به گزارش خبرنگار حقوقي قضايي باشگاه خبرنگاران،شهادت کذب از جمله جرایم علیه اجرای عدالت قضایی و از موانع عدالت قضایی می‌باشد.

 شاهد که به دادگاه مراجعه مي‌كند با اداء شهادت کذب نزد مقامات رسمی دادگاه موجبات تضییع حقوق افراد و جامعه را فراهم می‌نماید جدا از اینکه شهادت بنحو کذب از نظر شرعی حرام و اخلاقی مذموم است.

از قدیم‌الایام تاکنون عمل مذکور جرم‌انگاری شده و مجازات‌هایی بر آن تعیین شده است، لذا " محمد جعفر نعناکار" کارشناس ارشد حقـوق بین‌الملل و وکيل دادگستري به تمام سوالات باشگاه خبرنگاران در اين زمينه پاسخ داده كه در ادامه مي‌خوانيد.

 *باشگاه خبرنگاران: شهادت در دادگاه چه معنايي دارد؟

**نعناكار: همانگونه که مي‌دانيد طبق ماده 1258 قانون مدني ادله اثبات دعوي به 5 بخش تقسيم مي شود که عبارتند از اسناد، اقرار، سوگند، شهادت و امارات، شهادت خبري است که نه به نفع خود و نه به ضرر خبر دهنده است بلکه به نفع و ضرر ديگران است و از اين بابت با ادعا و اقرار متفاوت مي باشد.

 
*باشگاه خبرنگاران: ادله اثبات دعوي در ارتباط با اصل شهادت چيست؟
 
**نعناكار: طبق قانون آئين دادرسي مدني در خصوص ادله اثبات دعوي در خصوص دعاوي مدني که مي‌توان به اصل شهادت يا همان گواهي استناد جست عبارتند از: اصل طلاق و اقسام آن و رجوع در طلاق و نيز دعاوي غير مالي از قبيل مسلمان بودن ، بلوغ ، جرح و تعديل، عفو از قصاص ، وکالت ،‌وصيت که گواهي دو مرد کفایت می‌کند و همچنين دعاوي مالي يا آنچه که مقصود از آن مال مي‌باشد از قبيل دِ‌ين ، ثمن مبيع ، معاملات ، وقف ، اجاره ، وصيت به نفع مدعي، غصب، جنايات‌خطائي و شبه عمد که موجب ديه است با گواهي دو مرد يا يک مرد و دو زن اثبات‌پذیر است و در خصوص دعاوي که اطلاع بر آنها معمولاً دراختيار زنان است ازقبيل ولادت ، رضاع، بکارت ، عيوب دروني زنان با گواهي چهار زن، دو مرد يا يک مرد‌و دو زن کفایت می‌نماید.
 
بايد دانست قبل از اداي گواهي، دادگاه حرمت گواهي کذب و مسؤوليت مدني آن و مجازاتي که براي آن مقرر شده است را به گواه خاطر نشان‌مي‌سازد. گواهان قبل از اداي گواهي نام و نام‌خانوادگي، شغل، سن و محل اقامت خود را اظهار و سوگند ياد مي‌کنند که تمام حقيقت را گفته و غير از‌حقيقت چيزي اظهار ننمايند.

*باشگاه خبرنگاران: شاهد در دادگاه مي‌بايست داشته باشد؟
 
**نعناكار:  البته بديهي است که تشخيص ارزش و تأثير گواهي با دادگاه خواهد بود. لذا طبق ماده 155 قانون آئيين دادرسي کيفري شاهد بايد داراي شرايطي باشد که اين شرايط عبارتنمد از بلوغ، عقل، ايمان؛ طهارت مولد، عدالت، عدم انتقاد شخصي براي شهادت يا رفع ضرر از وي، عدم وجود دشمني‌ دنيوي بين شاهد و طرفين دعوي و عدم اشتغال به تكدي و ولگردي.

*باشگاه خبرنگاران: مجازات شاهد دروغگو جيست؟
 
**نعناكار: حال در خصوص شهادت کذب و مجازات‌هاي آن بايد عنوان نمود که مجازات جرم شهادت دروغ زماني متصور است که اداي شهادت در دادگاه صالح و نزد مقامات رسمي صورت پذيرفته باشد. همچنين اين جرم جزء جرايم مطلق و عمدي است و در صورتي که شاهد به صورت اشتباه به بيان شهادت پرداخته باشد مشمول مجازات نخواهد شد.
 
 بايد توجه داشت که در صورتي که بتوان شهادت کذب را در دادگاه صالح اثبات نمود به تبع آن حکمي که بر اساس شهادت شهود صادر گرديده است از اعتبار ساقط مي‌شود و در صورتي که محکوم به در زمان صدور راي موجود باشد بايد مسترد شود و اگر موجود نباشد شهود بايد جبران خسارت نمايند. همچنين مجازات شهادت کذب مي‌تواند سه ماه و يک روز تا دو سال حبس و يا يک ميليون و پانصد هزار تا دوازده ميليون ريال جزاي نقدي باشد.

*باشگاه خبرنگاران: راهکارهاي مقابله با شاهد دروغگو کدام است؟

 
**نعناكار: در خصوص مقابله با شهادت کذب و راه‌های مقابله با آن باید اینگونه بیان نمود که برای جلوگیری از این عمل مذموم و ناشایست می‌بایست در حوزه‌های مختلفی سرمایه گذاری نمود، تربیت حسنه فرزندان از بدو کودکی، راهکارهای جامعه شناختی، ارتقاء بهداشت حقوقی، اطلاع رسانی از مجازات‌ها و اثرات مخرب شهادت دروغ، ترویج راست‌گویی و تخصصی نمودن اخذ شهادت از شهود معرفی شده در دادگاه، ارتقاء علوم و فنون نوین پلیسی و مانند آن بخشی از راهکار هایی است که می‌تواند جلوی بخشی از شهادت‌های دروغ را بگیرد.

 البته باید توجه كنيم در جامعه ما به علت نوع فرهنگ، آداب و رسوم و دیدگاه مکتبی و دینی شهادت دروغ در حداقل ممکن است هرچند که گهگاه شاهد اینچنین شهادت‌هایی نیز هستیم اما این وضع به هبچ عنوان نشان دهنده ضعف سیستماتیک نیست بلکه باید کوشید وضعیت سلامت حقوقی را ارتقاء بخشید و این امر به جزء همکاری متخصصین، مسئولین و نهادهای فرهنگی امکان پذیر نخواهد بود.

گفتگو: زهرا اسماعيلي مطلق

انتهاي پيام/