اهواز/
توان داخلي در ساخت دکل حفاری خشکی چقدر است؟
اهمیت بومی‌سازی و خودکفایی به ویژه در سال‌های تحریم و فشارهای اقتصادی حاکم بر صنعت، به حدی است که هر بخش و صنعتی در ایران می‌کوشد به آن دست یابد و در این راستا از هیچ کوششی دریغ نکند. در صنعت نفت و حفاری نیز طراحي و ساخت دکل‌هاي جديد حفاري به عنوان تجهیزی مهم و استراتژیک به‌منظور توسعه ناوگان حفاري و صنعت نفت از اهمیت زیادی برخوردار است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران خوزستان، در حال حاضر 67 دستگاه دکل حفاری خشکی شامل ملکی و استیجاری در شرکت ملی حفاری وجود دارد. این شرکت براساس اهداف خود در برنامه پنجم بنا دارد که تعداد دستگاه‌های حفاری خود را به 90 دستگاه برساند که این مساله جز با خرید و یا ساخت این دستگاه‌ها امکان‌پذیر نیست.
در سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی در زمینه بومی‌سازی دستگاه دکل حفاری انجام شده که برای تحقق و توسعه این امر نیاز به تامین اعتبار و همکاری مراکز علمی- دانشگاهی و سازندگان است.
در این‌باره حبیب‌الله اعتماد، معاون پژوهش و ساخت کالا شرکت ملی حفاری ایران اظهارکرد: برای ساخت دکل در مرحله سفارش گرفتن، مطالعه و امکان‌سنجی هستیم. اگر منظور از ساخت دکل و بومی‌سازی آن، ساخت 100 درصدی آن با تمام اجزا است، نه‌چنین چیزی در کشور نبوده است.
وی افزود: این‌که سازه دکل و برخی قسمت‌های آن توسط برخی شرکت‌های ایرانی ساخته شده، درست است اما این‌که یک دکل از کف تا بالای آن در ایران ساخته شود، هنوز چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.
اعتماد تصریح‌کرد: این‌که ما ادعا کنیم یک شرکت ایرانی 100 درصد یک دکل را ساخته است، ادعایی دروغ است و این واقعه اتفاق نیاقتاده است. فکر می‌کنم سازه دکل 100 درصد در ایران ساخته شده اما بقیه اجزا و تجهیزات آن در ایران ساخته نشده است.
وی عنوان‌کرد: در حال حاضر باید مطالعات و امکان‌سنجی صورت بگیرد تا سال‌های آینده مثلا چهار، پنج سال دیگر شاهد تحقق اهداف مورد نظر در ساخت دکل باشیم. مثلا هر سال درصدهایی را برای ساخت دکل هدف‌گذاری کنیم و از 20 درصد شروع کنیم و در سال‌های بعد به 80 یا 90 و شاید 100 درصد بومی‌سازی برسیم.
معاون پژوهش و ساخت کالا شرکت ملی حفاری ایران ادامه‌داد: قطعا با بومی‌سازی دکل اشتغالزایی بزرگی در این صنعت ایجاد می‌شود و به نوعی نیاز ما را به دکل خارجی کم می‌کند و از سوي ديگر کاهش هزینه را به دنبال دارد و یک برند ایرانی نصیب ایران می‌شود اما ما نباید شعارزده برخورد کنیم. شاید در یک دوره پنج ساله به بومی‌سازی یک دستگاه حفاری نزدیک شویم.
همچنین در این‌باره علی کرانی، رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان گفت: همه جای دنیا این‌طور است و قرار نیست 100 درصد یک کالا در یک کشور بومی‌سازی شود؛ حتی در امریکا ساخت بخشی از کالاها به کشورهای ديگر واگذار می‌شود که پای آن‌ها ارزان‌تر درآید. قطعا ساخت دکل خشکی در کشور و حتی در خوزستان هم امکان‌پذیر است. مطمئنا دانشگاه در کنار تولیدکننده خوزستانی به‌راحتی می‌تواند دکل خشکی را بسازد و این مساله اغراق نیست.
وی در خصوص اظهارنظر برخی که می‌گویند توان ساخت دکل خشکی در ایران وجود ندارد، افزود: شاید برخی به این بهانه که ارز را هر طور شده به خارج بدهند و کالا را وارد کنند، این را می‌گویند. مطمئن باشيد برای ساخت دکل اقداماتی شده و توانمندی هست و این توانمندی چه در ایران و چه در خوزستان وجود دارد و من بارها گفتم امکان ساخت حداقل 70 درصد دکل در استان وجود دارد.
کرانی تصریح‌کرد: اگر نمی‌گوییم 100 درصد، زيرا ممکن است دکل یک ژنراتور بخواهد که اگر واردش کنیم هزینه کمتری برای ما به دنبال داشته باشد؛ یعنی واردات به‌صرفه‌تر از بومی‌سازی باشد.
رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان عنوان‌کرد: توانایی ساخت دكل را داریم اما گاهی اوقات از نظر اقتصادی بهتر است بخشی از کالا را وارد و بخشی را بومی‌سازی کنيم و این امری طبیعی است و همه جای دنیا این کار را می‌کنند.
اولین دکل حفاری خشکی در ایران در سال 83 تحت عنوان دکل 83 فتح توسط شرکت ملی حفاری و سازندگان ایرانی بومی‌سازی شد و پس از آن نیز دکل‌های دیگری تحت عناوین دکل 86، 87، 35 و 36 با میزان بالای 50 درصد بومی‌سازی و ساخته شدند.
قرار است در سال‌جاری نیز دکل حفاری خشکی به نام‌های 72 و 73 با همکاری جهاددانشگاهی علم و صنعت تهران و یک دکل در خوزستان ساخته شود که با بهره‌برداری از این سه دکل تعداد دکل‌های حفاری خشکی بومی‌سازی شده به هشت دستگاه خواهد رسید.
البته شاید بومی‌سازی و ساخت هر تجهیزی به دلیل بالابودن هزینه‌های ساخت، به نفع کشور نباشد و اگر برخی کالاها وارد شوند، به صرفه‌تر از ساخت داخل باشد اما چه لزومی دارد وقتی توان ساخت در داخل وجود دارد، در ساخت و بومی‌سازی کالایی به بهانه نبود اعتبار خودداری و ارز و سرمایه را صرف وارداتی نه‌چندان با کیفیت کرد و اشغال‌زایی و ارزآوری آن نصیب دیگر کشورها شود./س
در سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی در زمینه بومی‌سازی دستگاه دکل حفاری انجام شده که برای تحقق و توسعه این امر نیاز به تامین اعتبار و همکاری مراکز علمی- دانشگاهی و سازندگان است.
در این‌باره حبیب‌الله اعتماد، معاون پژوهش و ساخت کالا شرکت ملی حفاری ایران اظهارکرد: برای ساخت دکل در مرحله سفارش گرفتن، مطالعه و امکان‌سنجی هستیم. اگر منظور از ساخت دکل و بومی‌سازی آن، ساخت 100 درصدی آن با تمام اجزا است، نه‌چنین چیزی در کشور نبوده است.
وی افزود: این‌که سازه دکل و برخی قسمت‌های آن توسط برخی شرکت‌های ایرانی ساخته شده، درست است اما این‌که یک دکل از کف تا بالای آن در ایران ساخته شود، هنوز چنین چیزی اتفاق نیفتاده است.
اعتماد تصریح‌کرد: این‌که ما ادعا کنیم یک شرکت ایرانی 100 درصد یک دکل را ساخته است، ادعایی دروغ است و این واقعه اتفاق نیاقتاده است. فکر می‌کنم سازه دکل 100 درصد در ایران ساخته شده اما بقیه اجزا و تجهیزات آن در ایران ساخته نشده است.
وی عنوان‌کرد: در حال حاضر باید مطالعات و امکان‌سنجی صورت بگیرد تا سال‌های آینده مثلا چهار، پنج سال دیگر شاهد تحقق اهداف مورد نظر در ساخت دکل باشیم. مثلا هر سال درصدهایی را برای ساخت دکل هدف‌گذاری کنیم و از 20 درصد شروع کنیم و در سال‌های بعد به 80 یا 90 و شاید 100 درصد بومی‌سازی برسیم.
معاون پژوهش و ساخت کالا شرکت ملی حفاری ایران ادامه‌داد: قطعا با بومی‌سازی دکل اشتغالزایی بزرگی در این صنعت ایجاد می‌شود و به نوعی نیاز ما را به دکل خارجی کم می‌کند و از سوي ديگر کاهش هزینه را به دنبال دارد و یک برند ایرانی نصیب ایران می‌شود اما ما نباید شعارزده برخورد کنیم. شاید در یک دوره پنج ساله به بومی‌سازی یک دستگاه حفاری نزدیک شویم.
همچنین در این‌باره علی کرانی، رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان گفت: همه جای دنیا این‌طور است و قرار نیست 100 درصد یک کالا در یک کشور بومی‌سازی شود؛ حتی در امریکا ساخت بخشی از کالاها به کشورهای ديگر واگذار می‌شود که پای آن‌ها ارزان‌تر درآید. قطعا ساخت دکل خشکی در کشور و حتی در خوزستان هم امکان‌پذیر است. مطمئنا دانشگاه در کنار تولیدکننده خوزستانی به‌راحتی می‌تواند دکل خشکی را بسازد و این مساله اغراق نیست.
وی در خصوص اظهارنظر برخی که می‌گویند توان ساخت دکل خشکی در ایران وجود ندارد، افزود: شاید برخی به این بهانه که ارز را هر طور شده به خارج بدهند و کالا را وارد کنند، این را می‌گویند. مطمئن باشيد برای ساخت دکل اقداماتی شده و توانمندی هست و این توانمندی چه در ایران و چه در خوزستان وجود دارد و من بارها گفتم امکان ساخت حداقل 70 درصد دکل در استان وجود دارد.
کرانی تصریح‌کرد: اگر نمی‌گوییم 100 درصد، زيرا ممکن است دکل یک ژنراتور بخواهد که اگر واردش کنیم هزینه کمتری برای ما به دنبال داشته باشد؛ یعنی واردات به‌صرفه‌تر از بومی‌سازی باشد.
رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان عنوان‌کرد: توانایی ساخت دكل را داریم اما گاهی اوقات از نظر اقتصادی بهتر است بخشی از کالا را وارد و بخشی را بومی‌سازی کنيم و این امری طبیعی است و همه جای دنیا این کار را می‌کنند.
اولین دکل حفاری خشکی در ایران در سال 83 تحت عنوان دکل 83 فتح توسط شرکت ملی حفاری و سازندگان ایرانی بومی‌سازی شد و پس از آن نیز دکل‌های دیگری تحت عناوین دکل 86، 87، 35 و 36 با میزان بالای 50 درصد بومی‌سازی و ساخته شدند.
قرار است در سال‌جاری نیز دکل حفاری خشکی به نام‌های 72 و 73 با همکاری جهاددانشگاهی علم و صنعت تهران و یک دکل در خوزستان ساخته شود که با بهره‌برداری از این سه دکل تعداد دکل‌های حفاری خشکی بومی‌سازی شده به هشت دستگاه خواهد رسید.
البته شاید بومی‌سازی و ساخت هر تجهیزی به دلیل بالابودن هزینه‌های ساخت، به نفع کشور نباشد و اگر برخی کالاها وارد شوند، به صرفه‌تر از ساخت داخل باشد اما چه لزومی دارد وقتی توان ساخت در داخل وجود دارد، در ساخت و بومی‌سازی کالایی به بهانه نبود اعتبار خودداری و ارز و سرمایه را صرف وارداتی نه‌چندان با کیفیت کرد و اشغال‌زایی و ارزآوری آن نصیب دیگر کشورها شود./س
