لزوم کنترل جریان گاز در ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز همگام با زلزله

سید محمد معصومی، در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران، اظهار کرد: ما در طی 23 سال گذشته در زمینه کاهش تلفات ناشی از زلزله فعالیت داشته ایم و با بهره گیری از تخصص های مختلف موفق به ساخت حسگر های زلزله شده ایم. اکنون بجز ایران، پنج کشور لرزه خیز نیز از این حسگرها استفاده می کنند.

وی گفت: در همین راستا گروه صنعتی ایمن زلزله سدید، اقدام به بررسی راهکار های ارتقا ایمنی شبکه گاز طبیعی کشور نمود. به همین منظور شبکه گازی شهری را تحت بررسی و آسیب شناسی قرار گرفت که در صورت وقوع زلزله چگونه باید نگرانی‌های حاصله را برطرف کنیم.

معصومی تاکید کرد: گاز با فشار هزار تا 1200 PSI وارد ایستگاه های ورودی شهرتحت عنوان CGS می‌شود و در ایستگاههای CGS فشار به 250 PSI شکسته می‌شود ، بعد در ایستگاههای TBS فشار از 250 به 60PSI شکسته شده و بعد از ایستگاه TBS از طریق خط لوله به کارخانجات، ساختمان‌های مسکونی، اداری و کلیه ساختمان‌های مصرف کننده منتقل می شود. .

وی گفت: درمحل ورودی ساختمان ها رگالاتورها بر حسب نوع مصرف فشار را به PSI25/0 یا 2PSI، در کارخانجات به 15 یا 30 یا 60PSI شکسته و وارد حریم مصرفی می شود.

وی تاکید کرد: بین ایستگاه های TBS و CGS نیز فشار 250 PSI از طریق انشعابات به جایگاه‌های سوخت CNG برای سوخت رسانی به خودروهای گازسوز مورد استفاده قرار می‌گیرد. به جز جایگاه های سوخت CNG در پالایشگاه ها، پتروشیمی هاو صنایع سنگین که نیاز به فشار بالا دارد نیز مورد استفاده قرار میگیرد .

معصومی گفت: به لحاظ استاندارد برای اطفای حریق دستورالعمل‌های مختلفی داریم ، به عنوان مثال برای اطفای حریق ناشی از برق از CO2 و در بعضی از حریق ها از پودر ، کف و یا از آب استفاده می شود در اطفای حریق ناشی از گاز، اولویت با " قطع گاز" است. در جاییکه صحبت از ایمنی می کنیم برای پیشگیری از حریق ناشی از گاز در زمان زلزله، موظفیم جریان را در تمام مقاطع ممکنه قطع کنیم و بهتر است که اینکار بصورت خودکار انجام شود.

وی گفت: این موضوع را در سه محل مورد بررسی قرار دادیم و سیستم مورد نظر را ساختیم ، ایستگاه های CGS، TBS و محل ورود گاز به محل مصرف (ساختمان‌های اداری، مسکونی، یا کارخانجات و...) . در این سه مقطع لزوما به لحاظ توصیه ها باید در زمان زلزله جریان گاز قطع شود . برای انشعابات فشار قوی 250 پوند بر اینچ مربع در مجتمع های صنعتی، پالایشگاه ها، پتروشیمی‌ها و جایگاه های سوخت CNG به نسبت خودشان سیستمی طراحی و به سازمانهای مربوطه تحویل دادیم.

وقتی ما آمادگی خود را به شرکت ملی گاز اعلام کردیم که سیستمی را طراحی کردیم که ایستگاه‌های CGS، TBS در زمان‌ بروز زلزله تحت کنترل قرار گرفته و جریان گاز را قطع می کند، اهمیت موضوع برای مسئولین شرکت گاز استان تهران روشن و مشخص بود که مدتها در طراحی بخش مکانیک که سیستم عامل بوده و فرمان از حسگر می‌گیرد کار کرده و از شرکتی سوئیسی که در ساخت شتاب سنج مطرح بودند کمک گرفته و در این زمینه کار کرده اند . به کارشناسان و مدیر مقاوم سازی شرکت گاز استان تهران حسگرهای ساخت گروه صنعتی ایمن زلزله سدید را که تفاوت و برتری قابل توجهی نسبت به شتاب سنج های سوئیسی دارند را معرفی کردیم و مراحل نهایی طراحی و نمونه سازی سیستم کامل ایمنی ایستگاه تقلیل فشار گاز با هدایت و نظارت شرکت گاز استان تهران انجام شد .

از طریق مدیرعامل وقت هماهنگی به عمل آمد و یک کمیته فنی در شرکت ملی گاز در این زمینه تشکیل شد. شرکت گاز استان تهران یک ایستگاه را به صورت پایلوت و نمونه در اختیار ما قرار دادند تا این سیستم ایمنی را در ایستگاه مورد نظر نصب و کارایی و یا عدم کارایی آن سیستم مورد بررسی فنی قرار گیرد .

از آنجا که موضوع اهمیت ویژه ای برای مسئولین شرکت ملی گاز داشت، وقتی موضوع در شرکت گاز استان تهران مطرح شد، با پیگری مدیر عامل شرکت گاز استان تهران، عملیات اجرای طرح پایلوت با همکاری کامل از سوی شرکت گاز استان تهران، با موفقیت انجام شد.

جالب توجه این بود دستور به گونه ای بود که کارشناسان نهایت همکاری را با ما در تحویل ایستگاه و اجرای پروژه به عمل آوردند ضمن اینکه در طول اجرای پروژه مسئولان کاملا عملیات ما را پیگیری و رصد می‌کردند.

خوشبختانه در تاریخ 12/ 3/ 92 سیستم ایمنی در ایستگاه نصب و طبق صورت جلسه کتبی به شرکت گاز استان تهران تحویل داده شد . هم اکنون این ایستگاه مجهز به سیستم ایمنی در برابر زلزله است.

سیستم نصب شده، با حضور کارشناسان شرکت گاز استان تهران در دانشگاه صنعتی شریف - مرکز تحقیقات مهندسی زلزله – تحت شبیه سازی و تست قرار گرفت و مورد تایید قرار گرفت و این موضوع کتبا به ما و شرکت گاز ابلاغ شد.

گفتنی است این سیستم در دانشگاههای داخل و خارج کشور تست و تایید شده است.

در ساخت، طراحی و نصب این سیستم بر روی خط ایستگاه تقلیل فشار گاز، مسئولین و پرسنل شرکت گاز استان تهران کمک‌های بسیاری کردند تا اشکالات مورد نظر مرتفع گردد و از ارائه اطلاعات فنی به هیچ وجه دریغ نکردند. از ابتدای پروژه تا انتها راهنمای ما بودند تا پروژه با موفقیت به سرانجام رسید.

هم اکنون با توجه به گذشت دوره آزمایشی شش ماهه که مطابق نظر کمیته فنی گاز باید سپری می‌شد با توجه به عدم وجود تحریکات کاذب یا قطع کردن‌های بی‌مورد ، سیستم خوشبختانه مورد تایید مسئولان قرار گرفته، هم‌اکنون در حال سیر مراحل اخذ استاندارد و ترویج و تعمیم این سیستم در سطح کشور هستیم.

در جلسه‌ای که در تاریخ 27/5/92 در هیئت مدیره شرکت ملی گاز در خصوص مسائل فنی و ارائه عملکرد این سیستم داشتیم مسئولان محترم به انحصاری بودن این سیستم در کشور اذعان داشتند و خوشحالیم به عنوان یک گروه ایرانی به کمک مسئولان گاز کشور موفق به طراحی و نصب این سیستم ایمنی شدیم. طبیعی است با توجه اهمیت ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز و ممنوعیت ورود افراد متفرقه به محدوده های عملیاتی ایستگاه، اگر همکاری مسئولان نبود ما موفق به اجرای این پروژه نمی‌شدیم.