پنج درصد سهم صادرات اسانس گل محمدی در دنیا را داریم/هزار و هفتصد گونه ی گیاه دارویی مختص ایران است

دانلود PDF

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری گفت: در یک دوره زمانی این نوع نگاه از زندگی روزمره ی مردم کمرنگ تر شد و داروهای شیمیایی جایگزین آن شد ولی حدود ده سال است که در کشور ما و حتی کشورهای پیشرفته، داروهای گیاهی مجددا مورد اقبال مردم قرار گرفته و مجددا با تبدیل این گیاهان به داروهای گیاهای، بهره برداری و استفاده از آنها در زندگی روزمره مردم مورد اقبال قرار گرفته است.

به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران، دلیری، معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری که به منظور تشریح نقش شرکت های دانش بنیان در در رشد صادرا به وسیله داروهای گیاه در برنامه ی گفتگوی ویژه خبری امشب 5 پنج شنبه 10 مهر ماه حضور یافته بود، در پاسخ به اولین سوال مبنی بر اینکه تاریخچه صنعت گیاهان دارویی در کشور ما به چه زمانی بر میگردد و این صنعت از چه زمانی مورد توجه و تحقیق قرار گرفته است گفت: صنعت گیاهان دارویی دوره ی طولانی ای را در دنیا و کشور ما برای عنوان صنعتی شدن طی نمیکند ولی تاریخچه آن به نیاکان ما برمیگردد که در گذشته از گیاهان دارویی برای درمان استفاده میگردد.

وی ادامه داد: در یک دوره زمانی این نوع نگاه از زندگی روزمره ی مردم کمرنگ تر شد و داروهای شیمیایی جایگزین آن شد ولی حدود ده سال است که در کشور ما و حتی کشورهای پیشرفته، داروهای گیاهی مجددا مورد اقبال مردم قرار گرفته و مجددا با تبدیل این گیاهان به داروهای گیاهای، بهره برداری و استفاده از آنها در زندگی روزمره مردم مورد اقبال قرار گرفته است.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری تصریح کرد: در کشور ما نیز معاونت علمی فناوری اولین قدمی که در راستای گیاهان دارویی برداشت، ایجاد ستاد گیاهان دارویی و طب سنتی بود که بتواند در این حوزه برنامه ریزی و سیاست گذاری صورت بگیرد که ما بحث گیاهان دارویی را از گیاه به داروهای گیاهی تبدیل کنیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری اضافه کرد: خوشبختانه نمایشگاه هایی که شاهد برپایی آن بودیم، با برنامه ریزی هایی که صورت گرفت و ایجاد اسنجام در این حوزه باعث ارتقا در این حوزه شد که خوشبختانه سرعت ارتقا این حوزه ی فناوری از سایر حوزه های فناوری که معاونت علمی مورد حمایت قرار داد، بسیار بیشتر است.

دلیری در ادامه در پاسخ به این سوال که نقش صنعت گیاهان دارویی در اقتصاد دانش بنیان چیست، اظهار داشت: این صنعت یک صنعت پر درآمدی است همانطور شما عنوان کردید، حدود صد میلیارد دلار در دنیا مربوط به صادرات گیاهان دارویی است که از این رقم سهم ما 450 میلیون دلار است که این حدود یک دویستم میشود و بیشتر حجم این صادرات نیز مربوط به زعفران است.

وی ادامه داد: هرچند این درصد، درصد پایین است، اما شرایطی که در کشور حاکم شده برای حمایت از این حوزه ایجاد امید میکند که ما در آینده ی نزدیک بتوانیم سهم بالایی را کسب کنیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: در اسانس گل محمدی، 5 درصد صادرات دنیا را داریم و این 5 درصد صادرات توسط یک شرکت تولید اسانس گل محمدی در کرمان انجام میشود، پس بنابراین این ظرفیت وجود دارد و حتی با ارتقای تولید این محصول و توسعه ی حمایتی خودمان از این محصولات میتوانیم درصد بالاتری را در سهم صادرات این محصول در دنیا داشته باشیم.

وی تصریح کرد: در بررسی هایی که در ستاد گیاهان دارویی داشتیم و حمایت های مادی و معنوی که ما در معاونت از این بحث داشتیم، شرکت هایی که در این دوره کوتاه در این بحث ایجاد شده اند، نشان میدهد که این صنعت، صنعت بسیار پر سودی است و ما در حمایت هایی که در معاونت از شرکت های دانش بنیان داشتیم، به این جمع بندی رسیدیم که تنها شرکت هایی که امکان بازگشت صد درصد از تسهیلات دریافتی را داشتند، شرکت های داروی گیاهی بودند که این موضوع نشان میدهد این حوزه دارای بازار خوبی است و هم امکان صادرات دارد و هم هزینه های پایین تری را در بر میگیرد.

وی اضافه کرد: وقتی که ما به نکته ی برگشت تسهیلات صد درصدی مواجه بودیم، تسهیلات دریافتی با کمترین ضمانت ها نشان میدهد که شرایط خوبی در بازار حاکم است، لذا باید حمایت های خوبی از این مجموعه صورت گیرد.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در بخش دیگری از اظهاراتش خاطرنشان کرد: ما در کشور، 8 هزار گونه ی گیاه دارویی داریم که حداقل 2300،400 گونه از این گیاهان امکان صنعتی شدن دارند، یعنی میتوان آنها را تبدیل به گیاه دارویی کرد.

وی تصریح کرد: خوشبختانه از این رقم 1700 گونه مختص کشور ایران است که این میتواند در صنعتی کردن آنها به گیاهان دارویی نقش موثری داشته باشند.

دلیری در ادامه به برگزاری دومین نمایشگاه گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت: ما در دومین نمایشگاه گیاهان دارویی 2100 گونه گیاه دارویی را در قالب 350 شرکت دانش بنیان عرضه کردیم و در مدت دو سالی که بین نمایشگاه اول و دوم که برگزار شد، کاملا ارتقا این صنعت ملموس بود.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری یاد آور شد: در نمایشگاه اول گیاهان دارویی 170 شرکت با 800 گونه گیاه دارویی در این حوزه حضور پیدا کردند و در نمایشگاه دوم که دو سال بعد یعنی در هفته ی جاری برگزار شد، بیش از 450 شرکت متقاضی حضور در این نمایشگاه بودند که به دلیل نبود ظرفیت ما نتوانستیم بیش از 350 شرکت را پذیرش کنیم.

وی با باین اینکه حضور سرماه گذاران و متخصصین ما در این حوزه بیش از 2 برابر توسعه پیدا کرده است، اظهار داشت: ما در این مدت بیش از سه برابر ارتقا محصول داشتیم و مراکز حمایتی و مراکز علمی که در این نمایشگاه حضور داشتند، در نمایشگاه اول حدود 40 واحد بودند و در نمایشگاه دوم به بیش از 90 واحد رسیدند. یعنی اقبال و مشارکت واحدهای علمی و اجرایی کشور در این نمایشگاه ملموس بود

وی اظهار داشت: ما پس از برگزاری نمایشگاه اول در مجموعه وزارت بهداشت و درمان شاهد ایجاد طب سنتی بودیم و نگاه بهداشت و درمان به این صنعت ملموس شد و چتر حمایتی خود را بر این صنعت پهن کرد و برنامه ی مفصل و مدونی برای حمایت از آن تدوین شد و این امید را ایجاد کرد که شرکت هایی که در این حوزه فعالیت میکنند امکان تولید و ارتقا این صنعت را میتوانند داشته باشند.

وی در ادامه اظهار داشت: ما در این نمایشگاه کار جدیدی را انجام دادیم و آن حضور متخصصین طب سنتی در این نمایشگاه بود که به صورت رایگان مردم را ویزیت میکردند.

دلیری با بیان اینکه روزانه ده پزشک در این نمایشگاه برای ویزیت مردم حضور داشتند ادامه داد: علیرغم حضور این پزشکان، شاهد صف های طولانی و استقبال مردم بودیم که این تعداد پاسخگوی نیاز مردم نبود. ضمن اینکه این امر نشان میدهد که فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی در حال رشد است و می طلبد که برنامه ریزی دقیق تری در این حوزه صورت گیرد که این نیازی را که در جامعه ایجاد شده را پاسخگو باشیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در ادامه به برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در دومین نمایشگاه گیاهان دارویی اشاره کرد و گفت: همچنین در این نمایشگاه شاهد برگزاری دوره های آموزشی بودیم که در حوزه های مختلفی که در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده بودند، به مردم آموزش رایگان داده میشد که باز هم در این کارگاه ها استقبال در حدی بود که مجبور بودیم از بین افراد انتخاب صورت میگرفت و پاسخگوی این نیاز مردم نبودیم و به این نتیجه رسیدیم که باید سرعت حمایت از این صنعت را توسعه دهیم چرا که اقبال عمومی در جامعه ایجاد شده است.

دلیری در بخش دیگری از این برنامه در پاسخ به این سوال که چرا سهم ما در تجارت بین الملل در این حوزه ناچیز است گفت: نگاه ما باید در این صنعت نگاه صادراتی باشد، عملا دوسال است که این فضا در جامعه ایجاد شده باید توجه ویژه ای به این حوزه شود.

وی تصریح کرد: در سال اول بیشتر متولیان بحث برنامه ریزی و انسجام را دنبال میکردند، ما در معاونت علمی فناوری اولین نگاهی که به این صنعت داشتیم، با ایجاد زیر ساختی که از آن به وجود آمده است، به این نتیجه رسیدیم که باید به بحث برند توجه کنیم و یک برند ملی در این بازار تعریف کنیم

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه ما یک بازاری در کشور چین در این حوزه یک بازار را شناسایی کردیم، اظهار داشت: کشور چین کشور بسیار غنی در بحث گیاهان دارویی است و در سال های گذشته شرکت های ما که در نمایشگاه چین شرکت کردند، شاهد این بودیم که استقبال بسیار خوبی از محصولات ایرانی شد، در حدی که شرکت های شرکت کننده اعلام کردند تمامی محصولاتشان فروش رفته و یکی از این شرکت ها که در این نمایگشاه شرکت کرده بود، بعد از بازگشت به ایران مجبور شد ماهیانه پروازهای چارتر باربری داشته باشد، در حالی که کشور چین، کشور بسیار غنی دربحث گیاهان دارویی است و این موضوع نشان میدهد که ظرفیت صادراتی بسیار خوبی وجود دارد ولی قاعدتا ما نمیتوانیم با برند های مجزا و محصولات مستقل حضور موثری در مجموعه خارج از کشور داشته باشیم.

دلیری تصریح کرد: بر این اساس به این نتیجه رسیدیم که برای گروه های مختلف برندهای خاص تعریف کنیم که اولین برند که تعریف شد، برند ابن سینا است که 50 شرکت عضو این برند هستند و بحث صادرات به چین را الان جدی گرفتیم.

وی در پاسخ به این سوال که این برند چقدر شناخته شده است، اظهار داشت: این برند قراردادهای بسیار خوبی در دست دارد و 50 شرکت عضو این برند فعالیت قابل توجهی در این بخش دارد دلیری گفت: پروسه ی تاییدیه وزارت بهداشت برای گیاهان دارویی طولانی است. در ضمن علاوه بر تاییدیه وزارت بهداشت، تاییدیه ی وزارت بهداشت کشور مقصد هم نیاز است که آن هم یک دوره ی زمانی طولانی را باید طی کند.

وی افزود: با ایجاد معاونت طب سنتی در وزارت بهداشت، نگاه این وزارت خانه نسبت به گیاهان دارویی مثبت شده است.

دلیری اهظهار داشت: برای یافتن بازارهای جهانی در زمینه گیاهان دارویی باید مجموعه های تجاری، اتاق بازگانی و اتحادیه هایی که در این زمینه فعال هستند، کمک کنند.

دلیری گفت: ما هنوز نتوانسته ایم تولید محصولات گیاهان دارویی را با نیاز داخلی خودمان همسو کنیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری افزود: بعضی از شرکت ها توانسته اند به کشورهایی مثل آلمان، فرانسه و چین صادرات داشته باشند، اما این صادرات پراکنده بوده و از انسجام خوبی برخوردار نیست.

دلیری گفت: با ورود اتحادیه ها و ایجاد برند، میتوانیم هزنیه ی بازاریابی را کاهش دهیم.

وی با اشاره به اینکه در زمینه ی بسته بندی حضور کمرنگی داشتها ای گفت: متاسفانه شرکت های به بسته بندی محصولات خود توجهی نمیکنند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در کشور برند تعریف شده است گفت: خوشبختانه در نمایشگاه اخیر تعامل خوبی بین شرکت های موفق و شرکت هایی که هنوز امکان حضور در بازارهای جهانی را پیدا نکرده اند، ایجاد شد.

دلیری تاکید کرد: در بحث صادرات گیاهان دارویی، باید مجموعه وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان استاندارد و مجموعه مراکز علمی احساس مسئولیت کنند که به صادرات غیر نفتی هم توجه شود.

دلیری گفت: در پیان اختتامیه نمایشگاه، به شرکت ها اعلام کردیم که دو سال آینده این نمایشگاه فقط به صادر کننده ها اختصاص پیدا خواهد کرد.

وی اظهار داشت: معاون اول رئیس جمهور تاکید داشتند که در برنامه ی ششم باید نگاه ویژه ای به فرار از خام فروشی داشته باشیم. بسته ای که مقام معظم رهبری در اقتصاد دانش بنیان ارائه کرده اند، در همین راستا است. برنامه ریزی ما باید به گونه ای باشد که بتوانیم در کوتاه مدت شرایطی را فراهم کنیم که خام فروشی نداشت باشیم.

دلیری با تاکید بر اینکه در حال حاضر منابع غنی کشور را ارزان میفروشیم گفت: باید شرکت های دانش بنیان را ارتقا دهیم و به جای خام فروشی، به طرف تولید محصول حرکت کنیم.

دلیری تصریح کرد: قانون شرکت های دانش بنیان حدود 4 سال است که در کشور تصویب شده ولی متاسفانه عملیاتی نشده است.

وی بیان داشت: در این قانون پیش بینی شده است که سالیانه هزار میلیارد تومان منابع مالی از صندوق توسعه ملی به مجموعه تزریق شود که شرکت های دانش بنیان را مورد حمایت قرار دهد که این اتفاق تا امروز نیافتاده است.

دلیری بیان داشت: سال 92 بنا به تاکید دکتر روحانی، رئیس جمهور محترم، منابع مالی برای این صندوق پیش بینی شد و صندوق به طور رسمی شکل گرفت اما تعداد اندکی شرکت در قالب دانش بنیان رسمت پیدا کرد و عملا با این شرایط صندوق نتوانست شکل بگیرد، با توجه به اینکه منابع مالی این صندوق میبایست فقط برای شرکت های دانش بنیانی که تاییدیه ی دانش بنیان در کار گروه ارزیابی و نظارت شرکت های دانش بنیان را داشته باشند.

دلیری با اشاره به اینکه ستاد گیاهان دارویی دو جلد کتاب را منتشر کرده است گفت: این ستاد گیاهان دارویی کمیابی را در کتاب های مورد نظر چاپ کرده است.

وی با اشاره به اینکه این اقدام در راستای چاپ کتب مربوط به گیاهان دارویی بسیار ارزشمند بوده است افزود: ستاد گیاهان دارویی گونه های مختلف دارویی را مورد شناسایی قرار داده است.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه این گیاهان دارویی قابلیت عرضه به سرمایه گذاران را دارد خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری این حوزه برای دست اندار کاران امر باید سود آفرین باشد.

دلیری با اشاره به کتاب قانون پزشکی ابن سینا تصریح کرد: این کتاب به 19 زبان دنیا ترجمه شده بود، این در حالی است که امسال به زبان مادری ترجمه شده است.

وی با بیان اینکه این کتاب میتواند منبع خوبی برای پزشکان داخلی به حساب آید افزود: متاسفانه در گذشته نگاه ویژه ای به این حوزه نمیشد، به گونه ای که اینک باید نگاه منسجمی داشته باشیم تا سرمایه گذاران بتوانند در این حوزه فعالیت کنند.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری افزود: برای مدت دو سال آینده جهش خوبی هم از باب ورود سرمایه گذاران و هم از باب تبدیل گیاهان به دارو برداشته خواهد شد.

دلیری با اشاره به اینکه باید در این حوزه فرهنگ سازی کنیم خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری در این حوزه سبب ایجاد اشتغال میشود.

وی با بیان اینکه پزشکان باید در این راستا پژوهش های بسیاری کنند ادامه داد: متاسفانه پزشکان در این حوزه اقدامات درخوری را به عمل نیاوردند.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه در حوزه گیاهان دارویی، بسیاری از پزشکان تخصص ندارند افزود: پزشکان در این حوزه نسبت به بیماران خود ریسک نمیکنند.

دلیری با اشاره به اینکه داشتن اطلاعات در این حوزه میتواند به بیماران کمک شایانی کند خاطرنشان کرد: خوشبختانه پزشکان در نمایشگاه گیاهان دارویی حضور بسیار خوبی داشتند، به طوری که باید اعتراف کرد که این نمایشگاه نسبت به نمایشگاه کتاب برابری میکند.

وی با اشاره به اینکه ویزیت طب سنتی باید توسط پزشکان این طب صورت گیرد، ادامه داد: درمان باید توسط افراد تحصیل کرده انجام شود، پس باید تاکید کنیم که مسئولین امر باید به این حوزه توجه بسیاری داشته باشند.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا بیمه ها گیاهان دارویی را تحت پوشش قرار داده اند، افزود: بیمه ها باید این گونه داروها را در سبد خود قرار دهند تا در جامعه نسبت به گیاهان دارویی اعتماد به وجود آید.

دلیری با بیان اینکه باید مردم نسبت به گیاهان دارویی از خود استقبال نشان دهند گفت: در این راستا مسیر سختی را طی کرده ایم.

وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چگونه باید پزشکان را نسبت به استفاده از گیاهان دارویی تشویق کرد، گفت: خوشبختانه در کشور ما استقبال خوبی از نمایشگاه گیاه دارویی شده و این امر سبب استقبال مردم شده است.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه باید برخی از موانع موجود را از میان برداشت بیان کرد: متاسفانه در پوشش بیمه ضعف داریم و باید نواقص را برطرف کنیم.

دلیری افزود: زمانی که وزارت بهداشت مجوز تولید گیاهان دارویی را می دهد، بیمه باید نسبت به این مهم استقبال نشان دهند.

وی با بیان اینکه مذاکرت بسیار خوبی را با بیمه ها داشته ایم، گفت: البته این مذاکرات بسیار امیدوار کننده است.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه در حال حاضر چه کشوری در استفاده از گیاهان دارویی پیش تازی میکند گفت: چین یکی از کشورهای موفق در استفاده از محصولات دارویی به حساب می آید، به گونه ای که در این کشور اقبال به سمت گیاهان دارویی ایران بسیار زیاد است.

دلیری با بیان اینکه چین یکی از کشورهای هدف خوب صادراتی ایران است اظهار داشت: کشورهای اروپایی از بسیاری از گیاهان دارویی ایرانی استفاده میکنند به گونه ای که فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی در اروپا بسیار افزایش یافته است.

وی با بیان اینکه تولید این گیاهان در کشور نیازمند هزینه است، گفت: گیاهان دارویی به صورت دیمی در کشور مورد آبیاری قرار میگیرد، به گونه ای که بعضی از محصولات را فقط در سال یک بار آبیاری میکنیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه ظرفیت تولید این گیاهان در سراسر کشور وجود دارد، افزود: برای مثال در جنوب استان کرمان شاهد کشت محصولت مختلف هستیم. این در حالی است که مردم این استان از کم آبی رنج می برند.

وی با بیان اینکه مردم این منطقه بسیار سخت کوش هستند، خاطرنشان کرد: در تولید و صادرات گیاهان دارویی میتوانند جایگزین خوبی برای کشاورزی باشند.

دلیری با اشاره به اینکه برخی از شهرها شرایط اقلیمی خوبی دارند ادامه داد: با برنامه ریزی به هر آنچه که بخواهیم میتوانیم برسیم.

معاون معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی باید در این حوزه ورود پیدا کند، ادامه داد: باید در تولید خود اقدام به جایگزینی کنیم.

وی با تاکید بر اینکه باید از تولیدات دیمی به تولید مکانیزه برسیم افزود: گیاهان دارویی هزینه ی کشت پایینی دارد.

دلیری با بیان اینکه باید به سلامت جامعه بی اندیشیم، گفت: به لطف خداوند و شرایط اقلیمی و طبیعی کشور در زمانی کوتاه باید حرف برای گفتن در حوزه ی صادرات گیاهان دارویی داشته باشیم.

انتهای پیام/

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی برنامه‌های ویژه خبری