به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران؛ یک فروند هواپیمای خطوط هوایی مالزی که از کوالالامپور عازم پکن بود، ساعتی بعد از شروع پرواز از صفحه رادارها محو شد. این خبری است که طی 3 روز گذشته به مهمترین تیتر رسانه‌های خبری جهان تبدیل شده‌ است.

عملیات گسترده برای یافتن لاشه یا باقیمانده‌ای از این هواپیما، هنوز به نتیجه نرسیده‌ است. در همین رابطه رییس سازمان هواپیمایی مالزی به "گاردین" گفته‌ است: سرنوشت پرواز ام اچ۳۷۰ که "کوالالامپور" را به مقصد پکن در ساعت ۴۱ دقیقه بامداد شنبه ترک کرده بود هنوز معما است.

"اظهرالدین عبدالرحمان" روز (دوشنبه ۱۹ اسفند) در کنفرانسی خبری در کوالالامپور گفت: "خانم‌ها، آقایان، متاسفانه هنوز چیزی پیدا نکرده‌ایم که بخشی از هواپیمای گمشده‌ باشد، چه رسد به اینکه خود هواپیما را پیدا کنیم."


"عبدالرحمان" که در این کنفرانس خبری با انبوهی از سوالات مطرح شده توسط خبرنگاران روبرو شده بود اظهار داشت: "ما متوجه هستیم که شما از ما پاسخ می‌خواهید، ما هم به اندازه شما منتظر جواب سوالات هستیم."


آغاز ماجرا

بامداد روز شنبه بود که هواپیمای خطوط هوایی مالزی با ۲۳۹ سرنشین در مسیر کوالالامپور به پکن ناپدید شد. به گزارش "نیویورکر"، سرنشینان این هواپیمای بوئینگ ۷۷۷  از چهارده ملیت مختلف بودند.

"نیویرکر" می‌افزاید: بیشتر مسافران این هواپیما چینی هستند. خانواده‌های این افراد در پکن منتظر هستند، از این که اطلاعات کافی در این زمینه در اختیارشان گذاشته نمی‌شود ابراز خشم کرده‌اند. حال اینکه در واقع خبری از سرنوشت این هواپیمای مسافربری در دست نیست.


153 مسافر این هواپیما چینی، 38 نفر مالزیایی، 12 نفر اندونزیایی، 7 نفر استرالیایی، 3 نفر فرانسوی، 4 نفر آمریکایی، 2 نفر نیوزیلندی، 2 نفر اوکراینی و بقیه از کشورهای روسیه، ایتالیا، تایوان، هلند و اتریش بودند.

پیش از این گفته شده بود احتمال دارد هواپیما در آسمان متلاشی شده باشد. به خانواده‌های ۲۳۹ مسافر هواپیما هم گفته شده خود را برای "بدترین" اتفاق آماده کنند.

بر اساس گزارش‌های موجود، چهل دقیقه پس از پرواز در هوایی مساعد، در فاصله دویست کیلومتری شبه جزیره "کامائوی" ویتنام، تماس هواپیما کاملا قطع و هواپیما ناپدید شد. این هواپیما قرار بود شنبه صبح ساعت ۶:۳۰ در پکن فرود بیاید.


گذرنامه‌های دزدی

بی‌خبری و عدم اطلاع از وضعیت هواپیمای مسافربری مالزی و سرنشینانش گمانه‌زنی‌ها پیرامون این موضوع را افزایش داده‌ است. با توجه به اینکه بنا بر ادعای "رویترز" مشخص شد چند نفر از مسافرین با گذرنامه جعلی سوار بر این هواپیما بوده‌اند، برخی منابع احتمال تروریستی بودن این حادثه را مطرح کرده‌اند.

در همین رابطه "رونالد نوبل" رییس اینترپل در بیانیه‌ای اظهار داشت: هنوز برای اینکه بین گذرنامه‌های دزدی و ناپدید شدن هواپیما رابطه مستقیمی وجود دارد یا نه، زود است اما از اینکه هنوز امکان سوار شدن مسافران به پروازهای بین‌المللی با گذرنامه‌های دزدی که در پایگاه داده‌های اینترپل ثبت شده وجود دارد، جای نگرانی است.


اینترپل با انتقاد از کوتاهی کشورها در کنترل گذرنامه‌های اتباع خود گفت: با اینکه اطلاعات گذرنامه اتریشی دزدیده شده در سال ۲۰۱۲ و گذرنامه ایتالیایی ربوده شده در سال گذشته یک ساعت پس از سرقت در پایگاه اطلاعاتی اینترپل درج شده، اما هیچ کشوری برای استفاده از این اطلاعات به پایگاه داده‌های اینترپل رجوع نکرده بود. به گفته کارشناسان، تشخیص هویت واقعی دو نفری که با این گذرنامه‌های جعلی سوار هواپیما شده‌اند ممکن است اهمیت زیادی در روشن شدن سرنوشت هواپیما داشته باشد.



احتمال رخ‌دادن نقص فنی

"ویلیام والداک" که تحقیقات سوانح را در دانشگاه امبری رایدل تدریس می‌کند، در این باره می‌گوید: اگر یک اشکال فنی جزئی وجود داشت یا حتی موضوع مهم‌تری مانند از کار افتادن هر دو موتور هواپیما، خلبانان احتمالا فرصت داشتند با پیام رادیویی کمک درخواست کنند. عدم درخواست کمک نشان می‌دهد که اتفاقی بسیار ناگهانی افتاده است.

با این‌ وجود، کارشناسان هشدار می‌دهند هنوز زود است هر گونه احتمالی را منتفی بدانیم. بهترین نشانه‌ها با بازیابی آمار پرواز و رکوردرهای صوتی و بررسی لاشه هواپیما به دست خواهد آمد.


بر اساس گزارش  "آسوشیتدپرس"، بویینگ 777 یکی از بهترین سابقه‌های ایمنی را در تاریخ هواپیمایی دارد و برای نخستین بار در ژوئن سال 1995 وارد فعالیت شد و 18 سال را بدون حادثه مرگبار سپری کرد. البته این رکورد بدون تلفات با سانحه "هواپیمای آسیانا" در ژوئیه سال 2013 که در جریان آن سه نفر از 307 مسافر جانشان را از دست دادند، به پایان رسید.

پرواز شنبه "مالزی ایرلاینز" که حامل 239 مسافر و خدمه بود، دومین سانحه مرگبار این نوع هواپیما محسوب می‌شود. بوئینگ ۷۷۷ در بیست سال که در خطوط هوایی دنیا در حال پرواز است فقط یک مورد سقوط مرگبار داشته که سال گذشته در پرواز خط هوایی آسیانا در "سان فرانسیسکو" اتفاق افتاد.


برخی از  احتمالات در مورد ناپدید شدن این هواپیما شامل موارد زیر است:

از هم پاشیدن بدنه هواپیما یا خرابی موتور رولز رویس ترنت 800: با توجه به سابقه طولانی و رکورد ایمنی هواپیما، کارشناسان چنین احتمالی را بعید می‌دانند.

آب و هوای بد: تمامی شواهد گویای این است که در زمان پرواز هواپیمای "مالزی ایرلاینز" آسمان صاف بوده است.

منحرف شدن خلبان از مسیر: این احتمال نیز بعید است زیرا در این صورت رادارها می‌توانستند موقعیت هواپیما را نشان دهند.

احتمال انفجار هواپیمای ناپدید شده مالزی

در حالی که جستجو برای یافتن آثار هواپیمای ناپدید شده "مالزی ایرلاینز" ادامه دارد، سازمان هواپیمایی کشوری ویتنام اعلام کرد که شیئی را در دریا یافته که ممکن است متعلق به این هواپیما باشد. اما انجام تحقیقات بیشتر توسط قایق‌های شناسایی که با روشن شدن هوا، به محل اعزام  شده بودند نشان داد که جسم مشاهده شده ربطی به هواپیمای بوئینگ 777 ندارد!

کمیته تحقیقی که "مالزی ایرلاینز"  برای این حادثه تشکیل داده‌ است روز یکشنبه اعلام کرد احتمال انفجار هواپیما در ارتقاع ۳۵ هزار پایی محتمل است؛ احتمالی که می‌تواند پیدا نشدن نشانه‌ای از سقوط احتمالی این هواپیما، پس از دو روز را توجیه  کند.

در همین رابطه شبکه  "سی‌سی‌تی‌وی" چین گفته‌ است، چین نیز بدنبال استفاده از 10 ماهواره برای ردیابی پرواز ناپدیدشده MH370 است.

این ماهواره‌ها که با وضوح بالا و از "مرکز کنترل ماهواره شیان" در شمال چین کنترل می‌شوند، برای ناوبری، نظارت بر آب و هوا، ارتباطات و جنبه‌های دیگر از جمله جستجو و نجات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

احتمال تروریستی بودن حادثه

 به گزارش "نیویورکر" احتمال ناپدید شدن بوئینگ ۷۷۷ مالزی ایرلاینز در نیمه شب جمعه به دلیل یک حمله تروریستی یا حضور هواپیما ربایان در داخل این هواپیما زمانی قوت گرفت که مشخص شد دو نفر با گذرنامه‌های مسروقه ایتالیایی و اتریشی سوار بر هواپیما بودند و هویت دو مسافر دیگر نیز تائید نشده است. نیویورکر افزود: هر دو نفر همزمان بلیت خریده‌اند و از پکن راهی آمستردام و بعد دو مقصد جداگانه بودند.

تاکنون هیچ سازمان تروریستی مسئولیت حمله به هواپیمای مالزی را برعهده نگرفته و انفجار هواپیما هم ثابت نشده است، اما حضور دو مسافر با گذرنامه‌های مسروقه در این هواپیما معمای ناپدید شدن این بویینگ را پیچیده‌تر کرده است.

گمانه‌زنی‌ها در مورد هویت این دو مسافر که با پاسپورت جعلی سوار این هواپیما شده بودند همچنان ادامه داشت تا اینکه دیروز روزنامه "فایننشیال تایمز" در گزارشی مدعی شد تحقیق پیرامون هویت این دو فرد به اتمام رسیده‌است و این دو نفر ایرانی بوده‌اند!

"اظهر الدین عبدالرحمان"، مدیر عامل سازمان هواپیمایی مالزی، روز یکشنبه در نشست خبری، با رد نکردن احتمال عملیات "تروریستی" در این هواپیما گفت: "درباره مساله هواپیماربایی، هیچ احتمالی از دستور کار خارج نشده‌ است. با این وجود، باید بگویم که در این مرحله تمرکز اصلی ما یافتن هواپیما است. اگر بتوانیم آن را پیدا کنیم، این امر قطعا به ما در فهمیدن آنچه واقعا رخ داده است، کمک خواهد کرد." مقامات گفته اند که "موضوع این دو مسافر" در دست بررسی است.


در عین حال مقام‌های مالزی می‌گویند که بررسی فهرست مسافران نشان می‌دهد که این سانحه احتمالاً از نوع تروریستی نبوده است.
وزیر امور خارجه چین گفته است که به دقت تحولات را زیر نظر دارد.

رسانه‌های چینی از عملکرد شرکت هواپیمایی مالزی انتقاد کرده و گفته‌اند که چرا این شرکت پنج ساعت منتظر ماند تا اعلام کند این هواپیما ناپدید شده است.

پیشتر گفته شده بود که دو شهروند اتریش و ایتالیا نیز در میان مسافران هستند اما بعد معلوم شد که گذرنامه این دو نفر چند سال پیش در تایلند به سرقت رفته بوده بود و معلوم نیست افرادی که از این گذرنامه‌ها استفاده کرده‌اند، تبعه کدام کشور هستند.

سناریو سازی

اینکه جستجو برای یافتن بقایای هواپیما چند روز طول بکشد، بخصوص اگر هواپیما در اقیانوس سقوط کرده باشد، اتفاقی نامعمول نیست، اما بی‌خبری مطلق از سرنوشت هواپیمای مالزیایی باعث شگفتی بسیار شده است، بویژه آنکه هنوز هیچ علامتی از جعبه سیاه هواپیما دریافت نشده است!

مقامات شرکت هواپیمایی مالزی اعلام کرده‌اند این هواپیما آخرین بار 10 روز قبل بازرسی شده بود و در شرایط مناسبی بود. "تایمز" با بیان این مطلب می‌افزاید: از سوی دیگر طبق آخرین گزارش‌ها، مالزی جست و جو و تحقیقات در مورد این سانحه را برای یافتن محل سقوط هواپیما افزایش داده است.

دو روز قبل بود که هواپیماهای نیروی هوایی ویتنام دو لکه نفتی بزرگ را نزدیک محلی که هواپیما ناپدید شده شناسایی کردند اما با وجود تایید این لکه‌ها هیچ نشانه‌ای از لاشه هواپیما وجود نداشت و روز بعد مشخص شد که این لکه‌ها ربطی به هواپیمای گمشده نداشته‌است!

یکی از نزدیکان یک مسافر چینی هواپیمای ناپدیدشده در ساعات اولیه اصرار داشت که تلفن همراه این مسافر همچنان زنگ می‌خورده است. براساس اطلاعات منتشر شده در رسانه‌ها، تلفن همراه 19 مسافر هواپیمای بوئینگ خطوط هوایی مالزی تا روز گذشته زنگ می‌خوردند!


"هافینگتن پست" در گزارشی می‌نویسد: چین، مالزی، ویتنام، فیلیپن و حتی آمریکا، با هواپیما و کشتی، در منطقه گشت می‌زنند، اما با وجود اینکه بیش از 72ساعت از ناپدید شدن این پرنده مدرن و غول‌پیکر می‌گذرد ، هنوز هیچ نشانه‌ای از این هواپیما، پیدا نشده است!

به نوشته این روزنامه، هم‌اکنون ۳۴ هواپیما و ۴۰ کشتی متعلق به کشورهای مالزی، ویتنام، تایلند، استرالیا، سنگاپور، اندونزی، چین و آمریکا در جستجوی هواپیمای گمشده هستند. در همین رابطه هند نیز اعلام کرد آماده است در جستجوی هواپیمای گمشده مشارکت کند.

یک مقام نیروی دریایی آمریکا به خبرنگار این روزنامه گفته‌است که هیچ قطعه‌ای از هواپیما را در جستجوهای خود مشاهده نکرده‌اند.

در همین رابطه "ویلیام مارکز" از فرماندهان ناوگان هفتم آمریکا که در عملیات جستجو مشارکت دارد به بی‌بی‌‍سی جهانی گفت: منطقه‌ جستجو صدها کیلومتر مساحت دارد "ما از آسمان می‌توانیم اشیایی به کوچکی کف دست یا یک توپ بسکتبال را ببینیم اما موضوع این است که  منطقه جستجو بی‌اندازه وسیع است"!

سناریوی جدید رسانه‌های غربی؛ دو نفری که پاسپورت جعلی داشتند ایرانی هستند!

روزنامه "فایننشال تایمز" دوشنبه ۱۰ مارس (۱۹ اسفند) به نقل از مالک یک آژانس مسافرتی‌ در تایلند مدعی شده است که بلیط‌های دو مسافر که گفته می‌شد با پاسپورت‌های جعلی و دزدیده شده سفر می‌کردند مربوط به دو ایرانی است که از طریق یک رابط ایرانی سفارش داده شده است.

مالک آژانس مسافرتی "گرند هرایزن" گفته از مدت‌ها پیش با این رابط ایرانی کار می‌کند که "علی" نام دارد. به ادعای "فایننشال تایمز" مشخص نیست که این رابط، دو مسافر ایرانی پرواز هواپیمایی مالزی را می‌شناخته است یا خیر.

این روزنامه در ادامه مدعی می‌شود که مالک آژانس تایلندی شماره تماس "علی" در تهران را در اختیار این روزنامه قرار داده اما تاکنون تماس با این شماره بی حاصل بوده است.

روزنامه "جروزالم پست" نیز با تکرار ادعای روزنامه "فایننشال تایمز" می‌نویسد: بلیت‌های دو نفر از مسافران پرواز مذکور که گفته می‌شد با پاسپورت‌های جعلی و دزدیده شده سفر می‌کردند، توسط یک ایرانی برای آن‌ها خریداری شده است. به نوشته این روزنامه، این بلیت‌ها از سوی یک تاجر ایرانی به نام "علی" خریداری شده و وی گفته آن‌ها را برای دو تن از دوستان خود خریداری می‌کند.

به ادعای مقامات شرکت هواپیمایی مالزی، "علی" ابتدا قصد داشته بلیت‌هایی برای دو پرواز مجزا را برای این دو نفر بخرد، اما به دلیل عدم تأیید نهایی، خرید با موفقیت انجام نمی‌شود. بار دوم، دو بلیت برای هر دو آن‌ها در پروازی که اکنون به یک معمای بین المللی تبدیل شده خریداری شده است.


بنابراین گزارش "علی" مدعی شده است، یکی از این دو نفر پاسپورت ایتالیایی داشته و دیگری با پاسپورت اتریشی سوار هواپیما شده است.

در همین رابطه "آسوشیتدپرس" می‌نویسد: دو مسافری که از گذرنامه‌های مسروقه استفاده کرده‌اند بلیت‌های خود را در چین خریده بودند و به هم پیوستگی بلیت‌ها نشان می‌دهد که با هم صادر شده است.

مقام‌های مالزی اعلام کرده‌اند با تحقیقات گسترده و بازنگری فیلم‌های دوربین مدار بسته فرودگاه، دو مسافر قاچاق را که از گذرنامه‌های مسروقه استفاده کرده و سوار هواپیما شده‌اند شناسایی کرده‌اند. تصویرهایی از چهره این دو مسافر در دست سازمان های اطلاعاتی بین المللی قرار گرفته است تا درباره آنها تحقیق شود با این حال تا امروز تصویری از این دو نفر در اختیار هیچ رسانه‌ای قرار نگرفته‌ بود تا اینکه امروز تصویری از دو نفر در "کایرو تی‌وی(kirotv)" نشان داده شد. تصویر سمت چپ متعلق به  "پوریا نور محمد مهرداد" 19 ساله پناهنده ایرانی است،به گفته "کایرو" شخص سمت راستی سید محمدرضا دلاور 29 ساله  است!

خبرها حکایت از آن دارد که پلیس بین الملل در حال بررسی تمامی گذرنامه‌های مسافران است تا اگر دیگر مسافران نیز از پاسپورت‌های مسروقه استفاده کرده باشند شناسایی شوند. هدف اینترپل شناسایی هویت حقیقی یکایک مسافران هواپیما است.

در همین رابطه گاردین در گزارشی سناریوی ربودن هواپیما را رد کرده می‌نویسد: ربودن هواپیما بعید به نظر می‌رسد زیرا هواپیماربایان معمولا هواپیما را در فرودگاه به زمین می‌نشانند و معمولا درخواست‌هایی دارند اما ربودن به شیوه 11 سپتامبر 2009 که تروریست‌ها هواپیما را در اقیانوس انداخته باشند، ممکن است.

حادثه‌ای که مسبوق به سابقه بوده ‌است

یافتن هواپیماهای ساقط شده در اقیانوس‌ها نیز طی سال‌های گذشته با مشکل مواجه بوده است، اما اطلاعات نشان می‌دهد این هواپیماها پس از چند ماه پیدا شده‌اند. پرواز شماره 447 ایرفرانس از مبدا ریودوژانیرو به پاریس در سال 2009 با 228 سرنشین از صفحه رادار ناپدید شد و در اقیانوس اطلس سقوط کرد. پس از حدود یک ماه عملیات جستجو متوقف شد در حالی که تنها 50 جسد و بخش‌هایی از بدنه هواپیما پیدا شدند.

پس از گذشت 23 ماه جعبه سیاه هواپیما در عمق چهار هزار متری اقیانوس اطلس توسط زیردریایی‌های فرانسه پیدا شد و سرانجام پرده از راز سقوط این هواپیما برداشته شد. عده‌ای در آن زمان احتمال می‌دادند برخورد صاعقه با این هواپیما عامل سقوط بوده است.

بحث حمله تروریستی نیز در آن دوره مطرح شد و این که هواپیما جایی در آسمان منفجر شده باشد. پس از تحقیق مشخص شد سفره‌ای از بنزین روی اقیانوس و در نزدیکی منطقه سقوط تشکیل شده که نشان می‌داد انفجار و آتش سوزی در کار نبوده است.

جعبه سیاه هواپیما که برخلاف اسمشان رنگ نارنجی دارند و در قسمت دوم هواپیما نصب می‌شوند پس از کشف لاشه هواپیماها، رازهای سر به مهر را افشا می‌کنند.

گروه‌های امداد و نجات نیز اکنون بدنبال سیگنال جعبه سیاه هواپیمای مالزیایی ناپدید شده هستند. این جعبه کوچک مقاوم می‌تواند به مدت 30 روز علائم رادیویی ارسال کند تا گروه‌های تجسس مکان را ردیابی کنند.