به گزارش
خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ تحولات اخیر در سوریه بدون تردید سختترین چالش داخلی نظام بشار اسد است که تاکنون بوده است. این تحولات نه تنها برای بشار اسد و نظام حاکم بر سوریه غیر منتظره بوده، بلکه بسیاری از دولتهای منطقه از جمله دوستان سوریه را هم در موضعگیری و نوع برخورد با این تحولات دچار تعارض و سردرگمی کرده است. البته این امر به نقش مهم منطقه ای سوریه و اهمیت بازیگری این کشور بر تحولات منطقه از جمله مباحث مربوط به فلسطین، مقاومت، مذاکرات سازش، مسئله عراق و دیگر مسائل منطقهای بر میگردد.
سوریه تا کنون همواره عامل ثبات در منطقه محسوب میشده و برای ایفای این نقش ثبات آفرین در تحولات منطقه مورد توجه طرفهای منطقه ای و بین المللی بوده است. ترکیه و سوریه قرنها ارتباط نزدیک و مداوم با هم داشتند تا اینکه به قدرت رسیدن "آتاتورک" در ترکیه و تعیین حدود سوریه جدید به دست استعمار فرانسه باعث جدایی این دو کشور شد.
تحولات پس از جنگ جهانی دوم ، ترکیه و سوریه را به دو مسیر مختلف سوق داد و در سالهای بعد فاصله آنها بیشتر شد. روابط دو جانبه ترکیه و سوریه تا سالهای آغازین قرن21 تحت تاثیر سه اختلاف عمده بر سر کردها، تقسیم آب دجله و فرات و اختلاف ارضی بر سر منطقه "هاتای" فراز و نشیبهای زیادی را طی کرده است و حتی دو کشور تا مرز درگیری نظامی نیز پیش رفتند.
با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه در سال 2002 و تغییر در نگرش سیاست خارجی منطقههای این کشور، روابط با سوریه رو به بهبود گذاشت. اما از سال 2011 میلادی به بعد ، سوریه با بحرانهای داخلی و ناآرامی مواجه شد . سیاست خارجی ترکیه در قبال این بحرانها از میانجیگری تا مداخله در نوسان بوده است.
سیاست خارجی ترکیه در قبال تحولات سوریه، بر اساس دکترین عثمانگرایی جدید حزب عدالت و توسعه است. ترکیه اگرچه در آغاز ، در صدد حل مسالمتآمیز بحران از طریق انجام اصلاحات داخلی توسط حکومت سوریه بود ، اما پس از مدتی برخی عوامل منطقهای و فرامنطقهای باعث شد تا ترکیه با فاصله گرفتن از سیاست میانجیگری، به صورت علنی از مخالفان رژیم سوریه حمایت کند و خواهان تغییر نظام سیاسی در این کشور گردد.
به نظر میرسد نگرانی ترکیه از آینده رژیم سیاسی سوریه همراه با تلاش این کشور به منظور استفاده ابزاری از تحولات سوریه ، برای به دست گرفتن رهبری جهان اسلام از بُعد منطقهای، و همچنین بهبود روابط با غرب برای سرعت بخشیدن به روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا است؛ و این از جمله دلایل اصلی حمایت ترکیه از مخالفان دولت سوریه است.
"سعدالله زارعی" در رابطه با موضع ترکیه نسبت به داعش اظهار داشت: یکی از خصوصیت اردوغان این است که در شرایط متحول، موضع متحول میگیرد.
وی در ادامه افزود: قبل از آغاز بحران سوریه رابطه اردوغان و اسد در سطح بالایی قرار داشت تا جایی که ترکیه روادید خودش را نسبت به اتباع سوری لغو کرد و در خصوص سرمایهگذاریهای اقتصادی ترکیه، تبدیل به طرف اول تجاری سوریه شد.
زارعی بیان کرد:
به محض شروع بحران سوریه، ترکها با یک ارزیابی نادرست موضع دوستی و حمایت را تبدیل به موضع دشمنی کردند و در واقع به سوریه ضربه زدند.
زارعی در ادامه تصریح کرد: این نشان میدهد که ترکها وقتی به نقطهای میرسند در ارزیابی مواضع بدون توجه به تبعات سیاستشان دگرگونی ایجاد میکنند. بر این اساس تا زمانی که ترکیه از موفقیت داعش مأیوس نشود، به حمایت از داعش ادامه میدهد.
وی با اشاره به این که
ترکیه امیدوار است با کمک داعش به یک توافق بلندمدت برسد تا نفوذ نسبی در عراق و سوریه پیدا کند، گفت: اگر دولت اردوغان به این نتیجه برسد، البته چنین احتمالی نزدیک به صفر است. مسلماً در موضع خودش در روابط با داعش تجدیدنظر میکند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در رابطه با ضعیف شدن گروهک داعش اظهار داشت:
ضعف داعش بستگی به شرایط دارد، اما در حال حاضر داعش احساس ضعف میکند، لذا به گسترش دامنه عملیات علیه کشورهای دیگر تا حد زیادی خویشتندار شده است.
زارعی در رابطه با احتمال حمله داعش به ترکیه گفت:
داعش اگر ظرفیتی در ترکیه ببیند و احتمال بدهد که با فعال شدن این ظرفیت میتواند موقعیت مهمی در ترکیه به دست آورد، در این مسیر تلاش میکند و ضرباتی را متوجه ترکیه خواهد کرد.
وی تصریح کرد: داعش در خرداد ماه گذشته حدود 65 درصد از خاک عراق را در تصرف خود داشت، اما امروز به حدود 20 درصد رسیده و همچنین در سوریه زمانی حضور داعش به بیش از 60 درصد میرسید اما در حال حاضر این حضور به کمتر از 30 درصد میرسد، این نشان میدهد که موقعیت داعش در نقطه ضعف قرار گیرد.
انتهای پیام/