نگاهی به تاريخچه "لهستان"+ تصاویر

به گزارش گروه بين الملل باشگاه خبرنگاران، لهستان (به لهستانی: Polska) کشوری در اروپای خاوری است. جمهوری لهستان کشوری است در مرکز اروپا، شرق آلمان، شمال جمهوری چک، جنوب منطقهٔ کالینینگراد (روسیه)، جنوب غرب لیتوانی و غرب بلاروس و اوکراین.


قوه مجریه این کشور به ترتیب رئیس جمهور، نخست وزیر و هیات وزیران است. رئیس جمهور برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد که حداکثر یک رئیس جمهور می‌تواند دو دوره در این پست خدمت کند.

نام
نام این کشور در بیشتر زبان‌های اروپایی صورتی از پول (Pole) است. در زبان لاتین و برخی زبان‌های اروپای شرقی و خاورمیانه به آن صورتی از «لخ» یا «له» می گویند. لخ یا له از نام قومی می‌آید که حدود بیش از یکهزارسال پیش درسرزمین کنونی لهستان زندگی می‌کرده‌اند و به لخ (lęch) معروف بودند.

به این کشور به لیتوانیایی Lenkija به مجاری Lengyelország به ارمنی Lehastan به ترکی استامبولیpolonia به فارسی لَهستان یا لِهستان و به رومانیایی Lehia می‌گویند.

پرچم لهستان
پرچم لهستان از دو نوار با عرض برابر تشکیل شده‌است که نوار بالایی سفید و نوار پایینی سرخ است. این دو رنگ در قانون اساسی لهستان به عنوان رنگ ملی این کشور آمده‌است.


سفید و سرخ به صورت رسمی در ۱۸۳۱ به عنوان رنگ ملی انتخاب شدند. این انتخاب ریشه‌ی هرالدیک دارد و از نمادهای کشور همسود لهستان لیتوانی که بین سده‌های ۱۶ تا ۱۸ میلادی وجود داشت، برداشته شده‌است.

تاریخ
لهستان بزرگ در سال ۹۶۶ میلادی توسط میزکوی اول بنا نهاده شد که متعلق به خاندان پیاسْت بود. قبایل جنوبی لهستان، لهستان کوچک را تشکیل دادند. دو لهستان در سال ۱۰۴۷ میلادی توسط کازیمیر اول با یکدیگر متحد شدند، لهستان با یک ازدواج سلطنتی در سال ۱۳۸۶ میلادی بین دختر پادشاه لهستان و پسر پادشاه لیتوانی با این کشور ادغام شد. این دولت لهستانی - لیتوانیایی بین قرون ۱۴ تا ۱۶ میلادی به اوج اقتدار خود رسید. این دولت توانست در مقابل قدرت‌های برتر آن زمان مثل شوالیه‌های آلمانی، توتنی‌ها، روس‌ها و ترک‌های عثمانی، موفقیت‌هایی حاصل کند. فقدان یک پادشاهی نیرومند در سده ۱۸ میلادی باعث شد که ابرقدرت‌های آن زمان مثل، روسیه، پروس و اتریش بتوانند، لهستان را سه بار در سالهای ۱۷۷۲، ۱۷۹۲ و ۱۷۹۵ میلادی تجزیه و تقسیم کنند، از آن پس دوران زوال لهستان آغاز شد.

در سال ۱۹۱۸ و با به حکومت رسیدن مارشال یوزف پیلسودسکی (Marshall Józef Piłsudski) لهستان بار دیگر در اروپا عرض اندام کرد، در ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ در لهستان یک نظام جمهوری برقرار گردید. در سال ۱۹۱۹، پیانیست و میهن پرست مشهور، ایگناس پادورسکی (Ignace Paderewski) نخست وزیر لهستان شد.

در سال ۱۹۲۶ پیلسودسکی در یک کودتا قدرت کامل را از آن خود کرد و تا زمان مرگش در ۱۲ می۱۹۳۵ در لهستان یک حکومت دیکتاتوری برقرار نمود. در سال ۱۹۳۹ و پس از جنگ جهانی اول پیمان محرمانهٔ عدم تجاوز بین هیلتر (آلمان) و استالین (شوروی)، موسوم به پیمان مولوتوف - روبین تروپ امضا شد و این دو کشور لهستان را به طور مخفیانه بین خود تقسیم نمودند و با هم قرار گذاشتند که شوروی از شرق و آلمان از غرب لهستان را اشغال کنند، در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ همین اتفاق هم افتاد و شوروی و آلمان از شرق و غرب لهستان را اشغال کردند، و معاهدهٔ تقسیم لهستان در ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۹ به امضای دو طرف رسید. والدیسلاو رازکیویس (Władysław Raczkiewicz) رهبر تبعیدی لهستان که به فرانسه تبعید شده بود در تبعید یک حکومت تشکیل داد، پس از شکست و اشغال فرانسه در سال ۱۹۴۰، رازکیویس به لندن نقل مکان کرد. در ژوئن ۱۹۴۱، ارتش هیلتر با نادیده گرفتن پیمان خود با شوروی به این کشور حمله برد، در جریان این حمله کلیهٔ خاک لهستان به اشغال نازی‌ها درآمد.

در دوران اشغال لهستان، نازی‌ها تلاش داشتند تا ریشه‌کنی فرهنگ لهستانی، فرهنگ نازیستی را جایگزین آن کنند. با پیشروی ارتش شوروی به سمت ورشو، لهستانی های این شهر علیه اشغالگران نازی شورش کردند که به شورش ورشو مشهور هست. هدف این شورش این بود که اداره ورشو و لهستان پس از خروج آلمانی ها در دست لهستانی ها بماند. ارتش شوروی که از این شورش مطلع شده بود، از پیش روی به سوی ورشو بازایستاد و ارتش آلمان توانست این قیام را سرکوب کند. تنها کمکی که به شورشیان شد، به صورت مرسوله های هوایی بریتانیایی بود. ارتش آمریکا از ارسال محموله کمک رسانی به لهستانی ها خودداری کرد و شوروی نیز اجازه نداد که بریتانیایی هااز فرودگاههای تحت کنترل شوروی در عملیات کمک رسانی استفاده بکنند.

دولت در تبعید لهستان در سال ۱۹۴۴ جایگزین حکومت کمونیستی شد که توسط شوروی در لهستان روی کار آمده بود، آنها پس از آزاد سازی شهر لوبلین واقع در شرق لهستان از دست کمونیست‌های وابسته به شوروی به این شهر رفته و در آنجا «دولت موقت لهستان» را تشکیل دادند. تعدادی از اعضای سابق دولت لهستان در تبعید (لندن) نیز به دولت لوبلین پیوسته و دولت وحدت ملی لهستان را پایه گذاری کردند. بلافاصله بریتانیا و آمریکا این دولت را به رسمیت شناختند، در ۲ آگوست ۱۹۴۵ در برلین، هری ترومن رئیس جمهور آمریکا، جوزف استالین رهبر شوروی کمونیست و کلمنت آتلی نخست وزیر بریتانیا برای تعیین مرزهای غربی لهستان وارد عمل شدند. آنها امتداد رودهای اودر و نیسه را مرز بین لهستان و غرب تعیین کردند (این مرز سرانجام به وسیلهٔ آلمان غربی در امضای پیمان عدم تجاوز در ۷ دسامبر ۱۹۷۰ پذیرفته شد). همچنین در ۱۶ اگوست ۱۹۴۵ لهستان مرزهای خود را با شوروی تعیین کرد. قانون اساسی جدید در سال ۱۹۵۲ از لهستان یک نظام دموکراتیک خلق که به نوعی تاثیر پذیری از شوروی بود، ساخت. در سال ۱۹۵۵ لهستان به عضویت پیمان ورشو درآمد و همچنین سیاست خارجی لهستان کاملاً مطابق و الگو برداری شده از شوروی بود.

سیاست
والدیسلاو گومولکا (Władysław Gomułka) در سال ۱۹۵۶ به عنوان رهبر حزب کارگران متحد (کمونیست) لهستان انتخاب شد، او خط فکری استالینیسم را تقبیح نموده و بسیاری از استالینیست‌ها را از کشور اخراج کرد، گومولکا تلاش کرد روابط خود را با کلیسا بهبود بخشد، او همچنین بسیاری از مزارع اشترانیققا منحل کرد و مالکیت خصوصی را ترویج نمود.

پس از اضمحلال شوروی سوسیالیست دوران حکومت کمونیست‌ها بر لهستان نیز به پایان رسید. لهستان به همراه چک و مجارستان در سال ۱۹۹۹ به عضویت ناتو درآمد. در آغاز جنگ عراق لهستان همواره یار وفادار آمریکا بود، لهستان در قالب نیروهای چندملیتی در عراق، ۲۰۰ سرباز به این کشور گسیل داشت. در آوریل ۲۰۰۵ لهستان اعلام نمود تا پایان این سال کلیهٔ نظامیان خود مستقر در عراق را از این کشور خارج می‌کند.

در ۱ مارس ۲۰۰۴ میلادی لهستان به اتحادیهٔ اروپا پیوست، در ۲ مه همین سال لسزاک میلر (Leszek Miller) از سمت خود استعفا داد، زیرا محبوبیت او به علت فساد گسترده و افسار گسیخته و همچنین ادامهٔ آشفتگی اقتصادی این کشور به کمتر از ۱۰ ٪ رسیده بود، مارک بلکا (Marek [Belka http://fa.wikipedia.org/wiki/بلکا][) وزیر پیشین دارایی لهستان جایگزین او شد. در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۵ لچ کاسزینسکی (Lech Kaczyński) از حزب محافظه کار رئیس جمهور جدید لهستان معرفی و جایگزین آلکساندر کواسنیوسکی (Aleksander Kwaśniewski) از حزب کمونیست شد، کازیمیرز مارسینکیویسز (Kazimierz Marcinkiewicz) نیز به سمت نخست وزیر منصوب شد. در ژوئیه ۲۰۰۶ رئیس جمهور لهستان، نخست وزیر مارسینکیویسز را برکنار و برادر دو قلوی خود، یاروسلاو کاسزینسکی (Jarosław Kaczyński) که رهبر حزب قانون و عدالت بود را به عنوان نخست وزیر جدید لهستان منصوب کرد. یاروسلاو، نخست وزیر به علت داشتن حمایت برادرش که رئیس جمهور بود از هیچ اعمال خلافی فرو گذار نکرد و این امر دست او را برای اختلاس‌های کلان اقتصادی باز گذاشت، رسوایی‌های اقتصادی بی شماری که یاروسلاو در طی دوران نخست وزیری اش مرتکب شد، پارلمان لهستان را وادار کرد که دیگر سکوت نکند، همچنین او نام حزبش «قانون و عدالت» را نیز با اعمال خلاف قانونش زیر سوال برده بود. پارلمان سرانجام در آوریل ۲۰۰۷ رای به عدم صلاحیت یاروسلاو کاسزینسکی داد، این بار برادرش نیز نتوانست کاری برایش انجام دهد، رئیس جمهور لچ کاسزینسکی در سپتامبر ۲۰۰۷ حکم عزل همزادش را صادر نمود، و در نوامبر ۲۰۰۷ دونالد توسک (Donald Tusk) را به عنوان نخست وزیر جدید لهستان انتخاب کرد، امروزه مهمترین دغدغهٔ سیاست خارجی لهستان برپایی سامانهٔ دفاع ضد موشکی آمریکا در خاک این کشور است که با مخالفت شدید روسیه همراه شده‌است.

نوع حکومت لهستان، جمهوری چندحزبی است که دارای دو مجلس قانون‌گذاری است. از دسامبر ۲۰۰۵، رئیس جمهور کشور، لخ کاچینسکی، و نخست وزیر آن، دونالد توسک است.

جغرافیا
پایتخت لهستان شهر ورشو (Warsaw)، با جمعیت ۱٫۷۰۷٫۹۸۱ نفری (طبق سرشماری سال۲۰۰۸) بزرگترین شهر این کشور محسوب می‌شود. این کشور دارای قدمت تاریخی است.

مساحت آن ۳۱۲۶۸۵ کیلومتر مربع است که در رده شصت و هشتم کشورهای جهان قرار می‌گیرد. در سال ۱۹۹۷ جمعیتی بالغ بر ۳۸۸۰۲۰۰۰ نفر را دارا بود که بدین ترتیب در رده بیست و نهم کشورهای جهان قرار می‌گرفت.

از مهمترین شهرهای لهستان می‌توان به، ووج ۷۹۰ هزار نفر، کراکوف ۷۵۸ هزار نفر، وروسواو ۶۴۰ هزار نفر، پوزنان ۵۷۸ هزار نفر، گدانسک ۴۶۱ هزار نفر، ووج، اشچچین، کاتوویتساشاره کرد.

جنوب لهستان را کوه‌های کارپات دربر گرفته‌اند، رودهای اودر (Oder) و نیسه (Neisse) هم نیز در غرب لهستان جریان دارند، از جمله رودهای مهم لهستان می‌توان به، ویستولا (Vistula)، وارتا (Warta) و باگ (Bug) اشاره کرد که نقش مهمی در تجارت لهستان ایفا می‌کنند. بلندترین نقطهٔ لهستان، کوه ریسی (Rysy) با ارتفاع ۲۴۹۹ متر می‌باشد که در جنوب لهستان و هم مرز با اسلوواکی در میان کوهستان کارپات قرار دارد.

اقتصاد
واحدهای پول این کشور عبارت است از: زلوتی = ۱۰۰ گروش = ۳۳۰۰ ریال

مهمترین صادرات لهستان را، ماشین‌آلات و تجهیزات حمل و نقل، خواربار و حیوانات زنده و فراورده‌های کشاورزی تشکیل می‌دهند.

مردم
۹۶ ٪ نژاد مردم لهستان را، لهستانی‌ها، ۱ ٪ را آلمانی، ۱ ٪ را بلاروس‌ها و ۱ ٪ را نیز اوکراینی‌ها تشکیل می‌دهند، همچنین دین ۹۰ ٪ لهستانی‌ها، کاتولیک، ۱ ٪ ارتدکس و ۱ ٪ نیز پروتستان می‌باشد. زبان لهستانی، زبان رسمی کشور لهستان است. نژادهای زیر در لهستان به چشم می‌خورد:

۱- لهستانی ۹۸٫۷ درصد

۲- اوکراینی ۶ درصد

۳- آلمانی ۰٫۴ درصد

۴- بلاروسی ۰٫۱ درصد

در مورد مذاهب موجود در این کشور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- کاتولیک ۹۵ درصد

۲- ارتودوکس ۲٫۳ درصد

۳- پروتستان ۰٫۴ درصد

تقسيمات كشوري
اشنايي با برخي شهرهاي كشور لهستان

ورشو
وَرشَو (به زبان لهستانی Warszawa تلفظ وَرشاوا) نام پایتخت کشور لهستان می‌باشد. این شهر همچنین بزرگ‌ترین شهر لهستان می‌باشد.این شهر ۵۱۶٫۹ کیلومتر مربع گستردگی و بر پایه سرشماری سال ۲۰۱۰ ۱٫۷۱۶٫۰۰۰ تن جمعیت داشته‌است. ورشو دهمین شهر بزرگ اتحادیه اروپا به لحاظ جمعیت می باشد.ورشو از جمله شهرهایی است که در رویدادهای جنگ جهانی دوم بشدت آسیب دید.


در پی قیام ورشو در سال ۱۹۴۴ میلادی، به دستور آدولف هیتلر، پیشوای آلمان نازی، ورشو مورد حملات همه‌جانبه زمینی و هوایی ارتش آلمان قرار گرفت و ۹۵ درصد شهر با خاک یکسان شد. بر اثر این حملات بیش از ۲۰۰ هزار نفر از اهالی ورشو کشته‌شدند.

تاریخچه
سابقه سکونت مستمر در شهر ورشو به حدود قرن نهم میلادی باز می‌گردد که بروندو نام داشت.چند قرن بعد در همان نزدیکی منطقه ای مسکونی بنام جازداو پدید آمد.پس از متروک شدن جازداو شهر وارزاو یا همان ورشو امروزی در حدود قرون سیزدهم میلادی ایجاد شد.رشد و ارتقاء کیفی و اقتصادی شهر ورشو به قرن چهاردهم و پانزدهم باز می گردد که تا به امروز از شهرهای مهم و با نفوذ باقی مانده‌است.ورشو اوایل قرن شانزدهم زیرنظر کنفدراسیون ورشو قرار گرفت و در همین دوران نخستین انتخابات آزاد در این شهر برگزار شد.در نیمه نخست قرن هفدهم ورشو توسط سه قوم مختلف سوئدی, ترانسیلوانیایی و براندنبوری محاصره شد.در سال 1700 با پایان پذیرفتن جنگ بزرگ شمال میان روس ها و ممالک اروپایی شهر ورشو رشد چشمگیر یافت و به سرعت به یکی از مراکز مهم سرمایه‌داری اروپا تبدیل شد.در همین دوران ورشو به یکی از مراکز مهم هنری, فرهنگی اروپا تبدیل شد و بهمین جهت لقب پاریس شرق اروپا را گرفت.در اواخر قرن هجدهم ورشو در کنترل پادشاهی پروسیا در آمد و در اوایل قرن نوزدهم توسط ناپلئون بناپارت آزاد شد.دانشگاه ملی ورشو در سال ۱۸۱۶ پایه‌گذاری شد.در سال ۱۸۳۱ ورشو توسط قوای روسیه تزاری اشغال شد.در 27 فوریه 1861 اعتراضاتی توسط اهالی ورشو بر ضد حاکمیت روس رخ داد که به کشته شدن پنج نفر از اهالی این شهر انجامید.بدنبال این حکومت زیرزمینی لهستان در ورشو ایجاد شد که تا دوسال دوام آورد.در اواخر قرن نوزدهم در سرشماری در شهرهای روسیه ورشو با 626,000 نفر جمعیت پس از سنت پترزبورگ و مسکو سومین شهر تحت حاکمیت روسیه معرفی شد.در پی جنگ جهانی اول ورشو از حاکمیت روسیه خارج و پایتخت لهستان شد.درگیری‌ها و شورش های شهری به برقراری حکومت سرخ کمونیستی در این کشور منجر شد که در پی انقلاب بلشویکی مردم لهستان بود.در جنگ جهانی دوم نیز این شهر بشدت آسیب دید و تا سال 1943 تحت کنترل آلمان نازی باقی مانده بود.در سال ۱۹۴۴ ورشو پس از مبارزات طولانی تحت کنترل ارتش سرخ درآمد.هم زمان دولت موقت لهستان نیز از انگلستان به قوای ملی خود در کشور پیغام می فرستاد.عمده تلاش آن‌ها بر این بود که پس از در هم شکست قوای نازی روس ها زودتر از لهستانی های بومی بر این سرزمین مسلط نگردند.شهر در نهایت توسط ارتش سرخ روسیه از نازی ها پس گرفته شد.تخمین زده می‌شود در دوران جنگ جهانی دوم بین ۱۵۰٬۰۰۰ تا ۲۰۰٬۰۰۰ نفر در ورشو کشته شده‌باشند.

جغرافیای ورشو
شهر ورشو در فاصله سیصد کیلومتری منطقه کوهستانی کاراپاتیان و ۲۶۰ کیلومتری دریای بالتیک واقع شده است.آب و هوای شهر سرد و ارتفاع آن از سطح دریا قریب به یکصد متر است.تپه های زیادی در اطراف شهر واقع شده که پوشیده از جنگل بوده و بیش از یکصد و چهل متر ارتفاع ندارند.زمستان ها سرد و فصل گرم هوای معتدل دارد.بارندگی سالانه 495 میلی‌متر است و بهترین فصول سال از نظر آّ و هوا فصول پاییز و بهار هستند.شهر ورشو به یازده حوزه شهری مجزا تقسیم می‌شود که هر کدام شرایط جداگانه خود را دارند.همچنین ورشو مرکز یک شهرستان با نوزده منطقه تابعه است که هرکدام ادارات و تشکیلات جداگانه خود را دارند.

حمل و نقل
شرایط حمل و نقل در ورشو بسیار مناسب است.راه های این شهر از کیفیت بالایی برخوردارند و از انواع تقاطع‌های غیر هم‌سطح, پل های روگذر و زیرگذر و اتوبان ها بهره می برد.شهر ورشو مجهز به سامانه متروی شهری می‌باشد که دارای ۲۱ ایستگاه بوده و ۲۳ کیلومتر را پوشش می دهد.تمامی قطارهای این سامانه ساخت کشور روسیه هستند.کل مسیرهای خودرویی شهری ورشو نیز حدود ۲٬۶۰۳ کیلومتر است.فرودگاه ورشو بسیار بزرگ و فعال است و در سال 2007 بیش از 9,268,551 از پروازهای آن استفاده نمودند.شمار پروازهای روزانه بین المللی فرودگاه ورشو بیش از یکصد پرواز روزانه است.

بیدگوشچ

بیدگوشچ ( آوا راهنما·اطلاعات) (به لهستانی: Bydgoszcz) (به آلمانی: Bromberg)‏ (به لاتین: Bydgostia)‏ یکی از شهرهای شمالی لهستان است.


جمعیت این شهر در ژوئن سال ۲۰۰۹ بالغ بر ۳۵۸٬۰۲۹ نفر بوده که از این‌جهت به‌عنوان هشتمین شهر بزرگ لهستان شناخته می‌شود.

بیاویستوک
بیاویستوک ( آوا راهنما·اطلاعات) (به لهستانی: Białystok) بزرگ‌ترین شهر شمال شرقی لهستان و دومین شهر پرتراکم این کشور است. این شهر در نزدیکی مرز لهستان و بلاروس قرار گرفته‌است. جمعیت بیاویستوک در ژوئن سال ۲۰۰۹ بالغ بر ۲۹۴٬۳۹۹ نفر بوده‌است.