پرندگان ایران خود را با شرایط زیستگاهشان تطبیق داده‌اند

 به گزارش  خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران، بر اساس تقسیم بندی اتحادیه جهانی حفاظت 3 گونه از پرندگان در وضعیت بحرانی هستند. این پرندگان شامل درنای سیبری، دال پشت سفید و گیلانشاه خال دار همچنین یک گونه به نام اردک سر سفید در معرض انقراض و 12 گونه نیز آسیب پذیرتلقی شده‌اند که شامل: نماز پیشانی سفید، عروس غاز، اردک مرمری، عقاب ماهی خوار پالاس، عقاب تالابی، عقاب شاهی، دلیجه کوچک، خروس کولی دشتی، یلوه خیامی، میش مرغ، فاخته خاوری و بکلان گلو سیاه است.
 
بر اساس این گزارش، این طبقه بندی از دیدگاه جهانی صورت گرفته است چنان که ممکن است وضعیت تعدادی از گونه‌های موجود در ایران در شرایط بحرانی باشد. اما از آنجایی که در سراسر جهان چنین وضعیتی ندارند نام آنها در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت قرار نگرفته است، مانند هوبره که در ایران جزو پرندگان در معرض خطر هستند اما از نظر جهانی نسل آنها در معرض تهدید نیست.
 
رضا احمد زاده کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه پرندگان ایران در 19 راسته و 64 خانواده جای گرفته‌اند، گفت: از میان پرندگان بومی حدود 250 گونه در اصل متعلق به مناطق جغرافیایی دیگر بوده‌اند که در آن نقاط تکامل یافته و سپس در قسمتهایی از ایران گسترش یافته‌اند که شرایط محیطی با زیستگاه اصلی آنها مطابقت داشته است.

وی افزود: حدود 50 گونه از پرندگانی که در دشتها و جنگل‌های نسبتاً خنک ناحیه خزر و آذربایجان یافت می‌شوند و در واقع به مناطق جنگلی و استپ‌های مرطوب اروپایی معتدل و آسیا تعلق دارند و این قسمت از شمال ایران حد جنوبی پراکندگی آنها را تشکیل می دهد.
 
از بین این پرندگان می‌توان به دارکوب سبز، دارکوب خال دار بزرگ، دیوار خزک والیکایی اشاره کرد و در حدود 40 گونه دیگر که در اصل وابسته به جنگل‌های پهن برگ اروپایی معتدله هستند که به طور عمده در شمال و غرب ایران در جنگل‌های نواحی البرز، آذربایجان و زاگرس دیده می‌شود. از آن جمله می‌توان به کبوتر جنگلی، سار، چرخ ریسک سرآبی، سهره جنگلی اشاره کرد.
 
وی ادامه داد: نزدیک به 30 گونه دیگر از پرندگان که مربوط به بوته زارهای گرم منطقه مدیترانه در غرب ایران به  جنگل‌های تنک غرب منطقه زاگرس و دامنه‌های جنوبی البرز روی آورده‌اند  که شرایط محیطی مناسبی برای زندگی آنها داشته است.

وی با بیان اینکه تعداد کمی از گون‌های پرندگان متعلق به استنپ‌‌های گرم ترکمنستان و جنوب روسیه هستند فقط در استپی‌ مشابه در شمال و  شمال شرقی ایران یافت می شوند،‌اظهار داشت: حدود 4.3 وسعت ایران را سرزمین‌های خشک و نیمه خشک تشکیل می‌دهد پرندگانی که در این بخش از سرزمین ما به سر می‌برند بیابان دوست هستند و در سراسر پهنه وسیع کویری و بیابانی آفریقا پراکندگی دارند از این پرندگان می‌توان از دودک،هوبره‌، کوکر خال دار، چکاوک هدهدی‌ و سهره صورتی و زاغ بورنام برد.
 
زاغ بور که به طور گسترده‌ای در کویر‌های مرکزی و شرقی ایران دیده می‌شود پراکندگی محدود جهانی دارد و خارج از ایران فقط در حاشیه مرزهای غربی پاکستان گزارش شده است.
 
 
 احمد زاده گفت: پرندگانی که در ایران زاد و ولد می‌کنند تنها 45 گونه به نواحی بسیار وسیع بیابانی تعلق دارند زیرا در نواحی خشک بیابانی تعداد و تنوع گونه‌های جانوری محدود است ارتفاعات البرز و تا اندازه‌ ای رشته کوه زاگرس منطقه زیست گونه‌های کوهستانی است که زاد بوم اصلی آنها سلسله‌ کوههای‌ جنوب اروپا، آسیا بوده است.
 
وی افزود: گونه‌هایی مانند هما، زاغ نوک زرد و گنجشک‌ برخی به گروه وسیعی از جانوران تعلق دارند که از جنوب اروپا تا سلسله‌ جبال هیمالیا گسترش یافته‌اند در حالیکه معدودی دیگر مانند دارکوب سبز راه راه ، سسک نقابدار جزو جانوران هیمالیا هستند که پراکندگی آنها تا ایران هم می‌رسد .
 
همچنین چند گونه معدود نظیر سهره مغولی که سرزمین اصلی آنها استپ‌های سرد و فلات‌های مغولستان و تبت‌ است در ارتفاعات شمال شرقی ایران که منتهی الیه پراکندگی  آنهاست،‌دیده می‌شوند نزدیک سی گونه دیگر هندی هستند که منطقه پراکندگی آنها گوشه شرقی ایران است مانند حو اصیل هندی،‌دال پشت سفید، مینا و مشهد خور اشاره کرد.
 
 این کارشناسی محیط زیست اظهار داشت: سواحل جنوبی ایران که از نظر جغرافیایی در شمال اقیانوس هند را تشکیل می‌أهد، زیستگاه مناسبی برای پرندگان دریایی ویژه این دریای گرم را فراهم می‌سازد که نوک سرخ دریایی،پرستوی دریایی پشت دودی از آن جمله‌اند برخی از پرندگان مهاجر از منطقه قطبی تونورا، برخی از منطقه تاگیا‌ جنگل‌های پهن برگ اروپایی متعدل و غرب آسیا، گروهی ازسیبری‌ و تعدادی نیز از استپ‌های ماوراخاورمیانه‌ به ایران مهاجرت می‌کنند.
 
احمد زاده خاطر نشان کرد: از نظر حمایتی و قوانین ملی تمام پرندگان شکاری گوشت خوار حمایت شده هستند مانند عقاب‌ها، کرکس‌ها ، قوش‌ها، بحری، بالابان، شاهین باز، قرقی، طرالان، سارگپه‌،هما، لیل و جغد‌ها .

گزارش از هراتیان

انتهای پیام/