به گزارش
مجله شبانه باشگاه
خبرنگاران، آيا فردي را سراغ داريد که با وجود رشد در يک محيط نه چندان مناسب (مثلا در خانواده هاي آشفته، مدارس شلوغ و کم امکانات، جوامعي با ميزان بيکاري بالا و فرصت هاي شغلي اندک و ...) به موفقيت هاي بزرگي در زندگي خود دست يافته باشد؟
يا برعکس، افرادي که با وجود در اختيار داشتن امکانات مناسب و برخورداري از شرايط ايده آل، موفقيت هاي کمي را در زندگي تجربه کرده اند؟اما بدنيست بدانيد که براي مشکلات و سختي هايي که ممکن است در زندگي همه ما وجود داشته باشد، قدرت پيشگويي کننده اي وجود ندارد؛ بلکه اين خودمان هستيم که اين قدرت را براي آنان قائل مي شويم.
در واقع اين قدرت از درون خود ما سرچشمه مي گيرد و با يکي از ويژگي هاي مهم رواني به نام «تاب آوري» ارتباط پيدا مي کند.
تاب آوري چيست؟«سپيده دانايي» نوشت: تاب آوري ظرفيت گذشتن از دشواري پايدار و ترميم خويشتن است. اين ظرفيت مي تواند به فرد کمک کند پيروزمندانه از رويدادهاي ناگوار زندگي بگذرد و با وجود قرار گرفتن در معرض تنش هاي شديد، شايستگي هاي اجتماعي، تحصيلي و شغلي خود را ارتقا ببخشد. حال ببينيم افراد تاب آور چه ويژگي هايي دارند که آن ها را از ديگران متمايز مي کند؟
ويژگي هاي افراد تاب آورپژوهش هاي متعدد شماري از ويژگي هاي مربوط به تاب آوري را گزارش کرده اند. مهم ترين اين ويژگي ها عبارت است از:
۱ - احساس ارزشمندي:پذيرفتن خود به عنوان فردي ارزشمند، احترام قائل شدن براي خود و توانايي ها، سعي در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آن ها و از طرف ديگر شناخت نقاط ضعف و کتمان نکردن آن ها از ويژگي هاي افراد تاب آور است.
۲ - مهارت در حل مسئله:افراد تاب آور ذهنيتي تحليلي - انتقادي نسبت به توانايي هاي خود و شرايط موجود دارند، در مقابل شرايط مختلف انعطاف پذيرند و توانايي شگفت انگيزي در پيدا کردن راه حل هاي مختلف درباره يک موقعيت يا مسئله خاص دارند.
۳ - مهارت هاي اجتماعي:افراد تاب آور مهارت هاي ارتباط با ديگران را خيلي خوب آموخته اند. آن ها مي توانند در شرايط سخت هم شوخ طبعي خودشان را حفظ کنند، با ديگران صميمي شوند و در مواقع بحراني از حمايت اجتماعي ديگران بهره ببرند، ضمن اين که مي توانند سنگ صبور خوبي باشند.
۴ - خوش بيني:اعتقاد راسخ به اين که آينده مي تواند بهتر باشد و احساس اميد و هدفمندي، از ويژگي هاي ديگر افراد تاب آور است. اين افراد باور دارند که مي توانند زندگي و آينده خود را کنترل کنند.
۵ - همدلي:افراد تاب آور توانايي برقراري رابطه توأم با احترام متقابل با ديگران را نيز دارند.
گام هايي براي افزايش تاب آوريهمه ما با تاب آوري ذاتي و با ظرفيت هايي براي بهبود ويژگي هايي که عمدتا در افراد تاب آور ديده مي شود، متولد مي شويم اما چطور مي توانيم ميزان تاب آوري خود را تقويت کنيم؟
گام نخست: پرورش مهارت حل مسئلهافراد تاب آور اين جمله را خوب دريافته اند که «زهري که مرا نکشد، قوي ترم مي کند.»
آن ها در مقابل شرايط مختلف انعطاف پذيرند و تخيل شگفت انگيزي درباره راه حل هاي احتمالي دارند. دستيابي به اين ويژگي ها نيز از طريق يادگيري و پرورش مهارت حل مسئله امکان پذير است.
گام دوم: پرورش مهارت هاي اجتماعيهمان طور که گفته شد، افرادي که تاب آوري بالايي دارند، مهارت هاي ارتباط با ديگران را خيلي خوب آموخته اند و از آن ها بهره مي جويند. براي افزايش تاب آوري خود لازم است اين مهارت ها را فرا بگيريد و به نحو شايسته از آن ها استفاده کنيد. مهم ترين اين مهارت ها عبارت است از:
الف - شوخ طبعيشوخ طبعي در بسياري موقعيت ها، سبب مي شود فشار رواني ناشي از موقعيت کاهش يابد و راحت تر بتوانيد با آن کنار بياييد. البته افراد تاب آور مي دانند همه سبک هاي شوخ طبعي مفيد نيست. شوخ طبعي «پرخاشگرانه» (مثل مسخره کردن ديگران) و «خودشکنانه» (مثل دلقک بازي براي خنداندن ديگران) اوضاع را بدتر مي کند.
ب- گوش دادن فعالانهفردي که فعالانه گوش مي دهد، ۴ ويژگي دارد:
۱ - انگيزه گوش دادن دارد، يعني مايل است حرف هاي ديگران را گوش دهد.
۲ - به حرف هاي ديگران توجه مي کند و با همه وجود به آن ها گوش مي دهد، مثلا به موقع تماس چشمي برقرار مي کند.
۳ - همدلي مي کند، يعني دوست دارد دقيقا بداند طرف مقابل چه احساسي دارد تا در احساسش شريک شود.
۴ - انعطاف پذير است، يعني مي داند در مقابل افراد گوناگون و در موقعيت هاي مختلف چطور برخورد کند.
ج- استفاده از حمايت اجتماعيافراد تاب آور از حمايت دوستان و آشنايان خود، موقع رو به رو شدن با مشکلات، استفاده مي کنند. اگر مي خواهيد مثل آن ها باشيد، بايد ياد بگيريد به موقع کمک بخواهيد.
گام سوم: نگاه رو به آيندهافراد تاب آور اسير گذشته خود نيستند. آن ها نگاه مثبتي به آينده دارند و براي رسيدن به آينده دلخواهشان هم انگيزه و هم انرژي دارند. براي تقويت مهارت آينده نگري بايد چندين مهارت را در خودتان پرورش دهيد.
الف- درست به هدف بزنيدهدف هاي خود را درست انتخاب کنيد. هدف هاي خوب؛ هدف هاي کوچک، لقمه لقمه شده، کوتاه مدت، دقيق، واقع گرايانه و در عين حال چالش برانگيزند.
ب- با معنا باشيد:با خود خلوت کنيد و ببينيد واقعا معناي زندگي تان چيست؟!
ج- با انگيزه باشيد:سعي کنيد به علت هاي بي انگيزه بودن خود پي ببريد، اگر افسرده هستيد، افسردگي تان را درمان کنيد. به هر حال سعي کنيد ريشه بي انگيزگي را بخشکانيد. /خراسان
سالم و‌تن درست ، پیروز و سربلند باشید