بلوغ یا رشد جسمی و تغییرات همراه آن

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک ، در آغاز نوجوانی، کودکان بیش تر به دوره سریعی از رشد جسمانی (جهش) گام می گذارند و صفات ثانویه جنسی در آن ها بروز می کند.این تغییرات در دوره ای تقریبا دو ساله رخ می دهد و با بلوغ جنسی به اوج خود می رسد.نشانه بلوغ شروع قاعدگی در دختران و احتلام در پسران می باشد که معمولا در دختران از سن 9 - 12 سالگی و در پسران دو سال دیرتر ظهور می یابد.تا سنین 11 سالگی متوسط قد و وزن دختر و پسر یکسان است و از آن پس دختران پیشی می گیرند و پس از دو سال، پسران جلو می افتند و تا آخر عمر این روند ادامه دارد.البته تفاوت های فردی را نباید از نظر دور داشت، چه بسا بعضی از پسران زودتر از دختران بالغ شوند.آب و هوا و مناطق جغرافیایی و نوع تغذیه در سرعت بلوغ اثر می گذارد..تغییر در اندازه بدن: در دوران 3 تا 4 ساله بلوغ، قریب 20 - 30 کیلو گرم به وزن و 20 30 سانتی متر به قد نوجوان اضافه می گردد.در این دوران به طور کلی، هم اعضای بیرونی متحول و دست خوش تغییر می گردد و هم اعضای درونی..رشدصفات اولیه جنسی: اندام های جنسی که وظیفه تولید مثل را بر عهده دارند دراین دوره رشد می کنند.این تغییرات بر اثر فعالیت غدد هیپوفیز، آدرنال (فوق کلیوی) و غدد جنسی به وجود می آید..رشد صفات ثانویه جنسی: از هنگام بلوغ تفاوت های دختر و پسر کاملا آشکار می گردد و هر قدر بلوغ بیش تر پیشرفت کند این تفاوت ها بیش تر می شود.این صفات عبارت اند از: رشد عمومی مو در بدن، تغییرات پوستی، فعالیت بیش تر غدد چربی، تغییرات صدا که به صورت صدای زیر در دختران و صدای بم در پسران ظاهر می گردد.

به طور خلاصه می توان گفت: نوجوان، چه بخواهد و چه نخواهد، این تغییرات در بدن او رخ می دهد که هر کدام به نوبه خود، شخصیت او را متاثر می کند.هرگونه برداشت غلط و اطلاع نادرست و ناقص از این تغییرات می تواند ضربات جبران ناپذیر را بر نوجوان وارد سازد.بنابراین، والدین موظف اند کودکان خود را از وجود این گونه تغییرات آگاه کنند.

روان شناسی خطرهای بلوغ خودپنداری نامساعد: معمولا نوجوانان این دوره را با خودپنداری نامساعد سپری می کنند; زیرا نسبت به خود، نظر مثبت دارند، ولی به دلیل آن که محیط اجتماعی با آن ها برخورد مناسب ندارد، آن ها را تحقیر می کند و مرتب تغییرات بدنی شان را به تمسخر می گیرد، نوجوانان از هرگونه تشویق و تمجیدی محروم می شوند و این به تدریج، سبب لطمه دیدن آن ها و خودپنداری شان می شود و در این صورت، نسبت به خود نظر منفی پیدا می کنند و عزت نفس خود را از دست می دهند.شکست و ناکامی: رشد سریع بدنی در دوره نوجوانی با کمبود نیرو همراه می شود که در نتیجه به کاهش میزان کار و پیدایش ملالت و خستگی نسبت به هرگونه فعالیت که مستلزم تلاش است، منجر خواهد شد.آماده نبودن برای تغییرات بلوغ: کمتر نوجوانی است که تغییرات دوران بلوغ را از قبل شناخته باشد و چون اطلاع ندارد و یاازنظر روان شناختی آماده این تغییرات نیست، ممکن است ضربه ببیندوگرایش های نامساعدی نسبت به این گونه تغییرات پیدا کند.دلیل این موضوع گاهی مربوط به والدین است و گاهی مربوط به مدرسه که سؤال از این مسائل را برای نوجوان قبیح می دانند.انحراف در نضج و نمو جنسی: ممکن است بلوغ به شکل زودرس ویا دیررس ظاهر شودکه درهردوصورت، موجب نگرانی و ناراحتی نوجوان می شود; زیرا به

پذیرش اجتماعی اولطمه می زند و منجر به طرد یاکناره گیری اوازهم سالان می گردد. (13)

تغییرات همگانی دوران بلوغ الف - انزواطلبی: نوجوان با رسیدن به بلوغ، از خانواده و هم سالان منزوی می شود و بیش تر اوقات با آن ها نزاع دارد و به این می اندیشد که چرا اطرافیان او را درک نمی کنند.خستگی و ملامت: نوجوان از مدرسه و فعالیت های اجتماعی و زندگی - به طور کلی - خسته و ملول می شود و در نتیجه، تا می تواند کم کاری می کند; مثلا بعضی از آن هامی گویند: ذهنم نمی کشد درس بخوانم.تعارض و ستیزه جویی اجتماعی: نوجوان غالبا ناهمکار، ناموافق و متعارض یا ستیزه جو می شود و به تدریج، با پیشرفت بلوغ، این حالت کاهش می یابد و نوجوان به دوستی و همکاری و آزادمنشی علاقه مند می گردد.احساسات تند و بدخلقی: قهر، خشم، میل به فریاد زدن و مانند آن ازخصایص این دوره است.نوجوانی باغم، اضطراب وزودرنجی همراه است و نوجوان با بهانه های کوچکی مثل نوع غذا، ساعت خواب و نحوه رفتار دیگران پرخاشگری می کند و فریاد می زند.فقدان اعتماد به نفس: در حال بلوغ، نوجوان اعتماد به نفس خود را از دست می دهد، نسبت به خود بی اعتماد می شود و از شکست می ترسد.دلیل این موضوع ضعف مقاومت بدن و انتقاد مدام بزرگ سالان است.بنابراین، بیش تر پسران و دختران این دوره را با ابتلا به عقده حقارت پشت سر می گذارند.حیا و عفت افراطی: گاهی تغییرات دوران بلوغ سبب می شود بعضی از نوجوانان حیا و عفت افراطی پیدا کنند; زیرا از این می ترسد که دیگران متوجه تغییرات بدنی او شوند و نظر نامساعد نسبت به او پیدا کنند. (14) یکی از علایم علاقه نوجوان به جنس مخالف نیز همین حیا و عفت دانسته شده است که وقتی به جنس مخالف می رسد سر به زیر می اندازد./س