امروز در تاریخ؛
از ثبت رصد خانه مراغه در فهرست آثار ملی ایران تا روز مالیات
ثبت رصد خانه مراغه در فهرست آثار ملی ایران، روز مالیات، تولد حضرت یحیی بن زکریا (ع)، درگذشت "ادوارد براون"خاورشناس انگلیسی، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 16 تیر 1393 خورشیدی برابر با 9 رمضان 1435 هجری و 7 جولای 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
ثبت رصد خانه مراغه از دوره ایلخانی در فهرست آثار ملی ایران
رصدخانهٔ مراغه رصدخانه‌ای بود که در دورهٔ هلاکوخان زیرنظر خواجه نصیرطوسی در شهر مراغه ساخته‌شد. این رصدخانه روی تپه‌ای در غرب مراغه قرار داشته‌است و امروزه تنها پی‌های بخش‌های مختلف و بخشی از سدس سنگی آن باقی مانده‌است. بنای رصدخانهٔ مراغه در سال ۶۵۷ هجری (۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان هولاکو -نوهٔ چنگیزخان مغول- آغاز شد. هولاکو برای نگهداری این سازمان پژوهشی موقوفه‌های ویژه‌ای درنظر گرفت. کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی، از جمله ذات‌الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر، حلقه‌دار (ذات‌الحلق)، حلقهٔ انقلابی، حلقهٔ اعتدالی و حلقهٔ سموت نیز فراهم شدند. در همین‌جا بود که زیج ایلخانی به‌سال ۶۷۰ هجری (۱۲۷۶ میلادی) فراهم شد.
رحلت فقیه اصولی و عالم دینی "آیت اللَّه میرزا ابوالهدی کرباسی" (1316 ش)
آیت‌اللَّه میرزا ابوالهدی کرباسی (کلباسی) در اواخر قرن سیزدهم هجری قمری در خاندانی عالم پرور در اصفهان به دنیا آمد و تحصیلات خود را در محضر پدر و عده‌ای دیگر از علما گذارند. وی سپس برای تکمیل دروس خود در حدود سال 1281 ش رهسپار نجف اشرف گردید و در درس خارج اصول و فقه حضرات آیات آخوندملامحمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی شرکت جست. آیت‌اللَّه کرباسی پس از سالیانی توقف در نجف و رسیدن به مقامات عالی اجتهاد، به زادگاه خود بازگشت و حلقه درس خارج فقه، اصول و درایه و رجال خود را تشکیل داد. این فقیه عالی مقام از عالمانی همچون سید حسن صدر، میرزا هاشم خوانساری چهار سوقی و ملأ علی محمد نجف آبادی اجازه روایت داشت و خود نیز از مشایخ اجازه حضرات آیات: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید حسین خراسانی و شیخ عبدالحسین گروسی بود. آیت‌اللَّه کرباسی همچنین کتب متعددی را به رشته تحریر درآورد که حاشیه بر کفایةُ الاصول، البَدرُالتّمام، زَلاّتُ الاَقدام و الفوائدُ الرّجالیه از آن جمله‌اند. این فقیه جلیل سرانجام در شانزدهم تیرماه 1316 ش برابر با بیست و هفتم ربیع‌الثانی 1356 ق درگذشت و در مقبره خانوادگی‌شان در قبرستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
روز مالیات
رحلت عالم ربانی آیت اللَّه "زین العابدین مرندی" (1301 ش)
آیت اللَّه شیخ زین‌العابدین بن اسماعیل مرندی، در سال 1229 ش (1266 ق) در مرند در آذربایجان شرقی به دنیا آمد و مقدمات علوم و معارف اسلامی را در زادگاهش سپری نمود. وی پس از آن راهی نجف گردید و از محضر عالمان نام‌آوری همچون میرزای بزرگ شیرازی و میرزاحبیب‌اللَّه رشتی بهره‌مند شد. آیت‌اللَّه مرندی پس از سالیانی حضور در درس مراجع بزرگوار تقلید، خود به تدریس پرداخت و شاگردانی پرورش داد. این عالم ربانی پس از مدتی در بخشی از آذربایجان به عنوان مرجع تقلید مطرح شد و رساله عملیه ایشان به نام مِنهاجُ العِباد منتشر گردید. آیت‌اللَّه مرندی سرانجام در شانزدهم تیرماه 1301 ش برابر با دوازدهم ذی‌قعده 1340 ق در 72 سالگی به لقاءاللَّه شتافت و در وادی‌السلام نجف اشرف مدفون شد.
ثبت مجموعه پاسارگاد در فهرست آثار فرهنگی میراث جهانی یونسکو (1383 ش)
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از آثار باستانی برجای مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس واقع شده است. این مجموعه دربرگیرندهٔ ابنیه‌ای چون آرامگاه کوروش بزرگ، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است. این مجموعه، پنجمین مجموعهٔ ثبت‌شده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که طی جلسه یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخص‌های فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. این مجموعه به شماره 1106 در فهرست آثار فرهنگی میراث جهانی یونسکو در سال 1383 به ثبت رسید.
رحلت عارف نامی شیخ "محمد بهاری همدانی" (1325 ق)
آیت اللَّه حاج شیخ محمد بهاری همدانی از عالمان بزرگ و عارفان مشهور قرن سیزده و چهاردهم هجری قمری در ایران است که به وارستگی، پارسایی، کمال علم و عمل و تأثیر نفس در تربیت شاگردان برجسته شهرت داشت. وی در سال 1265 ق در شهرستانِ بهار در اطراف همدان دیده به جهان گشود. آیت‌اللَّه بهاری همدانی پس از طی تحصیلات مقدماتی، برای ادامهٔ تحصیل، به حوزهٔ علمیهٔ نجف رفت و پس از اخذ درجهٔ اجتهاد به تدریس پرداخت. او که از جوانی، اهل عبادت و تهجُّد و ریاضات شرعی بود، در نجف به حلقهٔ مریدان ملاحسینقُلی همدانی درآمد و پس از فوت استاد، بسیاری از افراد، از وی کسب دستور سلوک می‌کردند. تعلیم و تدریس شیخ محمد به طور عمده، شفاهی بود و یک مجموعه به نام تذکرةُالمتّقین از آثار وی گردآوری شده است. این عالم ربانی و زاهد عارف، سرانجام در هفتاد سالگی دار فانی را وداع گفت و در بهارِ همدان به خاک سپرده شد.
درگذشت عالم وارسته آیت اللَّه "شیخ علی خویی" (1350 ق)
شیخ علی بن علی رضا خویی از علمای امامیهٔ قرن چهاردهم هجری، در سال 1292 ق در شهرستان خوی به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود به پایان رساند. آنگاه عازم حوزهٔ علمیهٔ نجف گردید و از محضر آخوند خراسانی و شیخ هادی تهرانی بهره برد. شیخ علی خویی پس از مدتی، به آذربایجان مراجعت کرد و در ارومیه سکنی گزید و مصدر خدمات فرهنگی گردید تا این که در سال 1350 ق در 58 سالگی در بندر شرفخانه رخ در نقاب خاک کشید. تشریح الصدور در 6 جلد، تعادل و ترجیح، عقد نکاح و عِقدالفرید فی شرح القصاید از آثار اوست.
درگذشت "آلغ بیک تیموری" فرمانروای دانش دوست و دانشمند نجوم (853 ق)
آلغ بیگ، دانشمند برجسته در علم نجوم، در سال 796 ق در سلطانیهٔ زنجان به دنیا آمد و در دربار جدش، تیمور، مؤسس سلسلهٔ تیموریان پرورش یافت. در شانزده سالگی به فرمانروایی ماوراءالنهر منصوب شد. آلغ بیگ بر خلاف تیمور، علاقه‌ای به کشورگشایی نداشت و بیشتر به مطالعه و تحقیق می‌پرداخت. او برای گسترش علوم، مدرسه‌ای بنا کرد که در رأس مواد درسی آن، علم نجوم قرار داشت. از اقدامات مهم دیگر او، ایجاد رصدخانه‌ای در سه طبقه در سمرقند در سال 828 ق بود. از نتایج مهم فعالیت‌های علمی آلغ بیگ جداولی است که به زیج آلغ بیگ معروف است. این جدول‌ها، مربوط به محاسبهٔ تقویم، جدول‌های مثلثاتی و اوضاع ستارگان است. نتایج حاصله از تحقیقات آلغ بیگ دربارهٔ برخی از سیارات منظومهٔ شمسی، با داده‌های امروز اختلاف چندانی ندارد. الغ بیگ سرانجام در جنگی که با پسر یاغی خود در حدود سمرقند روی داد، شکست خورد و به دستور فرزند، پدر را در 57 سالگی کشتند. اما پسرِ ناسپاس، پس از الغ‌بیگ بیش از شش ماه سلطنت نکرد و در ربیع الاول سال 854 به دست یکی از طرفداران پدرش کشته شد.
تولد حضرت یحیی بن زکریا (ع)
حضرت یحیی علیه‌السلام پسر حضرت زکریا علیه‌السلام و از پیامبران بنی‌اسرائیل بود، و در قرآن کریم به نبوتش تصریح شده است. حضرت زکریا علیه‌السلام وقتی به سن پیری رسید، چون فرزندی نداشت و بیم داشت نبوت به دست نااهلان برسد، از خداوند خواست فرزندی به وی عطا کند تا وارث او و وارث آل‌یعقوب باشد. خداوند نیز حضرت یحیی علیه‌السلام را به وی ارزانی داشت. در کلام‌الله مجید، نام حضرت یحیی علیه‌السلام پنج بار آمده و چند فضیلت نیز برای او بیان شده است؛ ایمان وی به حضرت عیسی علیه‌السلام، پارسایی و عفت و ترک آمیزش با زنان و نیز اعطای مقام نبوت در کودکی از جمله ویژگی‌ها و فضیلت‌های حضرت یحیی علیه‌السلام می‌باشد که در قرآن کریم به آن‌ها اشاره شده است. مادر وی خواهر یا خاله حضرت مریم سلام‌الله علیها بوده و خودش پسرخاله و تصدیق‌کننده حقانیت عیسی علیه‌السلام بود. از عبادت و زهد و دنیاگریزی و گریه‌های حضرت یحیی علیه‌السلام احادیث فراوانی رسیده است. یحیی علیه‌السلام سرانجام به‌وسیله هرود پادشاه فلسطین به شهادت رسید. سبب قتل وی، مخالفتش با ازدواج غیرشرعی هرود با دختر همسرش بود. برخی مورخین نیز انگیزه قتل او را مخالفتش با ازدواج پادشاه با برادرزاده‌اش عنوان کرده‌اند. آرامگاه حضرت یحیی علیه‌السلام در مسجد جامع اموی می‌باشد که اکنون نیز اثر آن باقی است.
درگذشت "ادوارد براون" ادیب و خاورشناس معروف انگلیسی (1926 م)
ادوارد گِرَنْویل براوْنْ، در هفتم فوریه 1862 م در نیوکاسل انگلستان به دنیا آمد. براون در 25 سالگی به ایران عزیمت نمود و نتیجه این سفر او به ایران، در کتاب یک سال در میان ایرانیان تشریح گردید. براون زبان فارسی را وسیله‌ای برای انتقال تفکر و تمدن ایرانیان می‌دانست. از این رو کتاب‌های متعددی اعم از تألیف و تصحیح در مورد تاریخ و ادبیات این مرز و بوم از خود به یادگار گذاشت. در زمان حضور براون در ایران، یکی از موضوعات مورد توجه روز، مسئله فرقه‌های نوظهور در میان جامعه اسلامی بود. او ضمن آشنایی با بزرگان فرقه‌های بابی و بهایی، کتبی نیز در این زمینه نگاشت. براون علاوه بر تدریس، به تألیف و تصنیف درباره موضوعات ادبی و تاریخی ایرانی و اسلامی و نشر کتب از روی نسخه‌های دست‌نویس می‌پرداخت و در این راه تلاش فراوانی از خود نشان داد. در میان آثار او، چند مجموعه کتاب، نشان دهنده میزان علاقه و تسلط وی به زبان‌های فارسی و عربی است که کتاب تاریخ ادبیات ایران در 4 جلد به عنوان اولین و کامل‌ترین تاریخ ادبیات فارسی، تاریخ پزشکی عرب شامل چهار خطابه درباره جایگاه علم طب در میان اعراب قبل از اسلام تا چند قرن پس از آن و نیز کتاب انقلاب ایران درباره واقعه نهضت مشروطه از آن جمله‌اند. برخی بر این باورند که ادوارد براون، مأمور سیاسی دولت انگلستان بوده و با گرفتن پول از خارجی‌ها، قصد طرح و بزرگ‌نمایی بابی‌ها و بهایی‌ها را داشته و در راه ایجاد تفرقه میان ایرانیان تلاش می‌کرد. از سوی دیگر، گروهی نیز وی را مردی آزادی‌خواه می‌دانستند که به ادبیات و عرفان ایران و ایرانیان علاقه داشت و با سیاست‌های ضد مصالح ایران مخالفت می‌کرد. ادوارد براون سالیان طولانی به تدریس زبان فارسی و عربی در دانشگاه کمبریج مشغول بود تا اینکه در هفتم ژوئیه 1926 م در 54 سالگی درگذشت.
تولد "سرگئی آیزْنِشْتاینْ" کارگردان معروف سینمای جهان (1898 م)
سرگئی میخایلوویچ آیزِنشْتاینْ، کارگردان و تئوریسین بزرگ روس، در 7 ژوئیه 1898 م در روسیه به دنیا آمد. آیزنشتاین در سال 1930 م راهی هالیوود در امریکا گردید ولی در آنجا هیچ کدام از پروژه‌هایش را عملی نیافت. از این رو به مکزیک رفت و با ساخت فیلم زنده باد مکزیک، علاوه بر رونق سینمای این کشور، تعدادی از هنرپیشگان و فیلم‌سازان جوان مکزیکی را پرورش داد. او در سال‌های بعد فیلم‌هایی از قبیل اعتصاب، خط عمومی، اکتبر و کشتی جنگی پوتِمْکین را ساخت و در کارگردانی این فیلم‌ها و سایر فیلم‌های ارزش‌مند، شیوه‌های نو و ابتکاری به کار برد. آیزنشتاین با ساخت دو فیلم الکساندر نوکسی و ایوان مخوف، شور میهن‌پرستی و اعتقاد شدید خود را به مرام کمونیستی نشان داد. او در برخی از فیلم‌های خود، بازی‌های دسته جمعی را بر بازی‌های انحصاری هنرپیشه اصلی ترجیح داده و اهمیت هنر تدوین برای ایجاد رابطه دراماتیک و نمایشی میان تصویرهای پراکنده را به اثبات رسانده است. فیلم‌های آیزنشتاین، علاوه بر اینکه تحولی در تاریخ سینما ایجاد کرده‌اند و هر یک شاه‌کاری در هنر سینما به شمار می‌روند، از لحاظ وسعت محتوا و شکل و فرم، در حد کمال‌اند. بدین دلیل، آیزنشتاین، استاد فورمالیسم یا شکل‌گیری در هنر فیلم محسوب می‌شود که بر اساس آن، در هنر و ادبیات، بر زیبایی ظاهر یا شکل بیرونی آثار، بیشتر از معنی، محتوا و ماده، توجه و تاکید می‌شود. وی چند کتاب نیز درباره علم نظری سینما نوشته است. سرگئی آیزِنشْتاین سرانجام در یازدهم اکتبر 1948 م در پنجاه سالگی در مسکو درگذشت.
روز ملی و استقلال "جزایر سلیمان" (1978 م)
جزایر سلیمان در سال 1567 م کشف شد. در سال 1885 م شرکت گینه جدید آلمان، مدعی مالکیت بر جزایر سلیمان شده و آنجا را تصرف کرد. در اواخر قرن نوزدهم، انگلستان قسمت اعظم جزایر سلیمان را تحت سلطه خود درآورد. در طی جنگ جهانی دوم، در سال‌های 1942 - 43 جزایر سلیمان شاهد درگیری‌های شدیدی میان نیروهای امریکایی و ژاپنی بود تا این که به دست ژاپنی‌ها تصرف شدند. در سال‌های پس از جنگ، جنبش‌های استقلال طلبانه‌ای در این جزایر به وجود آمد و مبارزاتی صورت گرفت. در سال 1960 م یک مجمع قانون‌گزاری در جزایر سلیمان تشکیل شد و در نهایت، در سال 1976 م به دنبال لغو تحت الحمایگی انگلستان، به خودمختاری رسید. سرانجام با برپایی کنفرانس برای استقلال جزایر سلیمان در لندن، این جزایر در هفتم ژوئیه 1978 به استقلال دست یافت و به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. جزایر سلیمان با حدود 29 هزار کیلومتر مربع وسعت در قاره اقیانوسیه، در اقیانوس آرام و دریای سلیمان و در جنوب غربی جزیره نائورو و شرق پاپوا گینه نو واقع شده است. پایتخت جزایر سلیمان هونیارا نام دارد و واحد پول آن دلار می‌باشد.
ساخت ساعت معروف "بیگ بن" در انگلستان (1856 م)
برج ساعت بیگ بن (Big Ben)، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین برج ساعت جهان است که در شهر لندن واقع است. برج ساعت کاخ وست منیستر که در ضلع شمال شرقی ساختمان پارلمان بریتانیا قرار دارد، به نام برج بیگ بن یا ساعت بیگ بن، شهرت جهانی دارد. در واقع، بیگ بن، نام زنگ بزرگ سیزده تنی است که در داخل برج قرار دارد و سر هر ساعت هم به صدا در می‌آید. برج ساعت بیگ بن، در بریتانیا، رسمأ به نام "برج سنت استفان کاخ وست منیستر"، شناخته می‌شود.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
الزامات قانونی مبارزه با پولشویی؛
واریز وجه معامله به کارت بانکی نفر سوم ممنوع شد
از شایعه تا واقعیت؛
ماجرای حرکات موزون خواننده معروف زن روی نمادی از کعبه چه بود؟+ فیلم
در گفتوگوی ویژه خبری؛
قائمپناه: ادامه قیمت بنزین با وضعیت فعلی ممکن نیست
