مجموعه تلویزیونی "خط" به دور از شعار ساخته شد

به گزارش حوزه رادیو تلویزیون باشگاه خبرنگاران؛ نشست نقد و بررسی سريال«خط » در قالب پنجاه و ششمين برنامه خانه فیلم فردوس با عباس رنجبر (كارگردان)، ايمان صفا، محسن افشاني، كامران و داود مقدادي، مهدي چاياني (بازيگران)، محمدرضاعيوضي (خواننده تيتراژ)، مهدي زارع (آهنگساز)، مجيد يوسفي (صداگذار)، امين رنجبر (عكاس و تدوين گر)، علي تابع امام (طراح صحنه و لباس)، داود رحمت الهي (ترانه سراي تيتراژ پاياني)، كياني (مسئول نماهاي هلي شات) و محمدرضالطفي  منتقد در فرهنگسرای فردوس برگزار شد.

عباس رنجبر نویسنده و کارگردان مجموعه تلویزیونی خط با اشاره به تفاوت های ماهوی مدیوم تلویزیون و سینما افزود: تلویزیون و سینما اگرچه مواد و ابزار یکسانی برای کار کردن دارند اما اساسا دو مقوله جدا از هم و دو مدیوم متفاوت اند. مخاطب تلویزیون همزمان می تواند چندین کار را انجام دهد و قطعا در این شرایط تمرکز کمتری بر یک اثر تلویزیونی دارد اما در سینما او مقابل پرده نقره ای نشسته و حواسش به فیلم است. بنابراین در تلویزیون باید کارهای ویژه تری برای جذب مخاطب انجام داد. 

وی ادامه داد: ما به دلیل نزدیک شدن به بازی های جام جهانی مجبور شدیم زمان هر قسمت را بیشتر و از تعداد قسمت ها کم کنیم. همین مساله باعث شد آنچه گذشت نداشته باشیم و در هر قسمت مروری بر قسمت های قبل صورت نگیرد. اتفاقی که میان این همه دغدغه و مشغله های روزمره مخاطب به او کمک می کند تا ارتباط بهتری با سریال برقرار کند اما با این وجود باز هم مردم ابراز لطف کردند و کار دیده شد. باید بگویم در آماری که به دستمان رسیده است از میان 700 هزار پیامک مخاطبان بیش از 86 درصد کار را دوست داشته اند و تنها 4 درصد مخالف آن بوده اند. 

رنجبر در پاسخ به این سوال چه زاویه دیدی را هنگام نگارش و تولید مجموعه به مسائل اجتماعی اتخاذ کرده است، گفت:وقتی هنرمند قلم به دست می گیرد، باید ریخت شناسی مناسبی از محیط اطراف خود داشته باشد تا از این طریق روحی را که در کالبد شخصیت ها نهفته است، بیدار کند. متاسفانه این روزها می بینیم که بسیاری از مردم به غار تنهایی شان پناه برده اند و موضوع اخلاق شهروندی در جامعه کمرنگ شده است. در این سریال سعی کردیم تا بر این موضوعات دست بگذاریم. اما تا حدی که به شعار تبدیل نشود. چراکه شعار دادن کار و لازمه سیاست است اما هنرمند باید به صورت غیر مستقیم نصیحت کند. زیرا در غیر این صورت مخاطب اثر هنری را پس می زند. 

وی در پایان صحبت هایش از شروع مراحل نگارش و تحقیق پروژه جدیدش با محوریت زندگی و تلاش بانویی ایرانی با نام زیما خبر داد. همچنین نشست تحلیل این سریال(محصول گروه اجتماعی شبکه سه سیما با مشارکت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) ساعت 21 به پایان رسید و از عوامل و بازیگران مجموعه تقدیر به عمل آمد.

ایمان صفا بازیگر نقش بزرگ بیان کرد:برای من مدیوم سینما و تلویزیون تفاوتی ندارد. رسالت خودم را خنده بر لب مردم آوردن می دانم. معتقدم کلیشه شدن همیشه بد نیست. چراکه مردم از آن حتی استقبال هم می کنند. اساسا کلیشه هم بنابر استقبال بیننده به وجود می آید. اما باید طوری کلیشه شد که ناملموس باشد و همه به دنبال آن بگردند. 

وی همچنین درباره علت حضورش در این سریال گفت:دلیل اصلی حضور من در پروژه خط صداقت و وجدان کاری آقای رنجبر است. ایشان به من گفتند: به نظرت کدام نقش بازی کردنش سخت تر است و من جواب دادم: همه نقش ها سخت اند. حدود 18 سال است تئاتر کار می کنم و شاید از 365 روز سال 280 روز آن را روی صخنه باشم. اما هنوز هم وقتی مقابل تماشاگر قرار می گیرم استرس دارم و این حس را می پسندم. 

محسن افشانی بازیگر نقش شاهین نیز گفت:من پیش از این با آقای رنجبر دو تجربه همکاری داشتم. اولین همکاری ما به سریال بال های خیس بر می گشت و دومین کار هم تولید تله فیلمی در شمال بود. به قدری به ایشان اعتماد و به کارشان باور دارم که حتی فیلمنامه خط را نخواندم و وقتی گفتند بازی می کنی گفتم اگر شما می گویید نقش و کار خوب است حتما خوب است. پس هستم و بازی می کنم. حس خوبی نسبت به مجموعه خط و کارکردن با گروه سازنده آن دارم. بدون اغراق می گویم که وقتی به دفتر آقای رنجبر یا لوکیشن ها می رفتم حس می جکردم خانه مان می روم. 

وی در رابطه با نقش شاهین ادامه داد:شاهین در اصل از قسمت 7 به بعد خط وارد داستان می شود. اما در همین 6 قسمت ابتدایی هم می آید و در اتوبوس جیب بری می کند و حضور کمرنگی دارد، دیده شد و بسیاری از مردم وقتی من را می دیدند درباره علت حضورش می پرسیدند و من مدام می گفتم باید صبر کنید. آخر داستان معلوم می شود.

امین رنجبر تدوین گر و عکاس پروژه نیز درباره کار خود عنوان کرد:من تا به حال تدوین 17 پروژه را برعهده داشتم و همیشه تلاش کرده ام تا فارغ از ارتباط پدر و پسری با آقای رنجبر برای رسیدن به هدفم تلاش کنم. این سریال برای من یک تجربه خوب بود.

محمدرضا عیوضی خواننده تیتراژ پایانی سریال نیز با اشاره به این که زمان کمی برای تولید تیتراژ وجود داشت، افزود:اتفاق خوبي كه در اين مجموعه رخ داد اين بود كه آقاي رنجبر به ما به شدت اعتماد داشتند و با ما مشورت زيادي كردند.متاسفانه بسياري از كارگردانان ارتباطشان با خواننده و عوامل سازنده تيتراژ پاياني يا ابتدايي قطع است و عملا تهيه كننده يا مدير توليد با ما طرف حساب مي شوند،كه اين در نهايت منجر به افول مقوله ترانه تيتراژ مي شود،در صورتي كه معتقدم دو عنصر يعني زمان و ايجاد كارگروه و ديگري ارتباط و بحث مستقيم با شخص كارگردان مي تواند باعث شود تا كار ترانه تيتراژ ارتقا پيدا كند.

مهدی زارع آهنگساز مجموعه خط نيز درباره موسيقي سريال خط گفت:به شدت براين باورم كه ساخت موسيقي فيلم و سريال با ساخت ترانه و سمفوني و ساير اقسام موسيقيايي فرق دارد و تخصص جداگانه اي مي طلبد.يك آهنگساز فيلم قطعا بايد عناصر درام بداند و با ابزار سينما تاحد لازم آشنا باشد.متاسفانه بودجه كم و عدم شناخت تعدادي از تهيه كنندگان از مقوله موسيقي باعث مي شود تا كمترين توجه و وقت معطوف به مقوله موسيقي شود.مضاف براين كه ورود نرم افزاهاي موسيقي هم همه را آهنگساز كرده است،اما در اين مجموعه يك اتفاق نادر صورت گرفت و آن اين بود كه براي اولين بار من وقت كافي براي ساخت موسيقي داشتم در همان مرحله پايان نگارش آقاي رنجبر فيلمنامه را به من دادند و من شروع كردم براساس فيلمنامه اتود زدن و براي هرشخصيت و كاركتر سازبندي شكل دادم.براي همين تم كلي كار در همان مرحله شكل گرفت و من با فكر جلو رفتم.

علی تابع امام طراح صحنه و لباس هم درباره اين عنصر در سريال خط عنوان كرد كه:اساسا حرف منتقد برنامه درست است كه وقتي در سينما و تلويزيون ايران طراح صحنه و لباس مجبور است در لوكيشني كه در آن خانواده زندگي مي كنند و چيدمان شده است كار كند و لباس هم معمولا معطوف به لباس خود بازيگران مي شود چندان نقد درباره اين مقوله جدي نمي شود.اين مشكل در سينما و تلويزيون ما كاملا به چشم مي خورد و وجود دارد.خب بخشي از آن تابع شرايط و بودجه است و كاري نمي شود كرد،اما در اين مجموعه آقاي رنجبر دست مرا تاحد زيادي بازگذاشته بودند و از همان اول به من گفتند كه تنها بيست و پنج درصد روي لباس خود بازيگران حساب كن و بقيه يا خريداري شد و يا از آرشيو لباس دفتر خود آقاي رنجبر استفاده گرديد.سعي كردم در اين كار براي هر شخصيت و فضا تاجايي كه در توانم هست يك مختصات و هويت طراحي كنم.خوشبختانه با كارگردان تعامل خوبي داشتم و ايشان به نظرات من دقت مي كردند و گوش مي دادنند.

مجید یوسفی صداگذار مجموعه نيز درباره كار خود توضيح داد:براي كار صداي اين مجموعه سعي كردم تا صدا هويت خود را حفظ كند،براين باورم كه در سريال به دليل اينكه مخاطب ممكن است براي چند لحظه از جلوي تلويزيون بلند بشود و تصوير را ترك كند،اين وظيفه صدا و صداگذاري است كه كاري كند اين تداوم حس و تعقيب در وجود مخاطب باقي بماند و فكر مي كنم كه صداگذاري بحث بسيار جدي است كه بايد جدي تر از اين گرفته شود.

داوود رحمت اللهی ترانه سرای تیتراژ پایانی نيز عنوان کرد:يكي از معضلاتي كه همواره سر راه ترانه سرايان تيتراژ پاياني سريال ها وجود دارد بحث عدم اعتماد و دخالت و سفارشي بودن زياد است كه گاها منجر به اين مي شود كه ترانه تيتراژ تبديل به يك شكل نخ نما و كليشه اي از موضوع خود كار مي گردد كه هيچ جذابيتي براي مخاطب ندارد.بعضي از كارگردانان و تهيه كنندگان به ترانه سرا مي گويند كه اين كلمات و حالا برو آنها را براساس وزن و قافيه سرهم بندي كن و دراين جا درب خلاقيت بسته مي شود،اما خوشبختانه در اين كار كاگردان به شخص بنده اعتماد كامل داشتند و اجازه دادند تاما كار خود را انجام بدهيم و دخالت در حد صفر بوداين اتفاق بسيار خوبي بود و اميدوارم اين رويه در بين ساير دوستان فيلمساز هم ادامه پيدا كند.يك ترانه سرا واقعي بايد عنصر درام را بشناسد و به مقوله تصوير تاحد لزوم اشراف داشته باشد،از سوي ديگر كاگردانان و تهيه كنندگان نيز بايد دست ترانه سرا را باز بگذارد.

کیانی مسئول نماهاي هلی شات در اين مجموعه نيز درباره كار خود عنوان كرد:گروه ما چندسالي است كه با طراحي سيستم و دستگاهي اقدام به گرفتن نماهاي هلي شات به شكل حرفه اي مي كند و دراين بين وظيفه ما استقرار دوربين و پرواز سيستم است،اما مسئول نهايي تصوير فيلمبردار است و ايشان و تيم وي نظر نهايي را مي دهد،ما تصويربردار نيستيم و كار ما هدايت سيستم طراحي شده و اجراي آن چيزي است كه خواست كارگردان مي باشد و خوشبختانه در اين راه تاكنون تعاملي بسيار خوبي با كارگردانان و فيلمبرداران داشته ايم.در اين راه حيف است كه از مرحوم شريفي راد نام نبرم،كسي كه به شدت به ماكمك كرد.

مهدی چایانی از بازیگران خط از دیدگاه خود نسبت به این مجموعه گفت:18 سال است که از سریال گوهر کمال به بعد با آقای رنجبر همکاری و دوستی دارم و همیشه خاطره خوبی از حضور در کارهای ایشان برای من به جا مانده است.

داوود مقدادی بازیگر سریال خط نیز در همین رابطه بیان داشت:تجربه خوب این سریال و سایر همکاری هایی که پیش از این با آقای رنجبر داشته ام به گونه ای است که اگر هر دعوت دوباره ای از ایشان برای همکاری را بعد از این باز هم قبول می کنم. چراکه اعتقاد دارم به کارشان ایمان دارند و صادقانه برای کیفیت اثر تلاش می کنند. نقش من هم در سریال خط اگرچه کوتاه اما برایم دلچسب و جذاب بود.

کامران مقدادی نیز از حضور در پروژه "خط "ابراز خرسندی کرده و افزود:11 سال است که در حوزه تئاتر فعالیت دارم و مدتی هم هست که درتلویزیون مشغول به کارم و این حضور و تجربه کاری هم مثل دنیای بازیگری برایم سراسر لذت بوده است.

محمدرضا لطفی (مجری – منتقد) در ابتدای این نشست با اشاره به این موضوع که اولين ويژگي يك مجموعه تلويزيوني ديده شدن است و بايد مخاطب جذب كند عنوان كرد كه سريال خط ديده شد و اين امتياز كمي نيست،هرچند كه اين مهم در كشورهاي صاحب صنعت سريال سازي اصل اول و پيش شرط لازم است،اما در كشور ما كه سريال سازي اش به شدت بيمار و دچار كليشه و پيام گل درشت است همين اصل خود حكم كيميا را دارد و خط فارغ از نقاط قوت و ضعف اش توسط مخاطبان رصد شد.اما اين به معناي بي نقص بودن و كيفيت بالاي كار نيست و شايد بتوان اذعان داشت كه خط يك مجموعه متوسط به حساب مي آيد.

انتهای پیام/اق