چرا اروپایی‌ها از بازگشت دوباره ترامپ نگرانند؟

نامزد جمهوری خواهان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۴

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در نوامبر ۲۰۲۲ تلاش خود را برای بازپس گیری کاخ سفید در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آغاز کرد. وی پس از رد نتایج انتخابات ۲۰۲۰ که به جو بایدن باخت، تاکنون تئوری‌های توطئه و تقلب در مورد این انتخابات را رها نکرده است . وی حتی قبل از پایان دوره ریاست جمهوری‌اش، دو بار توسط مجلس نمایندگان آمریکا استیضاح شد، از جمله به دلیل نقشش در تحریک قیام مرگبار ۶ ژانویه ۲۰۲۱ در ساختمان کنگره ایالات متحده پس از شکست در انتخابات.

علاوه براین ترامپ تنها رئیس جمهوری آمریکاست که از آگوست ۲۰۲۳، تاکنون با حدود ۱۰۰ اتهام مالی- سیاسی در چهار پرونده جداگانه قضایی، مواجه شده ست، که از آن جمله می توان به رشوه دادن به یک پورن استارن برای سکوت در قبال فساد اخلاقی‌اش، تلاش‌هایش برای لغو نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ و سوء استفاده از اسناد طبقه بندی شده پس از ترک قدرت، مواجه است.

ترامپ گفته است در صورت پیروزی در دوره‌ای دیگر، جناح‌های کلیدی دولت فدرال را اصلاح می‌کند و برنامه‌های شبکه امنیت اجتماعی را کاهش می‌دهد. او همچنین وعده انتقام علیه مخالفان سیاسی خود را به طور مکرر مطرح کرده و گفته است که پرونده قضایی علیه بایدن و خانواده‌اش باز می‌کند و یک دادستان ویژه را برای «تعقیب» بایدن و خانواده‌اش منصوب خواهد کرد.

ترامپ ۷۶ ساله در شهر نیویورک متولد و از دانشگاه پنسیلوانیا با مدرک لیسانس اقتصاد فارغ التحصیل شد. وی قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶، یک سرمایه گذار در حوزه املاک و تاجر بود .

اوکراین؛ آزمون رویارویی ترامپ و اروپا

شاید بیشتر رهبران اروپا امیدوار بودند، دوباره هرگز ترامپ را درعرصه انتخابات آمریکا نبینند، اما ۷ نوامبر ۲۰۲۴ پیش روی آن‌هاست و ترامپ اظها نظرهایی داشته که واکنش هراسناک رهبران اروپا را به دنبال داشته است. زیرا او مدعی شد که چنانچه بایدن را شکست دهد، اوکراین را مجبور خواهد کرد که یک توافق صلح با روسیه منعقد کند و اراضی کرملین را واگذار کند.

رهبران این قاره که چندی پیش در بوداپست برای نشستی با جامعه سیاسی اروپا گرد هم آمده‌ بودند، پس از این اظهارات به این فکر می‌کردند که چگونه باید واکنش نشان دهند؟

البته بازگشت ترامپ به کاخ سفید موضوع کاملا مطمئنی نیست، اما این احتمال، رهبران اروپا را مجبور کرده تا تمام سناریوها در این زمینه را بررسی کنند و با سوالاتی که در پی دارند دست و پنجه نرم کنند و همانطور که چرخه انتخابات ایالات متحده به سرعت بالاتر می رود، مقامات در سراسر این قاره به طور فزاینده ای در مورد پیامدهای ریاست جمهوری دوم ترامپ صادق می شوند.

این رهبران مدل‌های مختلفی از پاسخ را پیش روی خود دارند:

۱- اجماع در مقابل ترامپ و مخالفت در مورد سیاست‌های اروپایی وی به ویژه اوکراین و پرکردن ذخایر جنگی کی‌یف
۲- از «ویکتور اوربان Viktor Orbán» نخست وزیر مجارستان پیروی کنند و به استقبال ابتکار ترامپ برای پایان دادن به مناقشه بروند.
۳- همکاری با آمریکا آن گونه که دیپلمات‌های آلمانی و ایتالیایی می‌گویند برای شکل‌گیری یک توافق میان روسیه و اوکراین.
۴- راههای جایگزین بیشتری برای جلوگیری از چرخش شدید سیاست خارجی ایالات متحده در مورد اروپا و اوکراین را فراهم کنند.

چرا اروپا نگران است؟

بازگشت ستاره سابق تلویزیون آمریکا به کاخ سفید، در واقعیت نه تنها بزرگترین آزمون در روابط فراآتلانتیک در تاریخ پس از جنگ خواهد بود، بلکه این موضوع می‌تواند یک خطر بالقوه برای اتحاد اروپا باشد زیرا تنش‌ها بر سر شیوه همکاری با قدرتمندترین کشور جهان، قاره را در مورد موضوعاتی از سیاست تجاری گرفته تا مبارزه با تغییرات آب و هوایی و دفاع از خاک اروپا از هم جدا می کند.

یکی از دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپا،در این زمینه به رسانه‌های بین‌المللی گفته است: «مردم در بروکسل در حال آماده شدن برای اتفاقاتی هستند که ممکن است، تحولات مهمی در قاره ایجاد کند.

برای اروپا در حالی که ممکن بود اولین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به عنوان یک استثناء یا انحراف مطرح شود اما بازگشت احتمالی او به کاخ سفید تغییر در سیاست خارجی آمریکا را به عنوان واقعیتی که دیگر نمی توان آن را برای قاره سبز نادیده گرفت، تثبیت خواهد کرد.
تحلیلگران اروپایی می‌گویند این بلوک از اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ جان سالم به در برد، اما نشانه‌هایی وجود دارد که این بار همه چیز سخت تر خواهد بود، زیرا دو جنگ نزدیک و بحران انرژی مداوم بر این قاره فشار وارد می کند. از نظر عملی نیز، پس از بازگشت به قدرت آن هم پس از دو استیضاح و انبوه پیگردهای مدنی و کیفری، بعید است ترامپ بخواهد رفتارهای خود را در قبال دیگران تعدیل کند.

این امر مستلزم آن است که به ویژه اتحادیه اروپا کاری را انجام دهد که در طول تاریخ ثابت شده است که برای انجام آن مجهز نیست: تصمیم گیری در مورد یک واکنش مشترک و پایبندی به آن و این که توافق نداشتن می تواند این بلوک را تا سرحد ازهم پاشیده شدن، دچار التهاب سیاسی کند.

«نیکولای فون اوندارزا» کارشناس سیاست اتحادیه اروپا در مؤسسه آلمانی «امور بین‌الملل و امنیت»، یک اندیشکده سیاست خارجی که به دولت آلمان مشاوره می‌دهد، می‌گوید: «هیچ قانون خودکار وجود ندارد که بحران منجر به یکپارچگی اروپا شود. موانع مهمی وجود دارد که باید بر آنها غلبه کرد تا ریاست جمهوری دوم ترامپ کمترین چالش‌ها را برای قاره درپی داشته باشد.

ایده ترامپ در قبال ناتو
اگرچه دیدگاه‌های ترامپ در قبال اوکراین کاملا آشکار شده اما آنچه در ابهام قرار داد این است که وی در قبال ناتو چه انگیزه‌ها و اهدافی را دنبال می‌کند؟ زیرا از نگاه اروپایی‌ها،ناتو سازمان یا اتحادی است که امنیت اروپا را از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون تضمین کرده است.

برخی افراد نزدیک به ترامپ می‌گویند هدف ترامپ در مورد ناتو، کاهش دخالت آمریکا در این سازمان است؛ آن هم از طریق امتناع احتمالی از شرکت در اجلاس سران یا مشارکت نکردن در اقدامات یا مانورهای مشترک نظامی.

این نگرانی آن قدر در داخل آمریکا و همچنین اروپا قوت دارد که در هر دو طرف اقدامات سیاسی و دیپلماتیک شکل گرفته است. نگرانی از آن‌چه ترامپ ممکن است انجام دهد، کنگره آمریکا را برانگیخته تا برای آسودگی خاطر اروپایی‌های وابسته به تعهدات واشنگتن، الزامی را در قالب یک قانون به تصویب برسانند که هرگونه خروج رسمی ایالات متحده از ائتلاف ناتو باید علاوه بر دستور رئیس‌جمهوری به تایید قانونگذاران این کشور برسد.

«برد بومن» تحلیلگر بنیاد دفاع از دموکراسی ها،اندیشکده مستقر در واشنگتن، گفت: «این واقعیت که کنگره نیاز به انجام این کار را احساس کرد و رئیس جمهور بایدن مایل به امضای آن بود، به شما می‌گوید که نگرانی‌های واقعی در واشنگتن وجود دارد و به شما می‌گوید که چارچوب قانون اساسی زمانی که قدرت اجرای آن به دست ترامپ ترامپ بیافتد، نامشخص است.»

یک تحلیلگر نشریه پولتیکو حتی می‌گوید: ترامپ حتی نیازی به خروج از ائتلاف برای پایان دادن به آن ندارد. در ماه فوریه، او پایبندی واشنگتن به ماده ۵ دفاع متقابل ناتو را زیر سوال برد، که متحدان را ملزم می کند در صورت حمله به یکی از اعضای ناتو برای حمایت جمع شوند و مدعی شد که روسیه را تشویق می‌کند تا به اعضای ناتو حمله کند که به اندازه کافی هزینه نمی‌کنند.این که اتحادیه اروپا برای ایجاد یک پاسخ مشترک به ریاست جمهوری ترامپ تلاش می‌کند، از واکنش آن به حمله تمام عیار پوتین به اوکراین مشهود است.

در حالی که نیروهای روسی به سمت غرب فشار می آوردند، سیاستمداران اتحادیه اروپا در صف ایستادند تا خواستار تجدید نظر فوری در مورد امنیت اروپا شوند. در حالی که آلمان، این غول نظامی خفته بلوک، دوران جدیدی را در سیاست دفاعی اعلام کرده و رهبران سراسر اتحادیه اروپا متعهد شدند که ارتش خود را تقویت کنند و همکاری را تقویت کنند.

جمع بندی/ آماده باش اروپا
هراس اروپایی‌ها از بازگشت ترامپ به کاخ سفید برای باردوم، واقعیتی آشکار است که در اظهارات مقام‌های مختلف اتحادیه اروپا انعکاس یافته است.

«الکساندر دی کروو Alexander De Croo» نخست وزیر بلژیک در ابتدای ۲۰۲۴ در سخنرانی خود در پارلمان اروپا گفت که اتحادیه اروپا و آمریکا امسال هر دو شاهد برگزاری انتخابات خواهند بود و هشدار داد که اگر دونالد ترامپ اواخر سال جاری میلادی به کاخ سفید بازگردد، اروپا باید به تنهایی و بیش از گذشته باید به خودش متکی باشد.

وی تاکید کرد: ما به عنوان اروپایی‌ها نباید از این چشم انداز هراس داشته باشیم. باید آن را بپذیریم،اما اروپا باید «قوی‌تر، مستقل‌تر و متکی‌تر به خود» شود.

به طور کلی، دورنمای دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ از زمانی که مشخص شد او دوباره برای کاخ سفید نامزد خواهد شد، برای اروپایی‌ها نگران‌کننده بوده است، این نگرانی‌ها با اظهارات یا مواضعی از ترامپ مبنی بر اینکه مبادلات تجاری را با شرایط کنونی مختل خواهد کرد و حمایت آمریکا از تلاش‌های امنیتی اروپا را لغو می‌کند، تشدید یافته است.

دی کرو، یکی از چهره های کلیدی در سیاست اروپا در سال جاری است، زیرا کشورش ریاست دوره ای شورای اتحادیه اروپا را برای ۶ ماه آینده بر عهده دارد و به دیپلمات‌های بلژیکی این اختیار را می دهد که دستور کار جلسات مهم بروکسل را تعیین کنند.

برخی تحلیلگران اظهارات او را برگرفته از سخنرانی معروف «آنگلا مرکل» صدراعظم وقت آلمان در سال ۲۰۱۷ در پی اولین پیروزی ترامپ در انتخابات دانستند، زمانی که او هشدار داد اروپا نمی تواند به متحدان خود تکیه کند.
اکنون در آلمان، سیاستمداران به طور مستمر پیام مرکل را در اظهارات خود تکرار می‌کنند که اروپا باید بتواند به تنهایی از خودش مراقبت کند.

«تیری برتون Thierry Breton» کمیسیونر فرانسوی اتحادیه اروپا ، اخیرا فاش کرد که ترامپ در سال ۲۰۲۰ گفت که اگر اروپا مورد حمله قرار گیرد، ایالات متحده «هرگز» به کمک اروپا نخواهد آمد.

«کاتارینا بارلی Katarina Barley» از اعضای ارشد حزب سوسیال دموکرات آلمان در پارلمان اروپا، در شبکه اجتماعی X نوشت: «اروپا باید روی خود تمرکز کند، ترامپ مردی است که «تحقیر خود را برای دموکراسی پنهان نمی‌کند.»

«نوربرت روتگنNorbert Röttgen» قانونگذار ارشد اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان در مصاحبه با روزنامه تاگس اشپیگل Tagesspiegel گفت: «دولت آلمان اکنون باید شدیدتر از قبل برای بازگشت ترامپ به کاخ سفید آماده شود. از جمله، این بدان معناست که ما باید تولید تسلیحات خود را افزایش دهیم تا اوکراین بتواند در برابر حمله روسیه حتی بدون کمک ایالات متحده از خود دفاع کند. آزادی اروپا به آن بستگی دارد.»

ریشه این گونه اظهار نظرها به این موضوع برمی‌گردد که ترامپ در دوران ریاست‌جمهوری خود به طور مرتب در مورد کاهش بودجه ناتو صحبت می‌کرد و در عین حال از رهبرانی از جمله ولادیمیر پوتین روسیه، که دشمنان همان اتحاد نظامی محسوب می‌شوند، تمجید کرده است.

ترامپ حتی در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ نیز چندین بار اتحادیه اروپا را با اهرم دوستی با پوتین ترسانده است. این موضوع برای قاره سبز بسیار حائز اهمیت است زیرا کشورهای اروپایی برای چندین دهه با این فرض که جنگ بعید است و اگر بدترین اتفاق بیفتد، ایالات متحده به کمک آنها می شتابد، بودجه نظامیان خود را کم کرده بودند اما بعد از رویکرد دور نخست ریاست جمهوری ترامپ و اظهارات کنونی‌اش تصمیمات جدی‌تری برای تقویت توانمندی نظامی و ارتش‌های خود گرفته‌اند.

یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا به شبکه خبری سی ان ان گفت: «وقتی ترامپ آمد، ما متوجه این واقعیت شدیم که ایالات متحده ممکن است همیشه در راستای منافع اروپا عمل نکند، به خصوص اگر برخلاف منافع آمریکا باشد.»

در زمینه دفاع و امنیت، اتحادیه اروپا شکست های گذشته خود را پذیرفته و موافقت کرده است که هزینه‌های دفاعی خود را به طور چشمگیری در سراسر بلوک و قاره به طور گسترده افزایش دهد. این کشور جنگ در اوکراین را بسیار جدی گرفته است و میلیاردها یورو کمک مالی به همراه سلاح و کمک ارسال کرده است.

با وجود این، واقعیت مهم برای اروپایی‌ها، این است که تسلیح مجدد ۲۷ کشور و تغییر روش تجارت آنها زمان بسیار زیادی را می‌طلبد، بنابراین پیوندهای ریشه دار و وابستگی نهایی به آنها، حتی در شرایط عادی آسان نخواهد بود.

علاوه براین، مقابله با ترامپ برای قاره سبز هم سخت است، زیرا خود ترامپ یک تهدید کاملاً منحصر به فرد برای اروپا است. برخلاف چین یا روسیه، ایالات متحده،یک متحد قدیمی برای اروپا بوده است. ترامپ اکنون مکرر تهدید می‌کند که روابط ترانس آتلانتیک و نظم جهانی را حتی بیشتر از دفعه قبل واژگون خواهد کرد.

ترامپ همچنین گفته است که از همه توافق‌های اقلیمی خارج می‌شود و تعرفه‌ای ۱۰ درصدی بر همه کالاهای وارداتی از اروپا و سایر کشورها اعمال می‌کند، حتی اگر جنگ اقتصادی جهانی را به راه بیندازد. این تهدید کوچکی نیست، زیرا اقتصاد ۱۶ تریلیون دلاری اتحادیه اروپا به شدت به تجارت با ایالات متحده وابسته است. ایالات متحده بزرگترین منبع سرمایه گذاری مستقیم خارجی اتحادیه اروپا است و ۱.۳ تریلیون دلار تجارت بین آمریکا و اتحادیه اروپا بزرگترین روابط تجاری و سرمایه گذاری دوجانبه در جهان است که ۴۰ درصد بیشتر از تجارت اتحادیه اروپا با چین است.

«آن اپلبام Anne Applebaum» نویسنده و کارشناس سیاست خارجی در گزارشی برای اندیشکده آتلانتیک نوشت: به هر حال، آنها ممکن است به زودی با تهاجم نیز مواجه شوند. بتازگی، ترامپ به طرز عجیبی مدعی شد که متحدان ناتو را که به نظر او در پرداخت حمایت ناتو متخلف هستند، با تشویق روسیه به حمله به آنها روبه‌رو خواهد ساخت، که این یعنی تهدید آشکار اروپا توسط ترامپ.

البته اروپا می تواند از تحریم‌های اقتصادی یا افزایش حضور نظامی برای حفظ منافع خود استفاده کند. اما آشکار است که حتی در دوران ترامپ، این اقدام علیه ایالات متحده مناسب یا ضروری نخواهد بود. با این حال، اقدام دیپلماتیک اروپا علیه ترامپ نیز تبعات دشواری به همراه خواهد داشت، زیرا سابقه رفتارهای ترامپ نشان داده است که هرگونه انتقادی را با واکنش بیش از حد گسترده روبه‌رو خواهد ساخت.

درمجموع نه تنها اروپا که همه جهان می‌دانند که در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید تقریبا همه چیز درجهان از جمله موضوعاتی مانند روسیه، اوکراین، ناتو، تغییرات آب و هوایی، تجارت دوجانبه، خاورمیانه، چین، روابط با اروپا و جهان ، امنیت دیجیتال حتی ثبات خود اتحادیه اروپا، همه، به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

منبع: ایرنا