اسلاوين از شوراي آتلانتيک: مذاکرات ژنو شروع خوبي براي معامله با ايران بود/ دکتر مرندي: ايراني ها آمريکا را چندان جدي نديدند

به گزارش سرويس بين‌ الملل باشگاه خبرنگاران، شبکه "سي سي تي وي" از اين تحولات به عنوان تغييري چشمگير ياد و به اين موضوع  اشاره کرد که به دنبال اين مذاکرات،‌ دو طرف از وجود پيشرفت هايي جدي سخن گفتند و حتي حاضر شدند بيانيه اي مشترک ارائه کنند. 

به گزارش اين منبع، روحاني رئيس جمهور جديد ايران اين اميد را ايجاد کرده است که نهايتا توافق هسته اي ايجاد شود. وي در مجمع عمومي سازمان ملل تمايل خود را براي پايان دادن به بن بست هسته اي موجود ابراز کرد. سفر روحاني با اولين تماس تلفني بين روساي جمهوري ايران و آمريکا در بيش از سه دهه گذشته همراه شد.

باربارا اسلاوين عضو ارشد موسسه آتلانتيک، محمد مرندي استاد علوم سياسي دانشگاه تهران و تِنگ جيانکان مدير مرکز کنترل تسليحات در موسسه مطالعات بين الملل چين در گفت و گوي تلويزيوني اين شبکه ديدگاه هاي خود را درباره برنامه هسته اي ايران و امکان هر گونه معامله احتمالي در اين خصوص ابراز کردند. 

باربارا اسلاوين در ابتداي اين بحث واژه دستاورد، براي آنچه رخ داده است، واژه مناسبي نيست. اما از هر نظر مذاکرات ژنو را مي توان يک شروع خوب دانست. در ژنو گفت و گوهاي تکنيکي وجود داشت و من محتاطانه اميدوارم شاهد پيشرفت هايي باشيم.

مرندي درباره اينکه چقدر مي توان به موفقيت اين مذاکرات اميدوار بود، گفت اين امر به آمريکا بستگي دارد. طرف ايراني نشان داده است که مي تواند انعطاف پذير باشد. سوال اين است که آيا آمريکا حاضر است ذهنيات خود و رفتارش با ايران را تغيير دهد يا نه. روحاني مکررا گفت ايران چيزي کمتر از حق کامل خود بر اساس ان پي تي را نمي پذيرد -که شامل غني سازي اورانيوم است. اما به نظر مي رسد طرف آمريکايي بر اين باور است که ايراني ها ناگهان به علت فشار تحريم ها پاي ميز مذاکره آمده اند. اما اين واقعيت ندارد. ايراني ها مدت ها است پاي ميز مذاکره حضور دارند اما آمريکا تا کنون آماده نبوده است واقعيات و حاکميت ايران را بپذيرد. 

باربارا اسلاوين گفت من تا حدي با آقاي مرندي در خصوص تاثير تحريم ها مخالف هستم. به نظر من تحريم ها فاکتور مهمي در انتخاب روحاني بوده است. اما در خصوص پذيرفتن حق غني سازي، من فکر مي کنم آمريکا مي تواند اين مسئله را بپذيرد اما تحت شرايط مشخصي که سطح غني سازي و ذخيره اورانيومي را که ايران مي تواند داشته باشد معين مي کند. همچنين اين کار بايد با بازرسي هاي سرزده بازرسان بين المللي همراه باشد. اگر ايران اين شرايط را بتواند بپذيرد، آنگاه ظرفيت خوبي براي يک معامله وجود خواهد داشت.

مرندي گفت اگر آمريکايي ها آماده پذيرش چنين مسئله اي باشند، براي ايران هم قابل قبول خواهد بود. شايد در کوتاه مدت يا ميان مدت ايراني ها براي مثال ، درخصوص برخي از اين مسائل انعطاف داشته باشند اما در بلندمدت براي ايران قابل قبول نيست. زيرا ايراني ها مشخصا گفته اند  تهران چيزي کمتر از ان پي تي را قبول نمي کند. 

وي تاکيد کرد ايران تحت تاثير تحريم ها قرار نگرفته است و اين آمريکا است که امروز با توجه به اوضاع سوريه در شرايط بدتري قرار دارد.

تنگ جيانکان با توجه به اينکه چين نيز بخشي از گروه پنج بعلاوه يک بوده است، درباره شرايط فعلي مذاکرات ايران گفت آنچه مي بينيم ادامه مذاکراتي که است که بين قدرت هاي بزرگ و ايران جريان داشته است. فکر مي کنم اوباما به دنبال آن است که ميراثي عمده براي دوره رياست جمهوري اش باقي بگذارد. 

باربارا اسلاوين در ادامه اين گفتگو، اظهار داشت اين يک روند طولاني است. همانطور که مي دانيد آمريکا و ايران چند دهه فرصت هاي پيش آمده براي بهبود روابط را از دست داده اند. اوباما واقعا با تمايل بهبود روابط با ايران روي کار آمده است. اما امروز فرصتي ديگر پيش آمده است و به نظر مي رسد مذاکره کنندگان جدي در هر دو طرف وجود دارد. به اين علت من امروز به اين مسئله خوشبين تر هستم. اما در اين روند به مصالحه هاي مهمي در هر دو طرف نياز است تا معامله اي شکل بگيرد.

وي درباره موضع گيري هاي اسرائيل درباره برنامه هسته اي ايران، گفت از نظر من براي برنامه هسته اي ايران راه حل نظامي وجود ندارد. زمان زيادي سپري شده است و ايران زيرساخت هاي هسته اي گسترده اي دارد و دانشمندان متعددي دارد که دانش هسته اي فراواني درباره غني سازي و سانتريفوژها دارند از اين رو در اين نقطه گزينه نظامي ديگر نمي تواند در دستور کار باشد. سوال اين است که در اينجا چه نوع معامله اي دست يافتني است و آيا آمريکا به سياست هاي خود در محدود کردن ايران و تحريم ها ادامه مي دهد يا نه. من اميدوارم معامله اي شکل گيرد.

مرندي درباره اينکه آيا ايران با دنبال کردن مذاکرات به دنبال فرصت فراهم کردن براي خود است، گفت ايراني ها هيچ گاه به دنبال فرصت فراهم کردن براي خود نبوده اند. ايراني ها در اين مدت آمريکا را چندان جدي نديدند. زماني که اوباما به قدرت رسيد و آن نامه ها را براي ايران فرستاد، همزمان دولت آمريکا به دنبال اعمال تحريم هاي تازه عليه ايران بود و اين را اسناد ويکي ليکس نشان مي دهد. اوباما تلفني با روحاني صحبت کرد اما روز بعد در ديدار با نتانياهو بار ديگر تکرار کرد همه گزينه ها در دستورکار قرار دارد. اکثر ايراني ها اين را توهين تلقي کردند زيرا فقط يک روز از اين تماس تلفني گذشته بود. اين نوع رفتارها موثر نيستند. ايران عزم لازم را دارد و در طرف آمريکايي هم ما مي دانيم که افرادي خواهان تغييراتي در اوضاع موجود هستند. دو مشکل وجود دارد. يکي  اينکه در ايران درباره صداقت آمريکا براي تغييرات، ترديد وجود دارد و دوم اينکه اگر دولت آمريکا فرضا با برداشته شدن تحريم ها موافقت کند، چطور مي تواند کنگره را به اين کار متقاعد سازد.

باربارا اسلاوين در انتقاد از سخنان مرندي گفت : تحريم هاي ايران بلافاصله پس از روي کار آمدن اوباما نبود و مسئله ديگر اين است که   آمريکا چقدر مي تواند به موضع واحد ايران درباره يک مصالحه اطمينان داشته باشد.

مرندي در عين حال بار ديگر تاکيد کرد اسناد ويکي ليکس نشان مي دهد بلافاصله پس از روي کار آمدن اوباما اين اتفاق افتاده بود. 

تنگ جيانکان در پايان اين گفتگو اظهار داشت اين عرصه بايد عرصه دستيابي به راه حلي نهايي براي مسئله هسته اي ايران باشد و اينکه تهران با تعليق غني سازي بيست درصدي و شفاف سازي بيشتر موافقت کند.