امروز در تاریخ؛
از انحلال رسمی حزب توده تا آغاز دور جدید تحریمهای اقتصادی علیه ج. ا. ایران
انحلال رسمی حزب توده در ایران، روز بزرگداشت "شیخ صدوق"، آغاز دور جدید تحریم اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، مرگ "ناپلئون بُناپارت"، تولد بنیان‌گذار فلسفه مارکسیسم، روز جهانی ماما و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 15 اردیبهشت 1393 خورشیدی برابر با 5 رجب 1435 هجری و 5 می 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
انحلال رسمی حزب توده به دلیل خیانت به آرمانهای جمهوری اسلامی (1362 ش)
حزب توده ایران در سال 1320 ش با مرام کمونیستی تشکیل شد. حزب توده به جریان ملی شدن صنعت نفت ایران خیانت کرد و در ازای اعطای امتیاز نفت جنوب به انگلیس، خواستار واگذاری نفت شمال ایران به شوروی شد تا به اصطلاح، توازن برقرار شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فعالیت حزب توده که در زمان رژیم شاه ممنوع شده بود پس از سی سال، از سر گرفته شد. اما اعضای این حزب همچنان به تلاش برای تأمین منافع نامشروع شوروی در ایران ادامه دادند. به طوری که در اعترافات صریح رهبران حزب توده، همکاری این حزب با شوروی تأیید و حتی مطرح شد که در واقع سفیر شوروی در تهران، تصمیمات کمیته مرکزی حزب توده را تأیید نهایی می‌کرده است.
روز بزرگداشت "شیخ صدوق" دانشمند شهیر شیعه
ابوجعفر محمد بن علی بن بابْوِیه معروف به شیخ صدوق در حدود سال 306 ق در شهر مقدس قم به دنیا آمد. وی پس از آنکه به مرتبه بالایی در علم رسید، برای درک محضر اساتید بزرگ و حدیث شناسان آن دوران، سفرهای علمی خود را آغاز کرد و از بیش از 200 تن از دانشمندان بزرگ عصر بهره برد. پس از سفر به بغداد، شهرت علمی او آن‌چنان دانشمندان آن دیار را تحت تاثیر قرار داده بود که تمام آنها را مجذوب خود کرد و از شعاع وجودی خود بهره‌مند ساخت. در حلقه درسی این فقیه سترگ، عالمان نامداری پرورش یافتند که شیخ مفید، حسن بن محمد قمی، علم الهدی سید مرتضی، هارون بن موسی تلعکبری و حسین بن عبیداللَّه غضائری از آن جمله‌اند. همچنین کتاب عظیم "من لایحضر الفقیه" در 4 جلد به عنوان یکی از ارکان کتب اربعه شیعه، شامل شش هزار حدیث و بر اساس موضوعات مختلف فقهی و نیز کتاب مدینه العلم در 10 جلد که مفقود شده، امالی، خِصال، عیون اخبار الرّضا (ع) و عِلَلُ الشرایع از جمله سیصد کتاب ارزشمند این عالم کم‌نظیر شیعه می‌باشند. شیخ صدوق در اواخر عمر به درخواست شیعیان شهر ری، ساکن آن شهر شد تا اینکه در سال 381 ق در 75 سالگی درگذشت و در مکانی که به نام او مشهور است به خاک سپرده شد.
رحلت محقق فرزانه و پژوهشگر نهج‌البلاغه حجت الاسلام "محمد دشتی" (1380 ش)
استاد فرهیخته، حجت الاسلام و المسلمین شیخ محمد دشتی در سال 1330 ش در مازندران به دنیا آمد. وی پس از تلاش و پشتکار فراوان، در بیست سالگی به درس خارج فقه و اصول حضرات آیات: میرزا هاشم آملی، ناصر مکارم شیرازی، علی مشکینی اردبیلی و عبداللَّه جوادی آملی راه یافت و مبانی حکمت و فلسفه را از استادان فن آموخت. حجت‌الاسلام دشتی پس از آن به تالیف و تدریس و تحقیق روی آورد تا اینکه در سال 1367، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمومنین (ع) را بنیان نهاد و با کمک گروهی از محققان، کتاب‌های ذیل را فراهم نمود: فرهنگ سخنان معصومین در 15 جلد، تحلیل تاریخی سیاسی معصومین در 14 جلد و سیره امام علی (ع) در 15 جلد، ترجمه نهج البلاغه، فرهنگ واژه‌ها، موضوعات کلی و معارف نهج‌البلاغه در 4 جلد، اسناد و مدارک نهج‌البلاغه و ده‌ها اثر دیگر. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی یکسره به تلاش و کوشش در راه احیای شعائر دینی می‌پرداخت و هماره به تبلیغ دین در شهرهای مختلف کشور و تدریس در نهادهای انقلابی و دانشگاه‌ها و سخنرانی همت گماشت تا این که در بازگشت از سفر تبلیغی خویش از کاشان در 5 اردیبهشت 1380 دچار سانحه تصادف شد و پس از گذشت ده روز، در نیمه همان ماه برابر با 11 صفر 1422 ق در پنجاه سالگی بدرود حیات گفت و در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
آغاز بکار دومین کنگره حزب ایران نوین (1350 ش)
دومین کنگره حزب ایران نوین با حضور سه هزار و پانصد نفر اعضای کنگره و مدعوین آغاز بکار کردند. در این جلسه نخست وزیر طی نطقی از برنامه های گذشته و آینده سخن گفت
درگذشت شاعر توانا و ادیب معاصر استاد "محمدعلی مردانی" (1378 ش)
استاد محمد علی مردانی، در سال 1301 ش به دنیا آمد. در ده سالگی به مرثیه و مدیحه‌سرایی پرداخت و در تکایا و مجالس سوگواری اباعبداللَّه الحسین (ع) مرثیه‌سرایی می‌کرد. استاد مردانی در زمان رژیم پهلوی، در شهر خمین، به تشکیل مجمع مداحان همت گماشت ولی مورد غضب رژیم ستم شاهی قرار گرفت و خانه‌اش توسط مزدوران محلی به آتش کشیده شد. وی در سال 1331 ش ساکن تهران شد و از آن پس انجمن نغمه‌سرایان مذهبی شرق تهران را تاسیس کرد. مردانی پس از پیروزی انقلاب، فعالیت خود را شدت بخشید و به عضویت شورای شعر وزارت ارشاد اسلامی و واحد ادبیات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی درآمد. استاد مردانی در طول عمر خود توفیق تالیف و گردآوری حدود هفتاد مجموعه شعر را یافت که اغلب آنها به چاپ رسیده که مجموعه آفتاب، ادبیات عاشورا، همراه با کاروان، حریم عشق، راهیان عاشورا، فروغ ایمان و نوای رزمندگان از آن جمله است. استاد مردانی سرانجام پس از تحمل سال‌ها رنج بیماری در نیمه اردیبهشت 1378 ش برابر با 18 محرم 1420 ق در 77 سالگی بدرود حیات گفت و در قطعه فرهیختگانِ بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
اعلام عزای عمومی در پی دریافت خبر شهادت جمعی از علما در عراق (1382 ش)
در پی اعلام خبر شهادت 182 تن از فضلا و علمای حوزه علمیه نجف اشرف که تصور می‌شد در زندان‌های رژیم بعثی عراق به سر می‌برند، روز پانزدهم اردیبهشت 1382، عزای عمومی اعلام شد و کلیه حوزه‌های علمیه جهان تشیع، تعطیل گردیدند. اعلام خبر شهادت این افراد که 138 تن از آنان ایرانی و مابقی از دیگر کشورها بوده‌اند، شخصیت‌ها، گروه‌ها و نهادهای مختلف کشور این جنایت رژیم سرنگون شده بعث را محکوم کردند. همچنین مجالس بزرگداشت متعددی در حوزه‌های علمیه در شهرهای گوناگون برگزار شد. در پیام مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌اللَّه خامنه‌ای که در همین زمینه منتشر شد. ایشان مسؤولیت این جنایت را تنها مختص رژیم سفاک عراق ندانستند و کسانی را که با کمک‌ها و سیاست‌های خود، آن رژیم را تقویت و تجهیز کرده‌اند نیز مسؤول این حادثه در پیشگاه خدا و مردم عراق عنوان کردند. شهادت این افراد تنها یکی از جنایات بی‌شمار در دوران سیاه حاکمیت رژیم بعث عراق است.
صدور فرمان اجرایی دولت آمریکا در تحریم اقتصادی جمهوری اسلامی ایران (1374 ش)
پس از آنکه دولت آمریکا، تحریمهای اقتصادی خود در طول سال‌های جنگ تحمیلی را کافی ندید، به فکر این افتاد که دامنه این تحریم‌ها را وسعت داده و جمهوری اسلامی ایران را در جهان منزوی سازد. از این رو، بیل کلینتون، رییس جمهور وقت آمریکا در پانزدهم اردیبهشت ماه 1374 ش، با مستمسک قرار دادن این که عملکرد ایران، باعث تهدید علیه صلح و امنیت کلیه ملت‌هاست؛ ایران همچنان از تروریسم بین‌المللی حمایت می‌کند؛ روند صلح خاورمیانه را به مخاطره می‌افکند و به دنبال دستیابی به سلاح‌های کشتار جمعی است تحریم‌هایی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال نمود.
صدور تاریخی‌ترین سند مبارزه امام خمینی (ره) برای دعوت به قیام برای خدا (1323 ش)
در حالی که تبلیغات مسموم علیه اسلام و روحانیت و حوزه‌های علمیه، سعی داشت در سطح وسیعی مردم را از اصول راستین اسلام دور نماید، حضرت امام خمینی (ره) در 15 اردیبهشت 1323 ش برابر با 11 جمادی‌الاول 1363 در سن چهل و دو سالگی، اولین بیانیه سیاسی خود را صادر کردند. در این بیانیه، حضرت امام ضمن بررسی و تحلیل اوضاع گذشته، حال و آینده مردم، قیام برای خدا را تنها راه اصلاح جهان عنوان کرده که آن، فلسفه بعثت همه انبیای الهی بوده است. ایشان در ادامه، دلایل بدبختی مسلمانان و ملت ایران را تشریح می‌کنند و در قسمت دیگری، مسؤولیت سنگین علما و روحانیان را برشمرده و عواقب زیان‌بار غفلت سیاسی آنها را متذکر می‌شوند. در ادامه، ایشان در این بیانیه، صریحاً علمای اسلام و جامعه اسلامی را به قیام عمومی فراخواندند و نسبت به سکوت در برابر توطئه‌های ضد اسلام هشدار دادند. مقصود امام از انتشار این بیانیه، به صدا در آوردن زنگ خطر و بیدار باشی برای طلاب جوان بود. این اقدام، شخصیت و موضع سیاسی ایشان را بیش از پیش آشکار کرد و به تدریج زمینه حضور عده‌ای از یاران همفکر را در جمع شاگردنشان ایشان فراهم آورد. این اشخاص کسانی بودند که هسته اصلی اقدامات انقلابی سال‌های بعد را تحت رهبری معظمٌ‌له، تشکیل دادند.
رحلت عالم بزرگوار آیت اللَّه "سید علی یثربی کاشانی" (1379 ق)
آیت‌اللَّه سیدعلی یثربی کاشانی در سال 1311 ق در عتبات عالیات متولد شد. در سال 1331 به حوزه‌ی درس آیات عظام علامه محمدکاظم یزدی (صاحب عُروَةُالوُثقی)، شریعت اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی و میرزای نایینی حاضر و از آنان بهره‌مند گردید. آیت‌اللَّه یثربی در سال 1339 ق به درخواست پدرش به کاشان رفت، در حالی که در وقت حرکت، استادش آقاضیاءالدین عراقی، او را با اشک بدرقه نمود. پس از ورود به کاشان، از طرف آیت‌اللَّه حائری یزدی موسس حوزه‌ی علمیه‌ی قم از آیت‌اللَّه یثربی خواسته شد تا به قم آمده و به تدریس بپردازد. آیت‌اللَّه یثربی در سال 1341 ق راهی قم گردید و حلقه‌ی درس خود را تشکیل داد. حضرات آیات عظام سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سیدمحمدباقر محقق داماد، حضرت امام خمینی و میرزاهاشم آملی از شاگردانِ برجسته‌ی این فقیه بزرگوار می‌باشند. وی در سال 1347 که پدر گرامیش فوت نمود، به کاشان مراجعت کرد. این عالم ربانی در 68 سالگی وفات یافت و با تشییع بی‌نظیری در کاشان در جوار قبر پدرش درصحن امامزاده حبیب بن موسی (ع) مدفون گردید.
درگذشت "ابن بَنّاء" دانشمند علوم قرآنی (470 ق)
ابوعلی عبداللَّه بن بَنّاء، دانشمند علوم قرآنی، محدث و فقیه مسلمان، از محققان در زمینه‌های تاریخ، اخلاق، حدیث، کلام و لغت بود و تالیفات متعددی از خود به جای گذارد. تعداد تالیفات ابن بنّاء را تا 150 جلد ذکر کرده‌اند که البته تنها سه اثر او به صورت نسخه‌ی خطی در کتابخانه‌های بزرگ دمشق نگهداری می‌شود. وفات ابن بناء در 85 سالگی واقع شد.
شهادت "ابن‌سِکّیت" عالم لغوی و ادیب مسلمان به دستور متوکل عباسی (244 ق)
ابویوسف یعقوب بن اسحاق خوزی معروف به ابن‌سکّیت اهوازی در سال 186 ق در خوزستان به دنیا آمد. ابن‌سکّیت از خواص اصحاب امام جواد و حضرت امام هادی (علیهما السَّلام) بود. وی عشق و علاقه‌ی وافری به آل‌علی (ع) داشت و در اظهار عقایدش بی‌پروا بود. ابن سکّیت، معلّم فرزندان متوکل، خلیفه‌ی ستمکار عباسی بود و در ابراز شیعی‌گری خود، زبانی بی‌باک داشت، چندان که جانِ خود را نیز به خاطر آن از دست داد. روزی متوکل که با اهل بیت (ع)، دشمنیِ سرسختی داشت از او پرسید که آیا فرزندان من بهترند یا پسران امام علی (ع)؟ ابن سکّیت در جواب گفت: من، تو و فرزندان تو را با قنبر، خادم علی (ع) برابر ندارم. متوکل برآشفت و فرمان داد زبانِ وی را از قَفا بیرون کشند. غلامان او را به بدترین صورت شکنجه کرده و کشتند. ابن‌سکّیت متخصص لغت و شعرِ عرب بود و بیش از بیست اثر ازخود بر جای گذاشته است که اصلاحُ المنطق و الالفاظ و الاضداد از آن جمله‌اند.
اولین مسافرت فضایی امریکا توسط "آلن بارتلت شپرد" (1961 م)
پس از جنگ جهانی دوم، دانشمندان روسیه به مطالعه و تحقیق در زمینه سفر به فضا پرداختند و ابتدا با ساختن ماهواره اسپوتنیک، آن را به وسیله موشک در مدار زمین قرار دادند. هم‌زمان با روس‌ها، امریکاییان نیز به رقابت برخاستند و با ساختن فضاپیما، به دنبال برتری بر رقیب سیاسی - نظامی خود در فضا برآمدند. یکی از طرح‌های امریکا در این زمینه، طرح پرتاب فضا پیمای مرکوری بود که از سال 1959 م در دستور کار قرار گرفت. در اجرای این طرح برای نخستین بار در تاریخ امریکا در 5 مه 1961 م، این کشور توانست آلن بارتلت شپرد را روانه فضا نماید. در جریان این سفر فضایی، بارتلت شپرد به مدت 15 دقیقه و 22 ثانیه در فضا قرار گرفت و سپس همراه با فضاپیمای خود در اقیانوس اطلس فرود آمد. هدف اولیه از این طرح، بررسی امکان زنده ماندن انسان در فضا بود. لازم به ذکر است که 23 روز پیش از این سفر فضانورد امریکایی، یوری گاگارین، فضانورد روسی در 12 آوریل 1961 م برای اولین بار درتاریخ بشر با یک سفینه فضایی به دور کره زمین گردش کرده بود.
مرگ "ناپلئون بُناپارت" امپراتور فرانسه در تبعیدگاه خود در جزیره سنت هلن (1821 م)
ناپلئون بُناپارت در پانزدهم اوت 1769 م متولد شد. وی در سال 1795 م به دلیل نزدیکی و دوستی با دولت‌مردان فرانسوی به فرماندهی نیروهای فرانسه در ایتالیا منصوب شد. در کودتای نهم نوامبر 1799 م قدرت را به دست گرفت. در دوم دسامبر 1804 م به عنوان امپراتور فرانسه تاج‌گذاری نمود. از سال 1812 م و به دنبال لشکرکشی نافرجام به روسیه، قدرت ناپلئون رو به ضعف نهاد و پس از شکست در برابر ارتش مشترک انگلیس، روسیه و اتریش در سال 1814، در ششم آوریل آن سال، اجباراً از حکومت کناره‌گیری کرد و متحدین اجازه دادند با حفظ عنوان امپراتور، حاکم جزیره اِلب در دریای مدیترانه باشد. با این حال ناپلئون ده ماه بعد در اواخر فوریه 1815 از این جزیره گریخت و به فرانسه رفت و مدت صد روز دیگر حکومت کرد. این دوران که به حکومت صد روزه معروف شد، با نبرد واترلو به پایان رسید. از این رو، ناپلئون بار دیگر ناچار شد دست از پادشاهی بکشد ولی متحدین به تقاضای او برای تفویض مقام امپراتوری فرانسه به پسر وی اعتنا نکردند. ناپلئون این بار به جزیره دور دست سِنْت هِلن در جنوب اقیانوس اطلس تبعید شد و پس از شش سال در پنجم مه 1821 م در پنجاه و دو سالگی در همین جزیره درگذشت. بقایای جسد او، نوزده سال بعد در سال 1840 م به پاریس منتقل شد و در این شهر مدفون گردید.
تولد "کارل مارکس" فیلسوف آلمانی و بنیان‌گذار فلسفه ماتریالیسم تاریخی (1818 م)
کارل مارکس، در 5 مه 1818 م در آلمان به دنیا آمد. او در 1848 با همکاری فردریش انگلس، فیلسوف هموطن خود، عقایدش را در کتاب مانیفیست کمونیست ارائه کرد. دو سال بعد، مارکس به علت فعالیت سیاسی از آلمان تبعید شد و تا پایان عمر در انگلیس اقامت کرد. در نظر مارکس، کارگر یک موجود انسانی نیست بلکه یک دست است. از این رو، باید تا حد امکان او را ارزان خرید و حاصل کارش را گران فروخت. اساس فلسفه مارکسیسم را ماتریالیسم تشکیل می‌دهد که بر اساس آن، کلیه تحولات اقتصادی و حتی تاریخی را معلول عوامل مادی می‌داند. مارکس همچنین به کمک فردریک انگلس، فیلسوف هموطن خود، زیربنای فلسفی کمونیسم را که بر مبنای ماتریالیسم دیالکتیک استوار شده، پی‌ریزی کرد. ماتریالیسم دیالکتیک در واقع تلاشی برای اثبات ماده از طریق منطق دیالکتیک است که به طور خلاصه وجود هرگونه نیروی ماوراءالطبیعه را نفی و انکار می‌کند. همچنین ماتریالیسم تاریخی یا تفسیر تاریخ از نظر فلسفه مادی سیر تحولات تاریخی را از نظر مادی بررسی می‌کند. مارکس معتقد بود که تکامل بشر از نظر تاریخی، نتیجه تکامل ابزار تولید و مالکیت آن بوده است. وی پیش بینی می‌کرد با سقوط سرمایه داری توسط پرولتاریا یا طبقه کارگر، دیکتاتوری پرولتاریا به وجود خواهد آمد و پس از آن، این رژیم نیز به نفع یک جامعه بدون طبقه و دولت، کنار خواهد رفت. کارل مارکس سرانجام در 14 مارس 1883 م در 65 سالگی درگذشت اما افکارش در قالب‌های گوناگون، تاحدود یک و نیم قرن در جهان مطرح بود تا آن که در اوایل دهه 1990 میلادی، با فروپاشی بزرگترین کشور کمونیستی جهان یعنی شوروی، نادرستی افکار و پیش‌بینی‌های مارکس روشن شد.
تولد "آلفرد کبیر" امپراتور بریتانیا معروف به نجیب‌ترین پادشاه انگلستان (848 م)
آلفرد کبیر معروف به نجیب‌ترین سلاطین که از معروف‌ترین پادشاهان انگلستان است در چهارم فوریه سال 848 م در این کشور به دنیا آمد. وی پس از مرگ برادرش در 27 ژوئن 871 م در 23 سالگی به سلطنت رسید. دوران سلطنت وی، مملو از جنگ با دانمارکی‌هایی بود که به انگلیس یورش برده بودند، اهمیت آلفرد در این است که برای اولین بار، یک نیروی دریایی برای انگلیس تدارک دید و تحولی در ارتش ایجاد کرد. او همچنین به علت نظمی که در دستگاه عدالت به وجود آورد، یار ستمدیدگان لقب گرفت. وی در زنده کردن علم و دانش در میان کشیشان و آموزش و پرورش برای جوانان و اشراف درباری نقش مهمی ایفا کرد و خود شخصاً بعضی آثار لاتینی را به زبان انگلیسی ترجمه نمود. پیروزی نهایی آلفرد در سال 896 م به دست آمد که در آن، وی سپاهیان دانمارکی را تار و مار کرد و در این پیروزی، تمام اروپای غربی از بند امپراتوری اسکاندیناوی‌ها رهایی یافت. وی پس از آن دست به اصلاحات و تدوین قانون‌هایی زد که در آنها، عقاید مسیحی با اصولِ پادشاهی مرکزیِ نیرومندی ترکیب شده بود. آلفرد کبیر سرانجام در پنجم مه سال 900 م پس از بیست و نه سال سلطنت در پنجاه و دو سالگی درگذشت.
روز جهانی ماما
پنجم ماه می میلادی، از سوی سازمان بهداشت جهانی و کنفدراسیون بین المللی مامایی، " روز جهانی ماما " نام گذاری شده است.
درگذشت "بابی ساندز" مبارز بزرگ ایرلندی (1981 م)
بابی ساندز مبارز ایرلندی و عضو ارتش جمهوری‌خواه ایرلند در سال 1954 م در بلفاسْتْ، مرکز جمهوری ایرلند شمالی به دنیا آمد. او که کاتولیک مذهب بود، در سال 1972 م پس از کشته شدن 13 کاتولیک در تظاهرات به دست سربازان انگلیسی، به ارتش جمهوری خواه ایرلند پیوست و سال بعد به جرم حمل اسلحه به 5 سال زندان محکوم شد. وی 6 ماه پس از آزادی در سال 1977 م بار دیگر به همین جرم بازداشت و به 14 سال زندان محکوم گردید. ساندز این بار به محض ورود به زندان، در اعتراض به رفتار دولت، از پوشیدن لباس زندان خودداری کرد و خواستار این شد که وی را به عنوان یک زندانی سیاسی بشناسند نه زندانی جنایی. وی طی سال‌های 1978 و 1979 م اشعار و مقالات خود را به سختی به بیرون زندان می‌فرستاد.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
