جاذبه های گردشگری ایلام

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران؛

قلعه سه کَسان:در جنوب غربي دره شهر و بر روي ارتفاعات صخره اي حد فاصل ارتفاعات کبير کوه و دشت دره شهر در بالاترين منطقه قلعه اي بزرگ موجود مي باشد که به نام سه کسان يا سه کسون خوانده مي شود.اين قلعه يکي از بزرگترين و گسترده ترين قلعه هاي دوره ساساني اسلامي در منطقه بوده که دسترسي به آن بسيار مشکل مي باشد.مصالح ساخت آن قلوه سنگ و گچ مي باشد.ديوارها جهت غير قابل دسترس بودن بر روي صخره ها ساخته شده است اين قلعه داراي آب انبار به صورت کنده کاري صخره ها بوده است.
قلعه هزاراني:در امتداد جاده آبدانان-مورموري در ابتداي روستاي هزاراني در بخش شمالي جاده بقايايي قلعه اي بر روي يک تپه طبيعي ديده مي شود.ارتفاع اين تپه حدود 10 متر مي باشد که آثار بجاي مانده معماري آن به صورت يک قلعه بوده که با مصالح سنگ و گچ ساخته شده است پلان بنا به شکل دالانهايي مستطيلي شکل و طويلي است که متاسفانه کاملاً تخريب و به صورت مدفون و نيمه مدفون مشاهده مي شوند و مربوط به دوران ساساني مي باشند.
قلعه سام:محوطه باستاني قلعه سام در شهرستان شيروان چرداول،در نزديکي روستا چم بور از توابع بخش هليلان واقع شده است.اين مجموعه از سه بخش مرتبط به هم در عين حال با فاصله و مستقل شکل گرفته است.اين مجموعه از نظر دوره اي در يک دوره از تاريخ که احتمالاً حد فاصل اوخر دوره پارت ها و اوايل دوره ساساني مي باشد،ايجاد شده است.معماري اين قلعه جنبه نظامي و دفاعي داشته است،زيرا قلعه در صعب العبور ترين بلندي هاي کوه بنا شده است چون طرح و نقشه اي از پيش نداشته،طراح يا معمار برجها،اتاقها و ورودي ها را با توجه به موقعيت طبيعي صخره ها احداث کرده است.بطور کلي معماري قلعه به سبک معماري دوره ساسانيان ساخته شده است.مصالح ساختماني اي که براي ساخت آن مورد استفاده قرار گرفته است عبارتند از:سنگ،گچ،ساروج،ملات،گچ و در بعضي جاها نيز گل بکار رفته است.

پشت قلعه آبدانان:در 5 کيلومتري جنوب شهرستان آبدانان و در ميان روستا پشت قلعه،بر بلندي تپه اي منفرد که رودخانه جاري آبدانان از پاي آن مي گذرد،آثار بناي قلعه اي به چشم مي خورد.مصالح به کار رفته در قلعه قلوه سنگ،گچ و ساروج مي باشد.قلعه مذکور داراي بخشهاي متعددي از جمله باروي قلعه،برجکهاي ديده باني و نگهباني،ورودي قلعه اماکن مسکوني و شاهنشين،تونل و پلکان متعلقه بوده است .با عنايت به شيوه معماري،ساختار،نحوه استفاده از مصالح،اجراي طاقها،مطالعه و بررسي سفالهاي سطحي منطقه و مقايسه بادگير اماکن تاريخي حفاري شده،اين اثر فرهنگي-تاريخي مربوط به دوران ساسانيان است.بناي قلعه روستا پشت قلعه تحت حفاظت اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان است که در سال 1380 به جهت اهميت آن و انجام مطالعات باستانشناسي و حفاظت و مرمت آن در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده است.
قلعه تاريخي چوار(قلا):اين قلعه در 12 کيلومتري غرب شهر چوار و 2 کيلومتري شهر ايلام بر سر راه چوار به نواحي مرزي با کشور عراق واقع شده است.اين قلعه يکي از بزرگترين قلاع منطقه است که بر فراز تپه اي در مسير چوار-مورت تجريان به سمت دهستان چکر بولي و ناحيه مرزي با کشور عراق ايجاد شده است.مواد اصلي بکار رفته در بر پايي آثار بناي قلعه،قلوه سنگ ها و لاشه سنگ هاي محلي و ملات گچ مي باشد.اين بنا جزء قلاع نظامي-مسکوني مي باشد.آثار فرهنگي سطح تپه وسعت و گستردگي بقايايي معماري و نوع مصالح بکار رفته نشان مي دهد که احتمالاً اين بنا متعلق به اواخر دورن تاريخي و اوايل دوره اسلامي است.
قلعه والي ايلام:يکي از بناهاي مهم دوره قاجاريه در شهر ايلام قلعه والي است که توسط غلامرضا خان والي در سال 1326 قمري بر روي تپه اي به نام چغا ميرگ ساخته شده است.اين بنا داراي قسمتهاي متعدد چون حرم سرا،قسمت شاهنشين،اتاق آيينه و زندان در زير زمين مي باشد.مساحت کل قلعه4687 متر مربع و زير بناي قلعه 1464 متر مربع است.قلع داراي سه در ورودي در قسمت شرق-غرب و جنوب است که در اصلي در قسمت جنوبي است و ديگر درها خصوصي بوده است.مصالح بکار رفته در معماري قلعه شامل سنگ،آجر،گچ،کاشي و چوب مي باشد.
قلعه پور اشرف:در 6 کيلومتري ضلع جنوب شرقي شهرستان دره شهر در روستاي شيخ مکان قرار گرفته است.مطابق سنگ نوشته نصب شده بر روي ديوار ورودي قلعه،در سال 1335ه.ق بدستور مير صيد محمد خان پور اشرف در اين منطقه از دره شهر ساخته شده است.بيشترين مصالح بکار رفته در اسکلت بنا،قلوه سنگ و در مواردي از آجر جهت ترئين از جمله سر در ورودي ها و برجستگي ها روي ديوار استفاده شده است. اين قلعه کاربردنظامي-مسکوني داشته و متعلق به دوران قاجار مي باشد و در نوع خود بي نظير مي باشد.
قلعه زينل(زبيده):اين اثر تاريخي در جنوب روستاي الياس آباد چمکلان از توابع شهرستان دره شهر واقه شده است.قلعه زينل همانند ديگر قلاع محدوده زاگرس بر روي تپه اي نسبتاً بلند ساخته شده است.قلعه فعلي يک بناي دوره اسلامي متاخر است که در دوره صفويه ساخته شده و در دوره هاي بعد مورد استفاده حاکمان محلي قرار گرفته است.مصالح بکار رفته در ساخت اين قلعه سنگ و گچ مي باشد.
دژ شيخ مکان:اين دژ در داخل تنگه شيخ مکان در هشت کيلومتري شرق دره شهر و در سمت غربي تنگه،آثاري از يک دژ جالب توجه در دل کوه به چشم مي خورد که از لحاظ مصالح و سبک معماري،نشاني از دوره ساساني دارد.دژ چهار اتاق و تنها يک در ورودي در ضله شمالي دارد.مصالح اصلي دژ قلوه سنگ و گچ است که در انتهاي ديواره دژ با اندودي از گچ پوشيده شده است.
قلعه مير غلام هاشمي(سيکان):قلعه مير غلام هاشمي يکي از بناهاي دوره قاجاريه است که به استناد سنگ نوشته نصب شده بر ديواره ورودي بنا،در سال 1303 ه ق مير غلام هاشمي در روستاي فرخ آباد احداث کرده است.بناي قلعه به سبک دوره ساساني و به شکل چهار ايواني و با مصالحي از سنگ و ملات گچ ساخته شده که در زمان خود کاربرد مسکوني داشته است.پلان بنا مربع شکل مي باشد.اين قلعه در دره سيکان به فاصله 8 کيلومتري شمال غرب شهر دره شهر ساخته شده است.
قلعه هزار در:اين قلعه در شرق شهرستان دره شهر واقع گرديده است که قدمتش به دوره ساساني مي رسد.نماي اصلي اين اثر،طاقهاي هلالي شکل مي باشد.با توجه به ساختار معماري،اثر احتمالاً قلعه يا پادگان نظامي بوده است.مصالح بکار رفته در ساخت اين قلعه شامل سنگهاي تراشيده و قلوه سنگ هايي است که از گچ پخته بعنوان ملات استفاده شده است.
قلعه شياخ(شهاق):اين قلعه در روستاي بردي از توابع بخش زرين آباد قرار دارد و مربوط به دوران ساسانيان مي باشد.قلعه بر روي محدوده اي نسبتاً بلند نسبت به زمينهاي پيراموني قرار گرفته است.مصالح بکار رفته در بنا سنگ و گچ است.
قلعه هره قلوس:اين قلعه باستاني در مسير جاده سرابله به روستاي شباب و در نزديکي روستاي موشکان از توابع شهرستان شيروان چرداول واقع شده است.اين قلعه احتمالاً مربوط به دوره ساساني مي باشد.
قلعه جوق ملکشاهي: اين قلعه مشرف بر سرزمين نسبتاً هموار و در 4 کيلومتري غرب ارکواز ملکشاهي بر فراز تپه اي بلند بنا شده است.نوع معماري و شواهد فرهنگي محدوده قلعه نشان مي دهد که اين قلعه مر بوط به دوران سلاجقه است.
قلعه کنجانچم:اين قلعه در سال 1326 ه ق بنا به دستور غلامرضا خان ابوقداره آخرين والي ايلام ساخته شده و داراي اتاقهاي مرتبط به هم،حمام،برج نگهباني و قسمت مسکوني و ديوانخانه مي باشد و به عنوان قلعه زمستاني والي مورد استفاده قرار مي گرفته است.
قلعه جهانگير آباد:قلعه جهانگير آباد بنايي است متعلق به دوران پهلوي و واليان پشتکوه که توسط خوانين منطقه (ميرهاي هاشمي)در جنوب شهر تاريخي دره شهر و حاشيه روستاي جهانگير آباد ساخته شده است.بنا داراي پلان مربع مستطيل است.مصالح بکار رفته در اين قلعه قلوه سنگهاي رودخانه اي و ملات گچ مي باشد.اين بنا بطور کلي داراي 6 اتاق،2 ايوان و يک راهرو و دو زيرزمين مي باشد.
از ديگر قلعه هاي استان ايلام:قلعه پبر دمي ميمه-قلعه سيس مورموري-قلعه لرغه مورموري-قلعه و محوطه پشته زنجيره-قلعه و و دژ کوه خرمه چرداول-قلعه وازيل-قلعه و کاروانسراي قالوه گلان-قلعه کلک صالح آباد-قلعه کلم-قلعه و حمام تنگ نياز./س