تب چیست؟

به گزارش سرویس علمی، پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ تب از علائم بیماری بوده و حالتی است که در آن دمای بدن جانوران خون‌گرم از مقدار طبیعی آن بیش‌تر شده و نقطه ثبت دمایی در مغز (set-point) جابجا می‌شود. تب نشانهٔ مبارزهٔ بدن در برابر عوامل بیماری‌زا است و گاهی نیز پاسخ دمایی دستگاه ایمنی بدن نسبت به عفونت‌های داخلی تلقی می‌شود. در واقع گرمای حاصل از تب مانع از رشد بسیاری از میکروب‌ها می‌شود.

در انسان که دمای متوسط طبیعی بدن ‎۳۷°C است، دمای برابر یا بیش‌تر از ‎۳۸°C (در حالت استراحت) تب محسوب می‌شود. تب بیش از ‎۴۰°C تهدید بزرگی برای جان انسان محسوب می‌شود، چرا که عملکرد آنزیم‌ها و سایر پروتئین‌های بدن را دچار اختلال می‌کند. به تب ‎۳۷٫۵°C تا ‎۳۷٫۹°C تب خفیف گفته می‌شود. ذکر گردید که تب باعث اختلال در فعالیت آنزیمهای بدن می‌شود، آنزیمها کاتالیزور یا کاتالیزگرهایی هستند که در واکنش‌های زیستی و بیولوژیکی حیاتی درون سلول و در بدن مؤثرند. چون این آنزیم‌ها در دمای معینی فعالیت دارند و در دمای بالا از بین می‌روند، تب بالا با از بین بردن این آنزیم‌ها، در واکنش‌های زیستی بدن اختلال ایجاد می‌کند. تشنج از نتایج تب بالاست.

 بنا به این گزارش بهتر است بدانید که تب، بیماری نیست، اما می تواند نشان‌دهنده بیماری در بدن اشخاص باشد. تب نشانه مبارزه بدن در برابر عوامل بیماری‌زا است و گاهی نیز پاسخ دمایی دستگاه ایمنی بدن نسبت به عفونتهای داخلی بدن ایجاد می شود. دمای به دست آمده از طریق دهان و زیر بغل نسبت به دمای به دست آمده از طریق مقعد پایین‌تر هستند. به هنگام اندازه‌گیری دمای بدن از طریق دهان باید در نظر داشت که خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن حداقل 20 دقیقه قبل از اندازه‌گیری، موجب تغییر دمای دهان می‌شود. دمای بدن پس از صرف غذا افزایش می‌یابد. نکته دیگر این است دمای طبیعی افراد نسبت به یکدیگر و حتی نسبت به روزهای مختلف متغیر است. در زن‌ها دمای بدن با توجه به عادت ماهیانه نیز تغییر می‌کند. همچنين، تب مقدار آهن خون را كه ماده ‌اي لازم و حياتي براي بقاي ويروس‌ ها و باكتري ‌هاست، پايين مي ‌آورد. به ‌علاوه، بسياري از ويروس ‌ها و باكتري ‌ها در درجه حرارت بالاي بدن، براي توليد مثل با مشكل روبرو مي‌ شوند، در نتيجه تعداد آنها كاهش مي ‌يابد. بسياري از پزشكان توصيه مي‌ كنند كه به كودكان تب ‌دار داروهايي نظير استامينوفن و ايبوبروفن داده شود. هر دو اين داروها به‌ طور مساوي در كاهش تب مؤثرند، اما داروي ايبوبروفن براي كودكان كمتر از 6 ماه توصيه نمي ‌شود،زيرا اين دارو هرچند كه تب را در عرض يك ساعت پايين مي ‌آورد، ولي مشكلات گوارشي در كودك ايجاد مي‌ كند. به ‌خاطر داشته باشيد كه حتي برخي از داروهاي كم‌ خطر مانند استامينوفن ممكن است در كودك شما عارضه ايجاد كنند. در كودكان بايد با احتياط بسيار به‌ كار رود. حتي در افراد سالم درجه ي حرارت بدن از شخصي به شخص ديگر متفاوت است. درجه ي حرارت بدن حتي در يك كودك در طول روز تغيير مي ‌كند. درجه حرارت بدن در صبحگاه به كمترين حد خود مي ‌رسد و هنگام عصر بالا مي ‌رود. اين تغييرات درجه حرارت بدن، تقليد كننده تغييرات چرخه ي زيستي طبيعي است.                                                                                                                                                                                       

*راه های کاهش دادن تب

حال مهم ترین موضوع بعد از آنکه متوجه شدیم تب داریم آن است که بدانیم چطور آن را پایین بیاوریم:

1-اگر لرز کرده‌اید بهتر است سریعا خود را گرم کنید که بهترین راه رفتن زیر پتو است. اما به یاد داشته باشید اگر لرز بدنتان قطع شد سعی نکنید در حالی که تب دارید زیر پتو بمانید، زیرا این کار باعث می شود که گرما سرجایش بماند و شما هر لحظه احساس کنید حالتان بدتر می شود. با عرق کردن، تب از بین نمی رود، پس به یک ملحفه سبک اکتفا کنید.

 2- لباس سبک و خنک بپوشید. این به آن معناست که حتی اگر فرزند کوچکتان تب کرده است هم لباسهایش را کم کنید و حتی پوشکش را باز کنید.

3-اگر شرایطش مهیا باشد، درازکشیدن در وان آب نسبتا ولرم رو به خنک به مدت نیم ساعت کمکتان می کنند.

 4-آب زیاد و به خصوص خنک بنوشید. آب میوه هایی که شکر ندارند هم موارد خوبی هستند.                                                                                                                                           
5-آرامش خود را حفظ کنید و بدانید که تب برای راحت و بهتر شدن حالتان بوجود می آید و به بدنتان کمک می کند تا با بیماری بجنگند.                                                                                                                                               
6-راه‌های ذکر شده در بالا، برای تب های پایین موثر است و اگر به تب شدید همراه با علائم غیرعادی دچار بودید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید./ح