«جنتی»: آیین روستا فراموشی نیست/ توجه به خوراک فرهنگی روستاها مهاجرت به شهر را کاهش می‌دهد / «صالحی»: محور دانایی می‌تواند رقابت ساز باشد

به گزارش خبرنگار ادبیات باشگاه خبرنگاران؛ اختتامیه‌ی نخستین دوره‌ی انتخاب پایتخت کشور کتاب ایران و نخستین جشنواره‌های روستاهای دوستدار کتاب که امروز در سالن قلم کتابخانه ملی ایران برگزار شد

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم با بیان این امر که معرفی همزمان روستاهای دوستدار کتاب و پایتخت کتاب ایران رویدادی فرخنده و حامی پیام مهمی است که این پیام گویای آن است که در نگاه متولیان فرهنگی، شهر و روستا از منزلتی پایاپای برخوردارند، گفت: این نشانه‌ی عدالت فرهنگی در ایران است. سرزمینی که روستاهایش آباد باشد، می‌تواند ادعا کند که به توسعه‌ی پایدار دست یافته است.
 
وی ادامه داد: محرومیت زدایی و توسعه‌ی فرهنگی روستاها از بدو شکل گیری انقلاب اسلامی برای ما در اولویت اول بوده و نیاز به یک ریزش فرهنگی دارد و چه بهتر که این ریزش از کتاب شروع شود، زیرا بر کسی پوشیده نیست که تاثیر کتاب از هر محصول فرهنگی دیگری عمیق تر و بیشتر است.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: برگزاری جشنواره انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب، گامی مهم در توسعه‌ی فرهنگی روستاها به شمار می‌آید، زیرا کتابخانه در روستا فقط یک کتابخانه نیست، بلکه مرکز تمامی فعالیت‌های فرهنگی ممکن به حساب می‌آید.
 
جنتی ادامه داد: با توجه به مشارکت نزدیک به 800 روستا در جشنواره‌ی روستاهای دوستدار کتاب، به نظر می‌آید که مردم روستایی تشنه‌ی دستیابی به فرهنگ مکتوب و منتظر نهادهای فعال در حوزه‌ی گردآوری آثار مکتوب هستند. از امروز باید ویژگی روستاهای برگزیده در جشنواره به عنوان روستاهای فرهنگی اطلاع رسانی و تبلیغ شود. همین اتفاق بستری مناسب برای فرهنگ سازی روستاها به شمار می‌آید.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: آیین روستا فراموشی نیست، بلکه زندگی، جوشندگی و بالندگی است و هر کتاب که به روستاها برود، بذر دانشی در دل جوانان است در حالیکه چهل درصد از مردم هر استان را روستایی‌های تشکیل می‌دهند. من در تعجبم که چرا ما رسیدگی فرهنگی کمتری به آن‌ها داریم. اگر مسئولان به جای آنکه به آب، برق و امکانات روستایی توجه بیشتری نشان دهند، کمی هم به خوراک فرهنگی آن‌ها فکر می‌کردند، مهاجرت روستاها به شهر ها را کمتر داشتیم.
 
جنتی ادامه داد: البته روستاهای بسیاری بوده و هستند که چشم امید از دولت برداشته‌اند و در حوزه‌ی فرهنگ آستین خود را بالا زده‌اند. هرچند وجود بیش از 4 هزار کتابخانه‌ی مساجد روستایی نوید بخش آینده‌ای روشن است، اما باید قبول کنیم که ما گام چندانی در تامین خوراک فرهنگی روستاها برنداشته‌ایم.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خطاب با خیری گفت:‌ در احداث و تجهیز کتابخانه‌های روستایی همت کنید، زیرا این ثواب این عمل کمتر از احداث مدارس و مساجد نیست. روستایی که مسجد و مدرسه دارد، حتما باید کتابخانه‌ هم داشته باشد.
 
جنتی ادامه داد: پایتخت کتاب ایران طرحی جذاب بوده و به ایده‌های پرشور سخت نیازمند است تا کتاب تالیف شود، به گونه‌ای که به خانه‌های مردم راه یابد.
 
وی ادامه داد: طرح پایتخت کتاب امور را به مردم می‌سپارد، ما در انتظار آن هستیم که در هر محله‌ی شهر یک کتابخانه‌ی فعال تاسیس شود.
 
جنتی گفت: می‌توان در کنار پایتخت سیاسی و اقتصادی، برای کتاب هم پایتختی در نظر گرفت تا اولا این گوهر به فراموشی سپرده نشود و ثانیا ایرانی با محوریت فرهنگی به جهان معرفی شود.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد:‌پایین بودن سرانه‌ی مطالعه‌ی کتاب از آغاز دغدغه‌ی مدیران فرهنگی بوده و طرح انتخاب پایتخت کتاب ایران نمونه‌ای از ایده‌های خلاقانه است که از پایین به بالا یعنی از شهرها و روستاها به پایتخت کشور رسیده است.
 
وی اظهار داشت: برای اولین بار همه‌ی نهادها و رسانه‌ها در جهت اجرایی شدن طرح پایتخت فرهنگی ایران در کنار هم گردآمده‌اند و برای نخستین بار شهرشان را به عنوان نامزد پایتخت کتاب معرفی کرده‌اند.
 
جنتی در بخش دیگری از سخنان خود به طرح گنبد کاووس که چیزی جز مجازات جایگزین نبوده، اشاره کرد و گفت: در این طرح ظرفیت محکومان به جزای نقدی نیز در جهت تاسیس کتاب‌خانه‌های شهر به کار گرفته شده، به گونه‌ای که این محکومان می‌توانند به صورت داوطلبانه جزای جایگزین را برای خود برگزینند. اینها نشان از آن دارد که این جشنواره ظرفیت‌های خاموش را به کار گرفته و در زمینه‌ی فرهنگ مکتوب از آن استفاده می‌کند.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به چند نکته‌ی مهم اشاره کرد و گفت: ایده‌ی ابتکاری برگزاری جشنواره‌های انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب منشا دو رویداد مستمر شد. نخست آنکه نحوه‌ی پیگیری ایده‌ها در این جشنواره منحصر به فرد است و دوم اینکه این جشنواره نسبت به سایر جشنواره‌ها با کمترین هزینه‌ی ممکن و با مشارکت مردمی برگزار شد.
 
جنتی اظهار داشت: جشنواره‌ی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب، زمینه‌ی تحقق سه هدف مهم دولت تدبیر و امید در بخش فرهنگ چون گسترش عدالت فرهنگی و واگذاری امور به مردم را بنا نهاد.
 
وی خاطرنشان کرد: ورود تمام قد رسانه‌های محلی در جشنواره‌ی معرفی پایتخت کتاب ایران که جشنواره‌‌ی مردم و هدفمند بوده، راه را برای ما تسهیل کرد.
 
سید «عباس صالحی» معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از مراسم اختتامیه‌ی جشنواره‌ی انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب گفت: نخستین جشنواره‌ را در خدمت بزرگان فرهنگ داریم و سالی که با نام اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی مزین است، مفتخریم که این دو حرکت یعنی جشنواره‌های انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب در حوزه‌ی کتاب شکل گرفته است.

وی ادامه داد: کتاب کانون تمدن سازی و فرهنگ سازی است.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد در ادامه به دو طرح اشاره کرد و گفت: جشنواره‌ی انتخاب پایتخت کتاب ایران، فرصت مناسبی برای جمع آوری ایده‌های فراوان موجود در حوزه‌ی زیر سازی نشر و کتاب در کشور و کشف این ایده‌ها بوده است.

صالحی با تاکید بر اینکه حوزه‌ی کتاب مختص به تهران نیست، گفت:‌ ظرفیت‌های پراکنده در عرصه‌ی نشر کتاب به واسطه‌ی جشنواره‌هایی چون انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب به هم می‌پیوندند و این حوزه‌‌های کوچک به دریاچه و دریا تبدیل می‌شوند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد اظهار داشت: هدف دیگر برگزاری این جشنواره برقراری رقابت گرم و فعال بر مبنای کتاب و دانایی بوده، تنها ورزش نیست که می‌تواند رقابت ساز باشد، محور دانایی هم می‌تواند بستر مناسبی برای رقابت ایجاد کند.

وی ادامه داد: در زمینه‌ی برگزاری جشنواره‌ی انتخاب پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب، تمامی استان‌ها و روستاها به ما کمک کردند، زیرا کتاب رسانه‌ی مانا و پایای بشری است. در فرآیند این اتفاق، دو نکته‌ مورد توجه اصلی بود، یکی اینکه ایده‌های آمده برنامه محور بودند و دوم آنکه این ایده‌ها ظرفیت اجرایی شدن داشتند.

صالحی اظهار داشت: هدف ما از برگزاری این جشنواره‌ها، تحول در آینده و نه مانایی در گذشته است.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد افزود: ایده‌های ارائه شده به جشنواره‌ی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب باید ایده‌هایی زمینی و اجرایی باشند نه آسمانی. با این مبادی، روستاها و شهرهای مختلف فعالانه در این حرکت شرکت داشتند، به گونه‌ای که 621 روستا با 1113 ایده و 123 استان از 64 شهر با 390 طرح در این جشنواره حاضر شدند.

وی تصریح کرد: شهرها و روستاها رقابت گرم و فعالی در زمینه‌ی اجرای طرح معرفی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب داشته‌اند. امروز باید گفت همه برنده‌اند و ما یک برنده نداریم، چون همه در این اتفاق فرهنگی مشارکت داشته‌اند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد گفت: از برنامه‌های آینده جشنواره‌ی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستار کتاب می‌توان به گردآوری سه کتاب با موضوعیت ایده‌های ناظر بر کتاب و کتابخوانی در روستاها، ایده‌های ناظر بر کتاب و کتابخوانی در شهرها و خلاصه‌ای از این ایده‌ها اشاره کرد.

وی ادامه داد: دریافت گزارش‌های پیوسته از فعالیت شهرها و روستاهای مشارکت کننده در این جشنواره از طرح‌های آینده‌ی ما به حساب می‌آید.

صالحی خاطرنشان کرد: شهر معرفی شده به عنوان پایتخت در سال آینده برنامه‌ی گسترده‌ای خواهد داشت تا هم بتواند فرصتی برای ارائه‌ی بهتر ایده‌های خود بدست بیاورد و هم شهرهای دیگر با ایده‌ها و طرح‌های آن بیش از پیش آشنا شوند.

همچنین صالحی امیری مشاور رئیس جمهور و رئیس کتابخانه‌ی ملی ایران در بخش دیگری از مراسم اختتامیه‌ی جشنواره‌ی پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب گفت:‌اگر باور داشته باشید که توسعه بدون توسعه‌ی فرهنگی بیهوده است، باید بگوییم که محور توسعه،‌ توسعه‌ی فرهنگی است. همه‌ی آن‌چه که ما از آن به عنوان فضیلت و اخلاق یاد می‌کنیم، همین فرهنگ است.

وی ادامه داد: هدف توسعه، توسعه‌ی انسانی و جوهر آن، توسعه‌ی فرهنگی است. تنها راه رسیدن به توسعه، گذر از مسیر فرهنگ است و اگر قرار است حرکتی در کشور اتفاق بیوفتد، باید جامعه از تونل فرهنگ عبور کند.

رئیس کتابخانه‌ی ملی اظهار داشت: جامعه‌ای که فرهنگ ندارد، مانند جامعه‌ای است که اکسیژن ندارد و تنفس در فضای فرهنگی، به معنای زیست فرهنگی بوده و ما نیاز به سرمایه‌ی فرهنگی همچون دانش و حاملان فرهنگ داریم.

صالحی امیری افزود: کتاب هم استر و هم هدف توسعه است و ناقلان این فرهنگ هم شخصیت‌هایی هستند که از این آثار را خلق می‌کنند.

وی ادامه داد: دانش فرهنگی ابزار فرهنگی و کتاب نیاز جامعه بوده و اگر امروز مشکل کشور ریزگرد‌ها است، باید باور داشته باشیم که مشکل بنیادی تر ما، مشکل اخلاقی و مشکل فرهنگی است.

مشاور رئیس جمهور گفت:‌ اگر بناست در کشور اتفاق بزرگی بیفتد، باید سرمایه‌ی فرهنگی داشته باشیم و آن با کاهش بار دولت امکان پذیر است.

وی ادامه داد: نشست امروز نماد واگذاری امور به نهادهای فرهنگی است. دولت صاحبان فرهنگ را اصحاب آن می‌داند. ما بر این باوریم که فرهنگ انسجام بخش و هویت بخش است. این نشست نماد انسجام فرهنگی بوده و قابل تقدیر است.

مدیر کتابخانه‌ی ملی اظهار داشت: تعامل همه‌ی نهادهای فرهنگی با مدیریت ارشاد برای یک جشن فرهنگی خوب است و برای توسعه‌ باید به کتاب رجوع کنیم و برای تقدیر آن از خالقان آثار قدردانی کنیم.

صالحی امیری خاطرنشان کرد:‌ برای تقدیر از خالقان آثار مطرح در زمینه‌ی فرهنگ مکتوب، باید در عمل کار خود را انجام بدهیم و از شعار بپرهیزیم.

انتهای پیام/