بر این بود که مذاکره و توافق حاصل یک تلاش ملی و تلاش دیروز تا امروز است.

دبیر شورای عالی امنیت ملی توصیه کرد که کمیسیون فقط برجام را بررسی نکند بلکه حداقل متون چهارگانه را بررسی کند و ابعاد سیاسی، اقتصادی، امنیتی و دفاعی آن را مدنظر قرار دهد. به هر حال برجام فرصت‌ها و تهدیدات را به همراه دارد. محور مذاکرات و توافق برای دو طرف اعتماد سازی و راستی‌آزمایی است و چنین موضوعی برای ما که هرگز به دنبال استفاده غیر صلح‌آمیز از پرونده هسته‌ای نیستیم و این مثبت است.

 صالحی در خصوص بحث‌های فنی و نحوه غنی‌سازی صبحت کرد و ضمن بیان تاریخچه غنی‌سازی به چگونگی پیشرفت در دستیابی به سانتریفیوژها پرداخت و در خصوص روند کار سایت‌های فردو، نطنز و آب سنگین اراک پیش و بعد از برجام توضیحاتی ارائه کرد.

وی درباره روند برگزاری مذاکرات عمان، گفت: وقتی که ما به وزارت خارجه رفتیم، با توجه به سابقه در موضوع هسته‌ای، دنبال راه‌حل بودیم، از طرف دیگر روابط ما با عمان بسیار خوب بود و برادرانمان در این کشور اعلام آمادگی برای وساطت کردند ولی ما با جدیت آمریکایی‌ها اطمینان نداشتیم.

 صالحی ادامه داد به همین جهت یادداشتی دادیم که اگر آمریکایی‌ها حاضرند با پذیرش حق هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌ها و غیره گفت‌وگو کنند، ما هم آمادگی داریم که در نهایت با درخواست رسمی آن‌ها از طریق عمان، زمینه گفت‌وگو فراهم شد و مسئولان ارشد نظام هم در جریان موضوع قرار گرفتند و به علت بی‌اعتمادی به آمریکایی‌ها با شرایطی موافقیت شد که موضوع پیگیری شود.

 صالحی گفت که اولین جلسه بهار 91 امکان‌پذیر شد که برگزار شود، از اولین نشست دوباره تا اسفند همان سال طول کشید تا نشست دوم برگزار شد که در آن آمریکایی‌ها حق هسته‌ای و حق غنی سازی ایران را پذیرفتند و گفتند که ما آماده‌ایم غنی سازی شما را به رسمیت بشناسیم.

بنابراین حق غنی‌سازی در هیچ یک از مذاکرات 1+5 از سوی آمریکایی‌ها به رسمیت شناخته نشد، بلکه در گفت‌وگوی مسقط آمریکایی‌ها حق غنی سازی ایران را به رسمیت شناختند، بعد از آن بود که دولت جدید آمد و مذاکرات را پیگیری کرد.

شایان ذکر است که اعضای کمیسیون وی‍‍ژه برجام امروز از "سایت خنداب اراک" بازدید می‌کنند ضمن اینکه هفته گذشته از فردو و نطنز که دو سایت مهم هسته ای است، بازدید شد. 

همچنین قرار است صبح یکشنبه هفته آتی، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده و در نوبت عصر سعید جلیلی عضو ارشد سابق تیم مذاکره کننده به کمیسیون بیایند.

همچنین قرار است روز دوشنبه عباس عراقچی و همکاران وی به کمیسیون بیایند و عصر دوشنبه نیز اعضای کمیسیون به بازدید از تأسیسات آب سنگین اراک خواهند رفت؛ همچنین برای روز سه شنبه صبح، تیم اقتصادی شامل محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور، ولی الله سیف،رئیس بانک مرکزی، علی طیب نیا، وزیر امور اقتصاد و دارایی و همتی،مدیرعامل بانک ملی به کمیسیون دعوت شوند.

روز سه شنبه عصر هفته آتی نیز در قسمتی وزیر اطلاعات و در قسمتی وزیر دفاع به همراه مهمانانی از ستاد کل نیروهای مسلح به کمسیون برجام خواهند آمد همچنین در نوبت صبح روز چهارشنبه هفته دیگر نیز علی اکبر ولایتی به عنوان شخصی که در جریان روند مذاکرات قرار داشته است و در نوبت عصر همان روز نیز جمعی از کارشناسان حقوقدان برای ارائه نظرات خود در کمیسیون حاضر می‌شوند.

انتهای پیام/